1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

11.1-rasm. Bitta texnologik operatsiyada ishlanayotgan zagotovkalar guruhi. 

---

219 
Zagotovka guruhlarini yaratishda qo‘shimcha quyidagi belgilarni hisobga 
olish kerak: ishlanayotgan yuzalarni aniqligi va g‘adir-budirligi; dastlabki 
zagotovkalarni o‘lchamlarini yaqinligi (bir xil stanok va moslamalarda ishlash 
imkonini berishi) va zagotovkalarni ishlab chiqarish seriyasi. 
Guruhli texnologiyani loyihalash bir qator yumushlarni ketma-ket 
bajarilishini talab qiladi: 
1.
Mahsulot chizmalari asosida bir xil stanokda, bir xil moslamada o‘rnatilib, 
bir xil keskichda ishlanadigan detallar ajratib olinadi. 
2.
Zagotovkalarning 
uzil-kesil 
tarkibi 
belgilanadi. 
(Bunda 
jihozlarni 
yuklanishligini ta’minlash hisobga olinadi). 
3.
Guruh detallari ichidan shu guruh detallarini asosiy qismlari mujassam 
bo‘lgan detal tanlanadi. Agar bunday detal bo‘lmasa, uni sun’iy yaratadilar. 
Bu detalni kompleks detal deb nomlanadi. Kompleks detalga qarab guruhli 
operatsiya o‘tishlari ketma-ketligi va mazmuni belgilanadi va stanokni 
guruhli sozlash sxemasi yaratiladi. 
11.2-rasmda sun’iy ravishda kompleks detal yaratish sxemasi ko‘rsatilgan. 
Sun’iy kompleks detal o‘zida shu guruhdagi detallarning asosiy qismlarini o‘z 
ichiga olgan: uning yuzalari guruhdagi oddiy detallarning ayrim yuzalarini 
yig‘indisidir. 

---

220 
11.2-rasm. Kompleks detalni shakllantirish. 
A-kompleks detal; B, C, D, E, F, G, H, I-detallar guruhi; 
1.2.3.4.5.6.7-ishlanayotgan qism yuzalari. 
Kompleks detalga sozlangan stanokda ozgina qayta sozlash bilan guruhdagi 
barcha detallarni ishlash mumkin. 
4. Guruhli detallarni ishlash uchun loyihalanadigan va yasaladigan jihozlar. 
11.3-rasm.