203
ADABIYOTLAR.
1. Yu. M. Butt, V.V. Timashev i drugie «Praktikum po ximicheskoy
texnologii vyajuhix
materialov»
2. T.A Otakuziev, E.T Otakuziev «Bog‘lovchi moddalar» Toshkent-2002 y.
LABORATORIYA ISHI № 10
OSON SUYUQLANADIGAN SHISHA TAYYORLASH
Shisha hosil qiladigan birikmalar, shisha hosil qiluvchilar deb nomlanadi.
Shisha hosil
qiluvchi oksidlarga quydagilar kiradi. B
2
O
3
, GeO
2
, SiO
2
, P
2
O
5
, As
2
O
5
, Al
2
O
3
, V
2
O
5
va boshqalar.
Э
2
О ва ЭO holdagi oksidlar shishaning tarkibiga kiradi. Lekin, alohida holda shisha hosil qilmaydi.
Shisha hosil bo‘lishida +1 va +2 oksidlanish darajali kationlar silikat panjarasida joylashadi.
Shishaning xossasi uning tarkibiga kirgan oksidlar orqali aniqlanadi. Masalan: BaO, GeO
2
,
PbO oksidlari nur sindirish ko‘rsatgichini oshiradi. (optik shishalar uchun), Al
2
O
3
mexanik
mustahkamlikni oshiradi (tara shishalar uchun) va h.k..
Ko‘pgina oksidlar shishada erib, shishaga biror-bir rang beradi. Eng ko‘p
tayyorlanadigan
shishalardan biri oddiy silikat shishasidir. Bunga deraza oynasi misol bo‘la oladi. Shishaning
tarkibidagi asosiy birikmalar Na
2
O∙CaO∙6SiO
2
.
1.Shisha tayyorlash quydagi bosqichlarni o‘z ichiga oladi.
2.oksidlarni maydalash va elash.
3.oksidlarni dozalash.
4.oksidlarni
aralashtirish
5.shishani pishirish.
6.Laboratoriya sharoitida shishani elektr pechlarda pishirgan maqul. Ayniqsa oson eruvchan
shishalarni tayyorlash oson. Bularga qo‘rg‘oshinli va qo‘rg‘oshin-borli
shishalarni tayyorlash oson
chunki ularning erish haroratlari juda past. Shu shisha asosida rangli shishalar olish mumkin.
7.Ishdan maqsad:15-20 g oson eruvchan rangli shisha olish
8.Qurilma va jihozlar
9.Hajmi 20-30 sm
3
bo‘lgan shamotli,
korundli yoki chinni tigel
10.
Kvarts qumi
11.
Bor oksidi yoki borat kislota
12.
Suvsiz potash yoki soda
13.
tigel
ushlagich
14.
tigelli elektropech
15.
kuydirilgan
oksidlar, PbO, CoO, ѐки Co
3
O
4
, NiO, V
2
O
5
, Cr
2
O
3
, MnO
2
, CuO, Cu
2
O, SnO
2
,
Fe
2
O
3
.
Dostları ilə paylaş: 
