13-Mavzu. Ma’lumotlar bazasi xavfsizligini ta’minlashdagi me’yoriy hujjatlar



Yüklə 0,58 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/19
tarix22.06.2023
ölçüsü0,58 Mb.
#134177
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19
Data base security - lecture 13

 
Tarmoq xavfsizligi 
Tarmoq xavfsizligi narsalalarini quyidagi spetsifikatsiyalami o‘rgarmasdan 
tushunib bo‘lmaydi: X800, “Ochiq tizimlaming o‘zaro aloqalari uchun xavfsizlik 
arxitekturasi”, X500 “Direktoriya xizmati: konsepsiya, modellar va servislar 
obzori” va X509 “Direktoriya xizmati: ochiq kalitlar va atributlar sertifikatlarining 
karkaslari” . 
Britaniya standarti BS 7799 “Axborot xavfsizligini boshqarish. 
Amaliy qoidalar” axborot xavfsizligiga javobgar tashkilot rahbarlari va shaxslar 
uchun foydali. Ushbu standart birozgina bo‘lsa-da, jiddiy o'zgarishsiz O‘zDSt 
ISCMEC 27000-2008 standartda aks ettirilgan. 
AQSH Mudofaa vazirligining “Ishonchli kompyuter tizimlarini baholash 
mezonlari” (Department of Defense Trusted Computer System Evaliation Criteria, 
TCSEC) standarti xalqaro e’tirofga sazovor bo‘lib, axborot xavfsizligi sohasidagi 
keyingi ishlanmalarga nihoyatda kuchli ta’sir ko‘rsatdi. Ushbu standart “To‘q sariq 
kitob” (muqovasining rangi bo‘yicha) nomi bilan mashhur. 
Mubolag‘asiz tasdiqlash mumkinki, “To‘q sariq kitob”da axborot xavfsizligining 
tushuncha asosi solingan. Uning tarkibidagi tushunchalami sanab o‘tish yetarli: 
xavfsiz va ishonchli tizimlar, xavfsizlik siyosati, kafolatlik darajasi, hisobdorlik, 
ishonchli hisoblash baza, murojaatlar monitori, xavfsizlik yadrosi va perimetri. 
Xavsizlik siyosatining foydalanishni ixtiyoriy (diskresion) va majburiy (mandatli) 
boshqarish, obyektlardan takroran xavfsiz foydalanish kabi jihatlarini ajratib 
ko'rsatish ham juda muhim. Xavfsizlik siyosatining yana bir muhim jihati - 
xavfsizlik siyosatiga va kafolatlik darajasiga parallel ravishda talabchanlikni 
oshirish asosida xavfsizlik talablari bo‘yicha tasniflash. 
“Rang-barang seriya” 
“To‘q sariq kitob” dan key in bir qator “Rang-barang seriya” chop etildi. 
Konseptual nuqtayi nazaridan undagi eng ahamiyatli hujjat - “Tarmoq 
konfiguratsiyalari uchun” ‘To‘q sariq kitob”ning sharhi (Trusted Network 
Interpretation). U ikki qismdan iborat. 


Birirnchi qism sharhlashning o‘ziga bag'ishlaagan bo'lsa, ikkinchi qismida tarmoq 
konfiguratsiyalari uchun o‘ziga xos xususiyatli yoki ayniqsa muhim xavfsizlik 
servislari tavsiflanadi. 
Birinchi qismga kiritilgan eng muhim tushuncha – ishonchli tarmoq hisoblash 
bazasi. Boshqa muhim jihat - tarmoq konfiguratsiyalarining dinamikligini nazarda 
tutish. Himoya mexanizmlari orasidan konfidensiallikni va yaxlitlikni ta’minlashga 
yordam beruvchi kriptografiya ajratilgan. 
Foydalanuvchanlik masalalariga sistematik yondashuv, uni ta’minlashning 
arxitekturaviy prinsiplarini shakllantirish o‘z vaqti uchun yangilik bo‘ldi. Obyektga 
mo‘ljallangan uslubda kommunikatsiyalarni kriptografik himoyalash bilan birga 
taqsimlangan axborot tizimini dekompozitsiyalashning nazariy asosi hisoblanuvchi 
murojaatlar monitorini fragmentlashning yetarlicha korrektlik shartini 
ham eslash mumkin. 

Yüklə 0,58 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin