2-bob. Kutubxona-axborot faoliyatida marketing boshqaruvining asosiy jihatlari

Rag’batlantiruvchi marketing, kutubxona tomonidan taklif qilinaѐtgan xizmat va mahsulotlarga befarqlik va qiziqmaslik holatlari kuzatilaganda qo’llash zarur. Bunday holatlarni kelib chiqish sabablarini aniqlash va potentsial iste’molchilarni taklif etilaѐtgan soha bo’yicha xizmatlar va intelektual mahsulotlarni o’ziga xos yutuqlarini ularga yetkazish zarur. Bunda muhim o’rinni “pablik releyshnz”, reklama, hamda narx-navo siѐsati buyicha tadbirlar tashkil etadi.
Rivojlantiruvchi marketing, potentsial so’rovlarga ta’sir ko’rsatish shakllantirish bilan boglangan. Faol kondirilmagan so’rovlar mavjud bulagnda u ѐmon natijalar bermaydi (Masalan, garoskop tuzish xohishi mavjud, lekin kitobxon zarur bo’lgan adabiѐtlar haqida ma’lumotga, ularni kutubxonada mavjudligi haqidagi axborotga, shuningdek qo’shimcha xizmatlar haqidagi axborotlarga ega emas). Bu turdagi marketingning vazifasi- potentsial so’rovlarni, haqiqiy so’rovga aylantirish.
Konversion marketing ma’lum bir kutubxona-axboroti xizmatlari va mahsulotlari bo’lgan talablariga negativ harakter paydo bo’lsa, ѐki boshqacha
qilib aytganda barcha ѐki ko’plab potentsial iste’molchilar tomonidan rad etilsa qo’llaniladi. Boshqaruv qarori va taktikasining ma’nosi shundan iborat bo’ladiki, paydo bo’laѐtgan talab va ehtiѐjlarni maqsadga muvofiq ravishda qo’llab-quvvatlash, shu bilan biga xizmat ko’rsatish ro’yxatidagi ba’zi-bir alohida ishlarni o’zgartirish. Ularni sifat darajasini oshirishga harakat qilishdir.
Remarketing kutubxona-axborot mahsulotlariga bo’lgan ehtiѐjlarni kamayib borishida qo’llaniladi. Remarketingning maqsadi-kutubxonaning yangi strategiyasi va tezkor ish olib borishi ilgari ko’rsatib kelaѐtgan xizmatlari va mahsulotlariga yangi qo’shimcha mazmun harakter berishdir. Jumladan, kutubxona asosiy ma’lumotlar bazasini hajmini oshirishi, iste’molchilar uchun avtomatlashtirilgan ishchi o’rinlar sonini oshirishi, elektron katalogning yangilangan versiyasini tayѐrlash, qo’shimcha servis xizmatini tashkil etish va h.k. amalga oshirish mumkin.
Sixromarketing kutubxona-axborot xizmatiga bo’lgan talablarni mavsumiylik natijasida o’zgarib turishi holatlarida qo’llaniladi (ayniqsa ommaviy kutubxonalarda). U so’rovlarni bir maromda ushlab turish va ѐzgi mavsumda asosiy kitobxonlar oqimini kamayishini, vaqtinchalik kitobxonlar bilan to’ldirish (masalan, ta’tilga kelganlar hisobiga) bilan ishlab chiqarishdagi “bekor turish” larini kamaytirishga, kutubxona-axborot ishlarini nostatsionar shakllaridan foydalanishga ѐrdam beradi.