2-Мавзу: Юридик шахсларни соликка тортиш тизими

3.3 Soliq solish obyekti, bazasi va stavkasi.Imtiyozlar.
Soliq solish obyekti.
Soliq kodeksining 365-moddasida Soliq solish obyekti aks ettirilgan. Ushbu moddaga ko’ra Soliq solish obyekti bo’lib , Qishloq xo’jaligini yuritish uchun egalik qilishga,foydalanishga yoki ijara berilgan yer uchastkasi hisoblanadi.
Soliq solinadigan baza. Yagona yer solig’i bo’yicha Soliq solinadigan baza Soliq Kodeksining 366-moddasida qayd qilingan. Ushbu moddaga ko’ra Soliq solinadigan baza bo’lib , Soliq solinadigan yer uchastkalarining belgilangan normativ qiymati hisoblanadi.
Qishloq xo’jalik yerlarini normativ qiymati O’zbekiston Respublikasi Yer resurslari, geodeziya, kartografiya va davlat kadastri davlat qo’mitasi tomonidan belgilanadi.
Egalik qilish huquqi,foydalanish huquqi yoki ijara huquqi yil maboynida vujudga kelgan yer uchastkalari uchun Soliq solinadigan baza yer uchastkalariga bo’lgan huquq vujudga kelgan oydan keyingi oydan boshlab hisoblab chiqariladi. Yer uchastkasi maydoni kamaytirilgan tagdirga, Soliq solinadigan baza yer uchastkasi maydoni kamaytirilgan oydan boshlab kamaytiriladi.
Yuridik shaxslarda yagona yer solig’i bo’yicha imtiyozga bo’lgan huquqlar vujudga kelganda Soliq solinadigan baza bu huquq vujudga kelgan oydan boshlab kamaytiriladi.
Yagona yer solig’i bo’yicha imtiyozga bo’lgan huquq tugatilgan taqdirda, Soliq solinadigan baza bu huquq tugatilgan oydan keyingi oydan boshlab ko’paytiriladi.
Soliq stavkasi. Qishloqxo’jaligi tovar ishlab chikaruvchilari uchun yagona yer solig’i stavkasi O’zbekiston Respublikasi Prezidentinig qarori bilan tasdiqlanadi 2010 yil 24- dekabrdagi PK-1449-sonli qarori bilan 2011 yil uchun yagona Soliq stavkasi yerlarning normativ qiymatiga nisbatan 6 foiz miqdorida belgilangan.
Yerning me’yoriy qiymatiga nisbatan stavka foizlari jamoat binolari va hovlilar bilan band bo’lgan yerlar 2,0 koeffisiyentini kullangan holda baholanadi.
Soliq imtiyozlari. Yagona yer solig’i bo’yicha belgilangan imtiyozlar Soliq kodeksining 282 va 367 moddalarida qayd qilingan.
Soliq kodeksi 367-moddasining ikkinchi qismida nazarda tutilgan shartlarga muvofik kelgan taqdirda Soliq to’lashdan quyidagi lar ozod qilinadi:

1. 
   Yangi tashkil etilgan Qishloq xo’jaligi tovarlari ishlab chikaruvchilar davlat
   

ro’yxatidan o’tkazilgan oydan boshlab ikki yil muddatga. Mazkur imtiyoz tugatilgan fermer xo’jaliklari bazasida tashkil etilgan fermer xo’jalikrariga tatbik etilmaydi;

2. 
   Ixtiyoriy tugatilayotgan tadbirkorlik subyektlari-yuridik shaxslar davlat ro’yxatidan
   

o’tkazuvchi organ ixtiyoriy tugatish to’g’risida qabul qilingan karor haqida xabardor qilingan kundan e’tiboran. Ixtiyoriy tugatish qonun xujjatlarida belgilangan muddatlarda tugallanmagan yoki tartibi tuxtatilgan va faliyat qayta tiklangan taqdirda ushbu imtiyoz qo’llaniladi hamda Soliq so’mmasi imtiyoz qo’llanilgan butun davr uchun tulik miqdorda undiriladi.
Qishloq xo’jaligi tovarlari ishlab chikaruvchilar- yagona yer solig’i to’lovchilarga kodeksning 282-moddaning ikkinchi qismida nazarda tutilgan yer solig’i bo’yicha imtiyozlar xam tatbik etiladi. Bular Soliq solinmaydigan uchastkalari bo’lib hisoblanadi.