2 Mazkur majmuada “Fan va texnika” faniga doir me’yoriy ta’minot (o‘quv dasturi, ishchi fan dasturi), ta’lim texnologiyalari o‘z aksini topgan. Ushbu o‘quv-uslubiy majmua oliy ta’lim muassasalarining professor- o‘qituvchilari uchun tavsiya

GALILEY (GALILEI) GALILEO 
(1564-1642) - italyan fizigi, astronomi, mexanigi. 
Klassik mexaniqa, aniq tabiatshunoslik asoschilaridan biri. G. inersiya qonunini kashf etgan, 
kuchlarni ko‘shish qoidasini ifodalab bergan, ko‘chirma harakat tezligi doimiy bo‘lgan 
chog‘dagi nisbiylik prinsipini yaratgan, mexaniq harakatning asosiy xarakteristikalarini 
miqdoriy jihatdan aniqlagan, jismning og‘ma tekslikdagi harakat qonunlarini dastlab, G. 
kashf etgan. G. harakatning sAQShanishi to‘g‘risidagi muhim fikrga tegishli tushunchalar 
kiritgan. Galiley-Nyuton mexaniqasi ilmning muhim tarmog‘iga aylandi. G. olam 
to‘zilishini tushuntirishda Kopernik yulidan bordi. O‘zi o‘zi yasagan teleskop yordamida Oy 
sirtining noteksligini, Venera fazasining o‘zgarishini, Quyosh dog‘larini, Yupiter 
yuldoshlarini kashf kildi va Quyoshning o‘z o‘qi atrofida aylanishini isbotladi. G.ning 
ishlari "Yulduz xabarchisi" (1610-1611) asarida bayon kilingan. "Olam to‘zilishining ikki 
asosiy sistemasi haqida dialog" (1632) asarida geliotsentrik sistemaning to‘g‘rililiga asosiy 
dalillar keltirgan. Abu Rayhon Beruniy kabi G.ham Aristotelning "yengillik kuchi" 
tushunchasiga qarshi chiqib, faqat og‘irlik kuchini tan oldi. 
GEGEL GEORGVILGELM FRIDRIX 
(1710-1831) - olmon faylasufi, mumtoz falsafasi, 
shuningdeq Yangi yevropa ratsionalizmining namoyandasi. Absolyut (ob'ektiv) idealizm 

---

147 
falsafasi asosida dialektika ta'limotini ishlab chiqqan. 1788-1793yillarda Tyubingen 
teologiya institutining talabasi (Shelling va Gelderlin bilan birga ukigan). 1794 yildan - uy 
o‘qituvchisi (Bern, Frankfurt), 1801-1806 yillarda - I. Ien universiteti uqituvchisi, 1808-
1816 yillarda Nyurnbergda gimnaziya direktori, 1816-1818 yillarda - Geydelberg, 1818 
yildan to umrining oxirigacha Berlin universitetlarining professori. Gegel falsafiy 
qarashlarning shakllanishida antik mumtoz meros: yunon dunyosi uning ma'naviy 
madaniyati, falsafasi muhim ahamiyat kasb etgan, qadimgi ellinlar davlatida u o‘zi izlagay 
jamiyatning ahloqiy-estetik idealini topadi.