2021 abdulla avloniy asarlarida ma’naviy-ma’rifiy tarbiya

Ключевые слова: образование, воспитание, педагогика, этика, увлечение, 
школа. 
KIRISH 
Har bir millatning o’z ma’naviy qiyofasi mavjud. Bugungi kunda har 
tomonlama taraqqiy topib borayotgan jamiyatimizda ma’naviyatni yuksaltirish 
yuksak vazifalardan biridir.Ma’naviyatimizni yanada rivojlantirishda esa 
millatimiz tarixini,ma’naviy qiyofasini o’zida badiiy aks ettirgan tarixiy badiiy 
hamda ilmiy asarlarning ahamiyati va o’rni beqiyosdir.O’zbek adabiyotida 
bunday asarlar juda ko’p. Ular yosh avlodni barkamol qilib voyaga yetkazishda 
muhim ahamiyatga ega.Bu jihatdan,taniqli o’zbek adibi Abdulla Avloniyning 

---

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 10 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
321 
w
www.oriens.uz
November 
2021
 
maktab uchun yaratgan to’rt qismdan iborat “Adabiyot yoxud milliy she’rlar” 
hamda “Birinchi muallim”, “Turkiy guliston yoxud axloq”, “Ikkinchi muallim”, 
“Maktab gulistoni” kabi darsliklari ham xarakterli bo’lib hisoblanadi.Bu 
asarlardagi mukammal fikrlarning g’oyaviy to’liqligi, ta’lim-tarbiya tizimiga va 
tushunchalariga doir fikrlarning ilmiy-nazariy asoslanganligi yuqoridagi 
fikrlarimiz dalilidir. 
MUHOKAMA VA NATIJALAR 
Shuningdek, Abdulla Avloniy ijodiy merosi bilan ilk darsliklarning 
mukammal yaratuvchisi sifatida ham gavdalanganligi,asarlaridagi ta’lim va 
tarbiyaga doir tushunchalarning, g’oyaviy-badiiy mushohadalarning tadqiq 
qilinganligi, qolaversa,mavzuning dolzarbligi ma’rifatparvar adib, serqirra ijodkor 
Abdulla Avloniyning ijodida bugungi kunning eng muhim masalasi-ta’lim va 
tarbiyaga doir fikrlarning dalili hikoyalar, she’riy lavhalar misolida yoxud majoziy 
xarakterga ega hikoyatlar asosida ochib berilishi asnosida ko’zga tashlanadi.
2017- yilning 3-avgust kuni O’zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 
mamlakatimiz ijodkor ziyolilari vakillari bilan uchrashuv o’tkazdi.Ushbu 
uchrashuda madaniyat va san’at sohasida yuzaga kelgan ko’plab muammolar 
o’rtaga tashlandi. Mazkur yig’ilishda madaniyat, ommaviy axborot vositalari, 
adabiyot va san’at sohasini tubdan isloh qilish maqsadida amalga oshiriladigan 
keng miqyosli ishlar xususida so’z bordi, yosh iste’dodlar tarbiyasi, 
madaniyatimiz va adabiyotimizni rivojlantirish maqsadida yangi g’oya, tashabbus 
va takliflar bildirildi: “Biz uchun hech qachon kun tartibidan tushmaydigan yana 
bir o’ta muhim masala borki,unga alohida to’xtalib o’tish zarur deb bilaman, u 
ham bo’lsa, unib-o’sib kelayotgan yosh avlodimiz, farzandlarimiz tarbiyasi bilan 
bog’liq. Buyuk bobomiz Abdulla Avloniy aytganidek,bu masala biz uchun, 
haqiqatdan ham ,yo hayot-yo mamot,yo najot- yo halokat, yo saodat- yo falokat 
masalasidir.” 
1
Shu ma’noda Abdulla Avloniyning ta’lim-tarbiya sohasidagi 
qarashlari o’zbek xalqining ruhiyati, turmush tarzi, milliy qadriyatlari bilan 
chambarchas bog’langanligi adibning boy pedagogik merosi ta’lim-tarbiya 
masalalarini rivojlantirish, uni o’quvchilar qalbida shakllantirish- da axloqiy va 
ma’naviy barkamol yoshlarni tarbiyalashda milliy maktab va qimmatbaho 
manba bo’lib xizmat qilganini o’rganib chiqish davr talabiga 
aylanmoqda.Abdulla Avloniyning maktab uchun yaratgan asarlari va ularda 
axloq-odob tushunchalarining yoritilishi tarbiya masalasining ifodasi nafaqat 
1
Shavkat Mirziyoyev.Adabiyot va san’at, madaniyatni rivojlantirish- xalqimiz ma’naviy olamini yuksaltirishning
mustahkam poydevoridir. “Xalq so’zi”, 2017-yil 4-avgust . 

---