Xotira turlari va jarayonlari. Xotirani o`rganish metodlari.Xotira insonning holati va faoliyatining barcha sohalarida qatnashishi tufayli uning namoyon bo`lish shakllari, holatlari, shart-sharoitlari, omillari ham xilma-xil ko`rinishga egadirlar. Ayrim darsliklarda xotira turlari turlicha klassifikasiya qilinadi. Jumladan, A.V.Petrovskiy tahriri ostida chiqqan "Umumiy psixologiya" darsligida quyidagi klassifikasiya uchraydi:
Faoliyatda ko`proq sezilib turadigan psixik faollikning xususiyatiga qarab: harakat, emosional, obrazli va so`z mantiq xotira.
Faoliyatning maqsadlariga ko`ra: ixtiyorsiz va ixtiyoriy xotira.
Materialni qancha vaqt esda olib qolish va esda saqlash muddatiga ko`ra: qisqa muddatli, uzoq muddatli va operativ xotira.
M.G.Davletshin tahriri ostida chiqqan "Umumiy psixologiya" o`quv qo`llanmasida quyidagi xotira klassifikasiyasi qayd qilinadi:
Psixik faolligiga ko`ra: ixtiyoriy va ixtiyorsiz xotira.
Faoliyat maqsadiga ko`ra: harakat, emosional, obraz va so`z-mantiq xotirasi.
Muddatiga ko`ra:uzoq muddatli, qisqa muddatli va operativ xotira.
E.G`.G`oziev tahriri ostida chiqqan "Umumiy psixologiya" o`quv qo`llanmasida xotira turlari quyidagicha klassifikasiya qilingan.
1. Ruhiy faoliyatning faolligiga ko`ra: a) harakat yoki motor harakat xotirasi; b) obrazli xotira; v) his-tuyg`u yoki hissiyot xotirasi; g) so`z-mantiq xotira. 2. Ruhiy faoliyatning maqsadiga binoan:
a) ixtiyorsiz; b) ixtiyoriy; v) mexanik. 3. Ruhiy faoliyatning davomiyligiga ko`ra: a) qisqa muddatli xotira; b) uzoq muddatli xotira; v) operativ (tezkor) xotira.
