rB - B nuqtaning radius vektori
r -
B nuqtaning AX1 Y1 koordinatalariga nisbatan aniqlaydigan
radius vektori.
Sistemasigi nisbatan vaziyatini aniqlaydigan radius - vektor (46) dan t vaqt bo’yicha hosila olamiz va B nuqtaning tezligini aniqlaymiz.
dZB dZ A dr
dt dt dt (46)
A BA A B B dt dt dt dZ dZ dr
; ;
;
(47)
(47) ni (43) ga qo’yamiz u holda
(48) yoki
B A BA B A X AB
(49)
(49) formuladan tekis parallel harakat qilayotgan qattiq jismning ixtiyoriy B nuqtasining tezligi topiladi. Bunda tezlik B nuqtaning A qutb atrofida aylaganda hosil qilgan tezligi. Bu tezlikning miqdori quyidagiga teng.
BA= AB (50)
bunda -burchak tezlik. tezlik vektori aylanish radiusi AV ga
BA perpendikulyar ravishda tekis shaklning aylanish yo’nalish bo’yicha yo’naladi ya’ni BA ABga B nuqtaning tezligi A va BA vektorlardan
tuzilgan paralellogramning dioganali bo’ylab yo’nalgan bo’ladi (117 - rasm.)
117-rasm
Tekis shakl biror nuqtasining tezligi va aylanma harakatining burchak tezligi berilganda tekis shaklning boshqa nuqtasining tezligini (16,4) formuladan aniqlash qutb usulida deyiladi.
TEKIS SHAKL IKKI NUQTASI TEZLIKLARNING PROYEKSIYASI HAQIDAGI TEOREMA. TEOREMA.Tekis shakl ikki nuqtasi tezliklarning shu nuqtalardan o’tgan to’g’ri chiziqdagi proyeksiyasi o’zaro teng. Isbot.
Tekis shaklda A va B nuqtalarni olamiz. A nuqtani qutb deb qabul qilamiz. Ma’lumki, B nuqtaning tezligini (50) shaklda yozish mumkin. A va B nuqtalar orqali X o’qini o’tkazamiz (118 rasm) (50) ni o’qqa proyeksiyalaymiz.
B X A X BA X BA X bo’lganligi uchun BA X 0 bo’ladi. Shunday qilib
B X A X (51) ya’ni
25- rasmga asosan
B cos A cos (52)
Bu teorema yordamida A nuqta tezligining miqdor va yo’nalishi B nuqta tezligining yo’nalishi berilganda B nuqta tezligining modulini topish mumkin.
