A. M. Vəliyev Elmi redaktorlar: R. A. Səlimov, S. A. Sadıqova, T.Ə. Paşayev



Yüklə 17,41 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə89/182
tarix21.04.2017
ölçüsü17,41 Mb.
#14975
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   182

İŞSİZLİYİN  DAVAMLILIĞI 

 

şəxsin, 


ist

ənilən  axtarış  üsulundan  istifadə  etməklə, 

əyyən dövr ərzində  iş  axtardığı  müddətdir. 



İşsizliyin  davamlılığı  iki  xarakteristikaya 

malikdir: 



başa  çatmış  (bitmiş)  işsizliyin 

davamlılığı  -  burada  iş  axtarmanın  başlanma 

vaxtından  işə  düzəlməyə  qədər olan müddət 

n

əzərə  alınır,  yəni  işsizin  işə  düzəlməsinin 



davamlılığı; başa çatmamış işsizliyin davamlılığı 

– 

iş  axtarışının  başlanma  anından  onun  qeyd 



edilm

ə  faktını  keçən ana qədər olan müddət 

(sorğu  və  işçi  qüvvəsinin digər müayinə 

formaları). 

İşsizliyin 

davamlılığının 

xarakteristikası  üçün  təhlildə  iki göstəricidən 

istifad


ə olunur: işsizlərin baxılan tərkibi üçün orta 

ölçülü k


əmiyyət  kimi  hesablanan  işsizliyin  orta 

davamlılığı  və  işsizliyin  median  (ortalama) 

davamlılığının  kəmiyyəti. Bu göstəricilərin 

hesablamasının  informasiya  əsaslarını  işçi 



qüvv

əsinin müayinəsi  zamanı  alınan  göstəricilər 

v

ə  əhalinin  işə  düzəlməsi  haqqında  dövlət 



m

əşğulluq 

xidmətlərinin 

hesabatlarının 

göst

əriciləri təşkil  edir.  İşə  düzəlmə  haqqında 



hesabatların  göstəricilərinə  əsasən, orta və 

meridian göst

əricilərin müddəti həm başa çatmış, 

h

əm də başa çatmamış işsizlik üçün, ancaq rəsmi 



qeyd

ə  alınmış  işsizlərə  görə  hesablanır.  İşçi 

qüvv

əsinin müayinəsi  zamanı  bu  göstəricilər 



ancaq  başa  çatmamış  işsizliyə  görə  (“İşsizlər”ə 

bax) 

bütün işsizlər üçün hesablana bilər.  



 

İŞSİZLİYİN 

SƏVİYYƏSİ

 

(Minilliyin 

b

əyannaməsində 

əks 

olunmuş 

inkişaf 

göst

əricilərindən) - işsizliyin tərifi müəyyən dövr 

ərzində işi olmayan, lakin işləməyə hazır olan və 

muzdla v

ə ya özüməşğulluq üzrə iş axtarmaq üçün 

konkret  addımlar  atan  adamların  hamısını  əhatə 

edir. 


İşçi  qüvvəsi  işə  malik olan, həmçinin 

əyyən dövr ərzində  işə  malik olmayan 



adamları  özündə  birləşdirir.  Məşğulluq  –  bu, 

konkret hesabat dövründ

ə  bu və  ya digər gəlir 

g

ətirən iqtisadi fəaliyyət növündə iştirak  edən və 



ya müv

əqqəti  olaraq  iştirak  etməyən  adamdır. 



İqtisadi fəallıq haqqı ödənilməklə və ya gəlir əldə 

etm


ək məqsədi ilə,  yaxud  şəxsi ev təsərrüfatında 

istifad


ə üçün mal və xidmətlərin  istehsalını əhatə 

edir.  


İşsizlərin  sayı  işçi  qüvvəsinin  ümumi  sayına 

bölünür.  



 

İTKİ

 – M

ənfəətə bax. 

 

İZLƏYƏN  NƏZARƏTÇİ  SİQNAL

  –  real 

proses


ə  uyğunlaşmış  modelin  uyğunsuzluğunun 

daha c


əld  aşkar  edilməsi üçün nəzərdə  tutulmuş 

siqnaldır. Onların mütləq qiymətinin eksponensial 



 

341 


ortaya bölünm

əsi yolu ilə  proqnozlaşdırmanın 

eksponensial orta x

ətası  kimi  tapılır.  İzləyən 

n

əzarətçi siqnal eksponensial hamarlanmaya 



əsaslanan,  modelin  uyğunlaşma  prosesinin 

avtomatlaşdırılmış  tənzimlənməsi üçün tətbiq 

edilir. 

 

İZOKVANT  (BƏRABƏR  BURAXILIŞ 



XƏTTİ)

  – 

istehsalın  faktorlarının  müxtəlif 

birl

əşmələrinin  buraxılan  məhsulların  eyni 



k

əmiyyətini verən nöqtələrinin həndəsi yeridir.  

 

İZOTERMIK  VAQON 

-  istilik keçirm

əyən 


divarları,  qapıları,  döşəməsi və  tavanı  olan,  ətraf 

v

ə  daxil səthləri  arasında  istilik  mubadiləsi 



m

əhdud olmaqla nəqliyyat vasitəsinin ümumi 

istilik keçirm

ə 

əmsalı 



aşağıdakı 

kateqoriyalardan  birin



ə  məxsus  qapalı  vaqon: 

İ

n



=Adi izotermik vaqon-K 

əmsalı 0.7 Bt/m

2o

C-d


ən 

çox  olmayan;  İ

r

=Gücl


əndirilmiş  izolyasiyaya 

izotermik n

əqliyyat vasitəsi  –  K  əmsalı  0.4 

Bt/m


2o

C-d


ən çox olmayan vaqon. 

 

342 


 

-J-

 

Jar fayl .............................................................................................................................................. 343 



Java .................................................................................................................................................. 343 

Jirohesab (jirohesablaşma ................................................................................................................ 343 

JVM .................................................................................................................................................. 343 


 

343


JAR  fayl 

–  JAVA  arxividir  (ingiliscə  Java 

ARchive). 

JAVA 

proqramlaşdırma 



dilində 

yazılmış proqramların saxlanıldığı adi ZĐP - arxiv 

rolunu  oynayır.  JAR  faylın  işlək  olması  üçün,  o, 

META-INF  kataloqunda  MANIFEST.MF  faylını 

saxlamalıdır.  

 

JAVA

 - obyekt yönlü proqramlaşma dilidir. Java 

-  Sun  Microsystems  şirkəti  tərəfindən  təqdim 

olunan  dil  və  texnologiyalara  verilən  ümumi 

addır.  Java  -  hər  hansı  platformada  kompayl 

edilən 

kodun 


başqa 

platformalarda 

da 

dəyişdirilmədən işlədilə bilməsinə olan ehtiyacdır. 



Dilin  bu  xüsusiyyəti  Java  Virtual  Maşını 

sayəsində  həyata  keçirilir.  Java  texnologiyasının 

köməyi  ilə  səhifəyə  interaktiv  elementlər  daxil 

etmək,  sürüşkən  pəncərələrin  və  qurulmuş 

freymlərin  formatlarını  bütünlüklə  nəzarətdə 

saxlamaq  mümkündür.  Bu  dil  vasitəsilə  «saat», 

«qaçan sətir», digər animasiyalar və çat yaratmaq 

mümkündür. 

Üstün  cəhəti  ondan  ibarətdir  ki,  serverdə  Java 

proqramının  işini  təmin  etmək  məqsədilə,  əlavə 

modulların yüklənmə və qurulması lazım gəlmir. 

 

JĐROHESAB 

(JĐROHESABLAŞMA

 

-  

hesablaşma 

çekləri 

vasitəsilə 

nağdsız 

hesablaşmalar) - məbləğin bir hesabdan digərinə 

köçürülməsi 

yolu 

ilə 


kredit 

müəssisələri 

tərəfindən 

həyata 


keçirilən 

nağdsız 


hesablaşmaların 

müxtəlifliyidir 

(müxtəlif 

növləridir).  Jirohesab  terminindən  həm  də  

nağdsız hesablaşmaların bütün sistemlərinin ifadə 

edilməsində istifadə olunur. Jirohesab müştərilərə 

öz  hesablarında  olan  pullardan  bankda  hesabı 

olmayanlara müəyyən məbləğlərin köçürülməsinə 

imkan verir. 

 

JVM  (JAVA  VĐRTUAL  MACHĐNE)

  – 

JAVA  Virtual  maşın-proqram  şəklində  bir 



kompüterdir.  Həmin  virtual  maşında  işləyən 

proqramlar  virtual  maşına  normal  kompüter  kimi 

müraciət  edir  və  virtual  maşın  öz  növbəsində 

həmən  müraciətlərə  kompüter  kimi  reaksiya 

göstərir.  Bir  sözlə,  kompüteri  emulyasiya  edir. 

Nəticə  etibarı  ilə,  Javada  yazılmış  proqramları 

istənilən yerdə, istənilən arxitekturalı kompüterdə, 

istənilən 

əməliyyatlar 

(Operating 

System) 

sistemində  işə  salarkən,  onlar  eyni  cür  işləyir. 

Yəni,  proqram  kompüterin  heç  bir  fiziki 

vəziyyətindən  asılı  olmur.  Həmin  proqramın 

işləməsi  üçün  yalnız  onun  işləyə  biləcəyi  virtual 

maşın  lazımdır.  Java  üçün  virtual  maşın  (JRE  - 



Java 

Runtime 

Environment

bir 


çox 

əməliyyatlar  sistemi  və  bir  çox  arxitekturalı 

kompüterlər  üçün  mövcuddur.  JRE  Sun  şirkəti 

tərəfindən yaradılmışdır. 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

344 


-K- 

Kadr dövriyyəsi .......................................... 347 

Kadastr ....................................................... 347 

Kadrların daimilik (dəyişməzlik) əmsalı.... 347 

Kafi qiymət ................................................ 347 

Kalman yoxlaması...................................... 347 

Kanonik (qaydaya uyğun) korellyasiya   

təhlili .......................................................... 347 

Kapital ........................................................ 348 

Kapital (əsaslı) mallar ................................ 348 

Kapital aktivləri, əsas vəsaitlər .................. 348

 

Kapital hesabı ............................................. 348 



Kapital qoyuluşlarının  təkrar istehsalının 

strukturu ..................................................... 348 

Kapital qoyuluşlarının sahə quruluşu ......... 348 

Kapital qoyuluşlarının texnoloji strukturu . 348 

Kapital qoyuluşu ........................................ 348 

Kapital qoyuluşu mərhələsi ........................ 349 

Kapital qoyuluşunun xüsusi çəkisi ............. 349 

Kapital qoyuluşunun təsnifatı .................... 349 

Kapital transferlər ...................................... 349 

Kapital tutumu............................................ 349 

Kapital verimi ............................................ 349 

Kapital yaradan investisiyalar .................... 349 

Kapitala cari vergilər .................................. 349 

Kapitala investisiya .................................... 349 

Kapitala vergilər ......................................... 349 

Kapitalla əməliyyatlar hesabı ..................... 349 

Kapitallaşdırılmış məhsul .......................... 349 

Kapitallaşma............................................... 350 

Karqo .......................................................... 350 

Kassa .......................................................... 350 

Kassa əməliyyatı ........................................ 350 

Kassa güzəştləri.......................................... 350 

Kassada nağd pul ....................................... 350 

Kassada olan nağd pulla əməliyyatlar ........ 350 

Keçid iqtisadiyyatlı ölkələr ........................ 350 

Keçirilmiş dəyər ......................................... 350 

Keyfiyyət .................................................... 350 

Keyfiyyət əlamətlərinin əlaqə əmsalı ......... 351 

Keyfiyyət göstəriciləri indeksi ................... 351 

Keyfiyyətə statistik nəzarət ........................ 352 

Keyfiyyəti nəzərə almaqla təshih ............... 352 

Keyns ......................................................... 352 

Kənd əhalisi................................................ 353 

Kənd təsərrüfatı .......................................... 353 

Kənd təsərrüfatı bitkiləri məhsullarının 

ümumi yığımı ............................................. 353 

Kənd təsərrüfatı bitkilərinin məhsuldarlığı 353 

Kənd təsərrüfatı heyvanlarının     

məhsuldarlığı .............................................. 353 

 

Kənd təsərrüfatı istehsalının 



mexanikləşdirilməsi ................................... 354 

Kənd təsərrüfatı məhsullarının buraxılışı .. 354 

Kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsal 

indeksi ........................................................ 354 

Kənd təsərrüfatı məhsullarının satış      

qiyməti ....................................................... 354 

Kənd təsərrüfatı məhsullarının satışı ......... 354 

Kənd təsərrüfatı məhsullarının satışı 

statistikası .................................................. 355 

Kənd təsərrüfatı məhsulunun maya dəyəri 355 

Kənd təsərrüfatı müəssisəsi ....................... 355 

Kənd təsərrüfatı siyahiyaalınması .............. 355 

Kənd təsərrüfatı statistikası ........................ 355 

Kənd təsərrüfatı tikintisi ............................ 356 

Kənd təsərrüfatı yerləri .............................. 356 

Kənd təsərrüfatında ixtisaslaşma ............... 356 

Kənd təsərrüfatında material xərcləri ........ 356 

Kənd təsərrüfatının energetik gücləri ........ 356 

Kənd təsərrüfatının intensivləşdirilməsi .... 356 

Kənd təsərrüfatının ümumi məhsulu ......... 357 

Kənd və meşə təsərrüfatı, balıqçılıq, sənaye 

və tikinti fəaliyyətindən dövriyyə .............. 357 

Kənd yaşayış məntəqələri .......................... 357 

Kəndli (fermer) təsərrüfatı ......................... 357 

Kəsilmək üçün mal-qara və quşların    

istehsalı ...................................................... 358 

Kəsmə xətası .............................................. 358 

Kiçik biznes ............................................... 358 

Kiçik müəssisə ........................................... 358 

Kiçik sahibkarlıq subyekti ......................... 358 

Kiçik seriyalı istehsal ................................. 358 

Kiçik və orta müəssisələr ........................... 358 

Kinoqurğu .................................................. 359 

Kino-video prokat ...................................... 359 

Kioti konvensiyası ..................................... 359 

Kitab .......................................................... 360 

Kitabça ....................................................... 360 

Kitabxana ................................................... 360 

Kitabxana fondu ......................................... 360 

Kitabxana fondunun dövr etməsi ............... 360 

Kitabxana proqramları ............................... 360 

Kitabxananın oxucularının sayı ................. 360 

Kitabın verilməsi ....................................... 360 

Kitabların oxunaqlılığı ............................... 360 

Klaster təhlili ............................................. 360 

Klaster təhlilin iyerarxiya alqoritmləri ...... 361 

Klaviatura .................................................. 361 

Klavişa ....................................................... 361 

Klirinq ........................................................ 361 

Klirinq sazişi .............................................. 361 



 

345


Klub tipli mədəniyyət müəssisələri ............ 361 

Koba-duqlas istehsal funksiyası ................. 361 

Kod ............................................................. 362 

Kodlaşdırma ............................................... 362 

Kodlaşdırma ............................................... 362 

Kodlaşdırma ............................................... 363 

Koqorta....................................................... 363 

Koqorta ölüm cədvəlləri............................. 364 

Kollektiv əmək mübahisəsi ........................ 364 

Kollektiv xidmətlər .................................... 364 

Kollektiv istehlak ....................................... 364 

Kollektiv mülkiyyət ................................... 365 

Kombinasiya edilmiş                 

(birləşdirilmiş) nomenklatura ..................... 365 

Komisyon ticarəti ....................................... 365 

Komisyonçular ........................................... 365 

Kommersiya (kommersiya fəaliyyəti) ....... 365 

Kommersiya (sahibkar) riski ...................... 365 

Kommersiya bankı ..................................... 365 

Kommersiya fəaliyyəti ilə bağlı xidmətlər. 366 

Kommersiya hava gəmisinin yüklənməsi .. 366 

Kommersiya müsabiqəsi ............................ 366 

Kommersiya sirri........................................ 366 

Kommersiya şirkətinin adı ......................... 366 

Kommersiya yüklənməsinin yük      

dövriyyəsi ................................................... 366 

Kommunal təsərrüfatı xidmətlərinin 

göstərilməsi ................................................ 366 

Kommunal təsərrüfatı statistikası ............... 366 

Kompleks və ya birləşdirilmiş ticarət ........ 366 

Komplekt sənaye obyekti ........................... 366 

Komponent təhlil........................................ 366 

Komponentlər metodu................................ 367 

Kondominium ............................................ 367 

Konfidensial məlumatlar ............................ 367 

Konflyuent təhlil ........................................ 368 

Konkordasiya əmsalı .................................. 368 

Konosament ............................................... 368 

Konsensusun əldə olunması ....................... 368 

Konsert təşkilatları ..................................... 368 

Konservasiya .............................................. 368 

Konsessiya ................................................. 369 

Konsessiyaçı............................................... 369 

Konsessiyaçı, konsessiyanın sahibi............ 369 

Konsessiyalara, patentlərə, lisenziyalara, 

əmtəə nişanlarına və onlara bərabər tutulan 

hüquqlara  (icazələrə) investisiya    

qoyuluşları .................................................. 369 

Konsessiyalara, patentlərə, lisenziyalara, mal 

nişanlarına və oxşar hüquqlara qoyulan 

ümumi investisiyalar .................................. 369 

Konteyner ................................................... 369 

Kontokorrent hesab .................................... 370 

Kontokorrent kredit ................................... 370 

Kontrakt qiyməti ........................................ 370 

Kontrollinq ................................................. 370 

Konversiya edilən müəssisə ....................... 370 

Konvertasiya olunan (dönərli) valyuta ...... 370 

Konveyer istehsalı ..................................... 370 

Konyunktur məsləhətləşmələri .................. 371 

Kooperasiya ............................................... 371 

Kooperativ cəmiyyətlər ............................. 371 

Kooperativ mülkiyyəti ............................... 371 

Kooperativ tikintisi .................................... 371 

Korlanmiş (pozulmuş) torpaqlar ................ 371 

Korporasiya ................................................ 371 

Korporativ qiymətli kağızlar ...................... 372 

Korporativ müəssisələr .............................. 372 

Korrelyasiya matrisi ................................... 372 

Korrelyasiya təhlili .................................... 372 

Korrespondensiya ...................................... 372 

Kostinq–standart ........................................ 372 

Kotirovka ................................................... 373 

Kovariasiya əmsalı ..................................... 373 

Kovariasiyali təhlil ..................................... 373 

Köçürmə .................................................... 373 

Köhnəlmə dərəcəsi ..................................... 373 

Köməkçi ..................................................... 373 

Köməkçi fəaliyyət növü ............................. 373 

Köməkçi xərclər ......................................... 374 

Köməkçi maliyyə idarələri ........................ 374 

Körpə ölümü .............................................. 374 

Körpə ölümü əmsalı ................................... 375 

Körpələr evi ............................................... 375 

Kredit ......................................................... 375 

Kredit kartı ................................................. 376 

Kredit multiplikatoru ................................. 376 

Kredit riski ................................................. 376 

Kredit təşkilatı ........................................... 376 

Kreditə görə faiz ........................................ 376 

Kredit-icarə əməliyyatı .............................. 376 

Kreditlərin ödəniş (verilmə) sürəti ............. 377 

Kreditor borcları ........................................ 377 

Kreditor ...................................................... 377 

Kuk əmsalı ................................................. 377 

Kütləvi (ictimai) kitabxana ........................ 377 

Kütləvi xidmət nəzəriyyəsi ........................ 377 

Kütləvi istehsal .......................................... 377 

Kvalimetriya .............................................. 377 

Kvantil ....................................................... 378 

Kvazikorporasiya ....................................... 378 

Kvazikorporasiyalariı gəlirlərindən     

götürmə ...................................................... 378 

Kvintil ........................................................ 378 



 

346 


Kota ............................................................ 378 

Kotalaşdıma ............................................... 378 

Kusdek (gömrük bəyannaməsi) instat ........ 378 


 

347


KADR  DÖVRĐYYƏSĐ

  –  müəyyən  dövr 

ərzində  işə  qəbul  edilən  və  siyahı  tərkibinə  daxil 

olan  (“Đşçilərin  siyahı  sayı”na  bax)  və  ya  işdən 

azad  edilən  işçilərin  sayıdır.  Kadr  dövriyyəsinin 

intensivliyi, 

hesabat 

dövründə 

isə 

qəbul 


edilənlərin  sayının,  işçilərin  bu  dövrdəki  orta 

siyahı  sayına  olan  nisbətini  əks  etdirən  işə  qəbul 

üzrə  ümumi  dövriyyə  əmsalı  ilə  və  hesabat 

dövründə  işdən  çıxanların  bu  dövrdəki  işçilərin 

orta  siyahı  sayına  nisbətini  əks  etdirən  işdən 

çıxma üzrə ümumi dövriyyə əmsalı ilə xarakterizə 

olunur.  Çıxanlar  arasında  öz  arzusu  üzrə  işdən 

çıxanlar  və  üzrsüz  iş  buraxdığına  və  əmək 

intizamını  digər  formada  pozduğuna  görə  işdən 

azad  edilənlər  xüsusi  ayrılır.  Bu  səbəblərə  görə 

işdən  azad  edilənlərin  sayı  –  çıxıb  getmə  (kadr 

axını) üzrə izafi dövriyyənin mütləq göstəricisidir. 

Hesabat  dövrü  üzrə  bu  sayın  işçilərin  həmin 

dövrdəki orta siyahı sayına nisbəti – kadr axıcılığı 

əmsalıdır (“Đşçilərin hərəkəti”nə bax). 

 


Yüklə 17,41 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   182




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin