Eti̇ka və gender: Sosi̇al-əxlaqi̇ davranişin təhli̇li̇ 113 hüquqlarının müdafiəsinə dair müddəların lazımi səviyyədə
həyata lazimi səviyyədə keçirilməsinin, əlaqədar təşkilat və
şəxslərin mövcud problemə barmaqarası, etinasız yanaşma-
sının təsiri olmuşdur.
Əsrlər boyu ailə, nikah, ər-arvad münasibətləri sadə
hüquqi normalarla tənzimlənmişdir. Poliqomiyadan mo-
noqamiyaya keçən ailə cütlüyü müxtəlif dövrlərdə müxtə-
lif üsullarla yaşamağa üstünlük vermişdir. Məsələn, uzun
müddət qızın oğlan tərəfindən qaçırılması adi bir adət-
ənənə, mentallıqdan gələn davranış kimi qiymətləndirilmiş-
dir. Bu cür hallara həm xristianların, həm də müsəlmanların
yaşadıqları icmalarda rast gəlmək mümkün idi. Nestorun
1022-ci ilə aid olan icmalında belə bir şəhadət var ki, ər
öz arvadının azadlığı ilə istədiyi kimi rəftar edə bilər. Ailə
qanunvericiliyinin ilk mənbələri kilsə qanunlarında təsbit
olunmuş, Nomo-kanon adlanan topluda verilmişdir: son-
ralar həmin toplu rusca “Kormçaya kniqa” adı altında çap
olunmuşdur. Ən təəssüf doğuran hal budur ki, hələ də bir
çox ölkələrdə qadınlara qarşı zorakılıq aktları törədənlər öz
layiqli cəzalarını almırlar. Buna misal olaraq bir sıra Latın
Amerikası ölkələrini göstərmək olar (67; 47).
Açıq demək lazımdır ki, Azərbaycan şəraitində də qa-
dınlar kişilərə nisbətən daha tez-tez zorakılığa məruz qa-
lır, ədalətsizliklə üzləşirlər. Belə ki, bir sıra ölkələrdə ol-
duğu kimi, zorlanmaya məruz qalan gənc (subay) qızların
hüququ qanunvericilikdə nəzərdə tutulduğundan fərqli ola-
raq, adət-ənənələr çərçivəsində, “qapalı şəkildə qorunur”.
Bir sıra regionlarda zorlanmış qızların bu cür hadisələrin
“subyektləri” ilə ailə qurması faktı mövcuddur. Əlbəttə bu
cür izdivacı heç də ən yaxşı çıxış yolu hesab etmək olmaz.
