MAHRUZA №2-3
ORGANIZMGA TASHQI MUXIT
PATOGEN OMILLARINING TAHSIRI
REJA:
Organizmga tashqi muxit patogen omillarining tahsiri to’g’risida qisqacha mahlumot
Mexanik omillarni inson organizmiga tahsiri
Organizmga to’g’ri va aylanma harakatlarni tahsiri
Organizmga termik omillarni tahsiri
Muzlash
Kuyish
Past va yuqori atmosfera bosimini inson organizmiga tahsiri
Ion nurlarini inson organizmiga tahsiri, nur kasalligi
Inson tashqi omil tahsirlari (fizik, ximik, biologik) bilan doim duch kelib turadi, bu omillar organizmni alaptatsion imkoniyatlardan ustun bo’lsa, hamda ayrim xollarda uning reaktivligi o’zgarsa, bunday omillar og’riq chaqirish mumkin.
Inson organizmiga zararli ekzogen omillar berilsa, organizmda kuchli va katta o’lchamdagi emotsional qo’zg’alish yuz beradi, bu paytda organizmda ximoya-moslashuv reaktsiyalari ishga tushadi.
Agar inson organizmiga xaddan tashqari zararli omillar tahsir ettirilsa, organizmda stress xolatini chaqirishgacha borish mumkin. Bunday xaddan tashqari zararli omillarni ekstremal omillar ham deb yuritiladi.
Ekstremal omillar tahsir etilganda organizmda og’riq chaqiriladi. Ekstremal xolatlar – shok, kollaps, koma, agoniya kabi terminal holatlar bilan kechishi kuzatiladi.
Mexanik (fizik) omillarni inson organizmiga tahsiri organizm to’qimalariga qattiq narsa bilan zararlanganda yuzaga keladi. Jarohatlanish harakteri turlicha bo’lishi mumkin: yorilish, yirtilishi, sinishi, ezilish yoki ularning kombinatsiyasi. Mexanik zararlanishni oqibati, uni qaerga, qancha vaqtda berilishi muhim ahamiyatga ega. Bahzi hollarda ko’p qon yo’qotilishi, yumshoq to’qimalarni majaqlanishi, nerv stvolini zararlanishi travmatik shokka olib keladi.
Travmatik shok ekstro, intero va proprioretseptorlar xaddan tashqari kuchli fizik omillar bilan tahsirlanganda hosil bo’lgan ko’plab g’ayritabiiy impulg’slar, MNTni avvaliga qo’zg’alishi, tormozlanish va xolsizlanish bilan namoyon bo’ladigan jarayondir.
Dostları ilə paylaş: |
