Andijon 2013 ma’ruza №1 patofiziologiya faniga kirish, uning maqsadi va vazifalari. Etiologiya va patogenez, sanogenez reja

Sino-aurikulyar blokada
Ushbu blokadada o’tkazuvchanlikning buzilishi, sinus tugun bilan bo’lmachalar orasida ro’y beradi. Sinus tugunidan impulg’s bo’lmachaga bormaydi va yurak qisqarmay qo’yadi. Bu blokada uzoq davom etmaydi, agar uzoq davom etsa o’limga olib keladi.
Klinika: Kasal aytarli shikoyat qilmaydi, bahzida boshi aylanadi. Bemor yuragi eshitib ko’rilganda ikkala ton ham eshitilmaydi.
Bo’lmacha ichi blokadasi
To’liq va chala bo’lishi mumkin. Klinikasida aytarli simptomlar bo’lmaydi. Faqat EKGda R tish kengayadi, ikki fazali bo’lib qoladi. To’liq bo’lmacha ichi blokadada EKGda R tish ikkita bo’lib qoladi. Endi qorincha, ikkala o’chog’dan kelayotgan impulg’slarga qo’zg’alish bilan javob beradi.
Atrioventrikulyar (ko’ndalang) blokada
Bo’lmacha va qorincha o’rtasida impulg’slar ushlanib qoladi. To’liq va chala blokadalar tafovutlanadi. To’liq atrioventrikulyar blokada infektsion kasalliklarda, intoksikatsiya, toj tomirlarda qon aylanishni buzilishidan kelib chiqadi.
To’la bo’lmagan atrioventrikulyar blokadani 3 ta darajasi tafovutlanadi.
1-darajada, bo’lmachadan qorinchalarga impulg’slarni o’tish vaqti uzayadi, ‘-Q interval 0,2-0,5 sekni tashkil qiladi.
2-darajada (Venkebax davrlari) ‘-Q interval davomiyligi ortib borib, sakkizinchi yoki to’qqizinchi qo’zg’alish tushib qoladi, qorinchalar qisqarishi tushib qolgandan so’zng esa, ‘-Q interval davomiyligi normalashadi. Taxmin qilishlaricha, ushbu fenomen, tugun orqali qo’zg’alishlarni o’tishini qiyinlashuvidan yuzaga keladi.
3-darajada, ikkinchi yoki uchinchi qo’zg’alishlar tugun orqali o’tmay, tushib qoladi. To’liq atrioventrikulyar blokadada, bo’lmacha va qorinchalar bir-biri bilan kelishilmagan xolda qisqara boshlaydi, yurakning har bir qismini o’z ritmi bo’ladi, 1 minutda bo’lmacha 70 ta qisqarsa, qorinchalar 35 ta atrofida qisqaradi (idioventrikulyar ritm).
To’liq bo’lmagan atrioventrikulyar blokadani, to’liq atrioventrikulyar blokadaga aylanishini bilishimiz amaliyotda muhim ahamiyatga ega. Atrioventrikulyar tugun hujayralari membranasida sekin diastolik depolyarizatsiya, sinus tugundan impulg’slar kelmay qo’ygandan so’ng, birmuncha vaqtdan keyin yuzaga keladi. Bu davrni preavtomatik pauza deb nomlashdi, bu pauza mobaynida qorinchalar asistoliyasi kuzatiladi, buning oqibatida, bosh miyaga qon kelishi buziladi, bemor hushidan ketadi. Morgang’i-Edems-Stoks sindromini kuzatish mumkin. Qorincha qisqara boshlaganda, bu xolat o’tib ketadi, biroq bir necha marta qaytarilishi mumkin.
Volg’f-Parkinson-Uayt sindromi, bo’lmachalardan qorinchalarga qo’zg’alishlarni o’tishini tezlashuvi bilan harakterlanadi, buning oqibatida qorinchalar muddatidan oldin qo’zg’aladi, natijada taxikardiya kelib chiqadi, ‘-Q interval qisqaradi. Ushbu sindromni kelib chiqishida, qo’shimcha o’tkazuvchi yo’llarning faoliyati sabab bo’ladi, bular Paladino-Kent, Mixaym, Djeyms yo’llaridir.

1. 
   Paladino-Kent tutami, tashqi ko’rinishi o’zgargan miokardial to’qima bo’lib, atrioventrikulyar xalqa zonasida joylashgan. Ushbu tutam impulg’slarni atrioventrikulyar tugunni chetlab, bo’lmachalardan qorinchalarga yetkazadi.
   
2. 
   Mixaym tutami esa qo’zg’alishlarni, Gis tutamini yuqori qismidan, qorinchalarga o’tkazadi.
   
3. 
   Jdeym tutami, bo’lmalarni atrioventrikulyar tugunni pastki qismi va Gis tutami bilan bog’laydi. Qo’shimcha o’tkazuvchi yo’llar qo’zg’alishlarni tezroq o’tkazadi, buning natijasida bir qismi qorincha hujayralari barvaqtroq qo’zg’aladi, qolgan qismi esa, atrioventrikulyar tugundan kelgan impulg’slarga javoban qo’zg’aladi, natijada qorinchalarni sinxron qo’zg’alishi keskin buziladi.
   

Gis tutamidagi blokada kam ahamiyatga ega, chunki Gis tutamida avtomatiya gradienti bo’yicha juda oz impulg’slar hosil bo’ladi.