Andijon davlat universiteti ijtimoiy pedagogika ma’ruza matn

Asrab olgan oila bilan ijtmoiy-pedagogik faoliyat 
 
Ijtimoiy-pedagogik faoliyat bosqichlari 
Ijtimoiy 
pedagogning 
faoliyat vazifalari 
Ijtimoiy-pedagogik 
faoliyati metodlari 
1. 
Asrab oladigan oilani izlash 
Axborot-ma’lumotlar 
Anketa tuzish, suhbat, 
intervyu, ma’lumotlarni 
o‘rganish 
2. 
Bo‘lajak asrab oladigan ota-
onalarni o‘rganish 
Diagnostik (boshlang‘ich 
diagnostika) 
Anketa tuzish, suhbat 
3. 
Bola joylashtirilgan muassasalar 
va oialalarni borib ko‘rish (inqiroz oila, 
bolalar uyi va boshqalar) 
Vositachilik
Kuzatish, suhbat 
4. 
Bo‘lajak 
oilani 
va 
uning 
yaqinlarini o‘rganish
Diagnostik 
(chuqur 
diagnostika) 
Anketa 
tuzish, 
test 
sinovlari, 
suhbat, 
ishontirish, hujjatlarni 
o‘rganib chiqish 
5. Kiritish o‘qitishi, leksiya, hikoya, 
suhbat, videofilmlar 
O‘qitish (boshlang‘ich, 
dastlabki o‘qitish) 
Leksiya, 
suhbat, 
kuzatish, 
ishonish, 
mashq qilish 

---

33 
6. 
Bolani 
asrab 
oluvchi 
oilaga 
joylashtirish, asrab oluvchi ota-onalarni 
chuqur o‘qitish kursi 
Patronaj qiluvchi.
7
6. Davlat vasiylik tashkilotlarida ijtimoiy-pedagogik faoliyat 
 
Agarda bola asrab olinmasa va bola qilib oladigan oilaga tushmasa unda bu bolaning 
tarbiyasi, ta’lim va rivojlanishi bilan davlat tashkiloti shug‘ullanadi. Hozirgi kunda 
O‘zbekistonda bolalar uylari (malyutka) invalidlar uchun maktab-internatlari reabilitatsion 
markazlari va 28 ta mehribonlik uylari (bolalar uylari) mavjud. Mehribonlik uylarida 3400 ga 
yaqin bolalar yashaydilar. Ota-onalari qarovisiz qolgan bolalar tarbiyalanadigan davlat 
tashkilotlari faoliyatlarining asosiy maqsadlari: bu tashkilotlardagi bolalarni ijtimoiy himoya 
qilish; reabilitatsion, tibbiy va ijtimoiy xususiyatdagi tadbirlarni amalga oshirish; bolalar 
umumiy ta’lim olishlarini tashkil etish. 
Bolalar mehribonlik uylarining asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: 
1. Bolaning rivojlanishiga yordam beruvchi uy vaziyatiga yaqinlashtirilgan qulay, maishiy 
sharoitlarni yaratish. 
2. Bolalar sog‘lig‘ini saqlashni ta’minlash. 
3. Bolalaning ijtimoiy himoyasini, uning tibbiy-pedagogik va ijtimoiy moslashishini 
ta’minlash. 
4. Tarbiyalanuvchilar huquqlari va manfaatlarini himoya qilish. 
5. Bolalar ta’lim dasturlarini olishlari, shaxs, jamiyat va davlat manfaatlarida munosib ta’lim 
olishlari. 
6. Trabiyalanuvchilar umumiy madaniyatini, ularning hayotga moslashishlarini shakllantirish. 
7. Tarbiyalanuvchilarda o‘zini rivojlantirishga va o‘zini anglashga talablarini yuzaga 
keltirish. 
8. Kasb-hunar ta’lim dasturlarini tushunib ongli ravishda tanlashi va keyinchalik 
o‘zlashtirishi uchun sharoitlar yaratish. 
Ijtimoiy pedagogning bolalar mehribonlik uyidagi ijtimoiy-pedagogik faoliyatini 
chuqurroq ko‘rib chiqamiz. Ijtimoiy-pedagogik faoliyatning maqsadi – bolalar uyi 
tarbiyalanuvchilarini ijtimoiylashtirish (bolaning jamiyatga “kirish” jarayoni). Bu maqsad turli 
masalalarni bajarish bilan amalga oshirilishi mumkin. Jadvalga qarang, unda ijtimoiy pedagogik 
faoliyat masalalari, vazifalari, faoliyatini tashkil etish metodlari va shakllari ko‘rsatilgan.