Asilbek Salohiddinov

OKSIDLAR

→∴ Oksidlar deb biri kislorod bo‘lgan, ikki elementdan tashkil topgan
murakkab moddalarga aytiladi.





→∴ Oksidlar binar birikmalardir. Umumiy formulasi E_xO_y Oksidlarni nomlash
Masalan, FeO - temir (II)-oksid, Fe₂O₃ -temir (III)-oksidi va hokazo. Oksidlarni nomlashda tabiatda uchrashi yoki turmushda qo‘llanishi, tarixiy nomlaridan ham foydalaniladi: so‘ndirilmagan ohak — CaO; H₂O—suv; SiO₂ — qum, kvars; MgO — magneziya, ^Fe2^O3 ^temirtosh.

Okdislarni klassifikatsiyalash.

Befarq oksidlar deb, kislota yoki asoslar bian tuz hosil qilmaydigan oksidlar.

Masalan: CO, N₂O, NO, SiO
Tuz hosil qiluvchi oksidlar deb, kislota yoki asoslar bian tuz hosil qiladigan oksidlar:

Asosli oksidlar
Masalan: K₂O + 2HNO₃ = 2KNO₃ + H₂O MgO + 2HCl = MgCl₂+ H₂O

Asosli oksidlarni faqat metallar hosil qilishi mumkin. Bu oksidlarda kislord ikki valentlik bo’lib oksidlanish darajasi -2, metallar esa I, II, valentlikni nomoyon qilisi mumkin, shuningdek oksidlanish darajalari +1, +2, +3 bo’lishi mumkin.

K₂O + H₂O = 2KOH K₂O + 2HNO₃ = 2KNO₃ + H₂O
MgO, Fe₂O₃ elementlarning oksidlari suvda erimaydi va asos hosil qilish reaksiyalarida qatnashmaydi. Lekin ular kislotalarni neytrallaydi va shuning uchun asosli oksid hisoblanadi.
MgO + 2HCl = MgCl₂+ H₂O Fe₂O₃+ 3H₂SO₄= Fe₂(SO₄)₃+ 3H₂O