Asilbek Salohiddinov
Yüklə 1,49 Mb.
|
|
Nisbiy atom massa (Ar) — element atomi massasini m.a.b (massa atom birligi)dan necha marta og‘irligini ko‘rsatuvchi kattalik.
m.a.b yani massa atom birligi sifatida uglerod(12C)ning 12 dan 1 qismi og’irligi olingan. Uglerod bir dona atomining massasi 19,93∙10–27 kg edi uning o’n ikkidan bir qismi esa ( 1 ) 1,66∙10–24 kg ni tashkil qiladi. 12 Misol: Ar(Fe)=56. Temirning massasi 56, bu degani temir atomining massasi uglerodning (12C) 1/12 qismi(m.a.b)dan 56 marta katta degani. ma(E) – ayni atomning (absalyut)massasi ma(C) – uglerod atomining (absalyut)massasi shu usul bilan barcha elementlarning nisbiy atom massasini aniqlash mumkin. Masalan kislarod atomining absalyut massasi 2,667∙10–27 kg. Uni nisbiy atom massasi(Ar)ni aniqlaymiz A (O) = 𝑚𝑎(O) = 2,66 ∙10−26𝑘𝑔 ≈16. r Ftor uchun: 1⁄12𝑚𝑎(C) 1⁄12∙1.993 ∙10−26𝑘𝑔 A (F) = 3.15481∙10−26𝑘𝑔 ≈19. r 1.66∙10−27𝑘𝑔 Misol: M (H O) = m(𝐻2O) = 29.9738∙10−27𝑘𝑔 ≈18 r 2 1 𝑚.𝑎.𝑏 1.66∙10−27𝑘𝑔 Bu degani suv molekulasining bir donasi m.a.b (12C atomining 1/12 qismidan) 18 marta katta degani. Molekulaning Mr massasini aniqlash uchun molekulani tashkil qilgan barcha atomlarni Ar larini quyidagicha qo’shib chiqish kerak. Mr(H3PO4) = 3Ar(H) + Ar(P) + 4Ar(O) Mr(H3PO4) = 3*1 + 31 + 4*16 = 98 m(X) – ayni molekulaning obsalyut massasi 1/12ma(C) – uglerod atomining 1/12 qism og’irligi yani m.a.b (1,67∙10-27) Mr(X) – X ning nisbiy molekular massasi. Yüklə 1,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|