Asr oshgan asarlar
Pahlavonlik, badan tarbiyasi haqidagi ilm
Yüklə 7,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1 Pahlavonlik, badan tarbiyasi haqidagi ilm.
130 go‘yo hech nimadan xabarsiz kabi, ko‘rishdilar. Lekin ko‘zlarining ma’nosi, tashvishli yuzlari bo‘shashgan harakatlari voqeadan ulaming ogoh ekaniga guvohlik berardi. Parvonachi Majididdin hozir, hamma vaqtdagidan ko‘ra, ortiqroq kekkayishga tirishardi. Qimorboz Amir M o‘g‘ul parvonachiga qarab, mast ko‘zlarini ma’nodor qisib qo‘ydi. Majididdin ham unga imo bilan javob berdi. Ba’zi bir barlos beklar og‘ir va xomush boqardilar. Har vaqt yasanib-tusanib, tovusday tovlanib yuradigan, sersavlat, ayyor Nizo- mulmulkkina o‘zini Navoiyga sirdosh ko‘rsatishga ti- rishdi, unga yaqin kelib, shivirlab tabrikladi. Shoir kinoya bilan kuldi-da, hammaga eshittirib, dedi: «Fik- rimcha, rutbalarning, mansablarning past-balandi yo‘q. El xizmatida hamma rutbalar sharaflidir. Yurt uchun hatto navkarlikni ham iftixor bilan bo‘ynimga olar edim!» Nizomulmulkning ko‘zlari atrofga ayyor- cha jovdiradi. Yirik yoqut ko‘zli uzuklar taqqan bar- moqlari bilan ko‘rkam soqolini silab, boshini vazmin chayqadi: — Albatta, shunday bo‘lmog‘i kerak! Ko‘p o‘tmasdan, mulozimlar kelib, chog‘ir bazmi- ga taklif etdilar. Hamma «gurr» etib qo‘zg‘aldi. n Uchinchi kun Navoiyning uyida katta tantana bo‘ldi. To‘rdagi katta oq uyda odam ko‘p, xizmatkor- lar o‘z yumushlarini iftixor bilan bajaradilar. Uy sohibi — shoir, o‘z odaticha, bir nafas qo‘nmaydi. Keluvchilami ochiq yuz bilan kutib oladi. Dam sekingina oshxonaga kirib, oshpazlar ishini ko‘zdan kechirib chiqadi, uni-buni o‘rgatadi, eslatadi. Dam hujralarga bosh suqib, tayyorlanayotgan halvo va har nav shirinliklami surishtiradi; yaxshiroq va mo'lroq tayyorlashni uqtiradi. 0 ‘z uyida xalq tuplangan vaqt- larda u aksari shunday kuyunchaklik ko‘rsatar, qo‘ldan kelgancha mehmondo‘stlik qilishga, iltifoti, muomalasi bilan har kimning ko‘nglini ko‘tarishga tirishar edi. 131 Yasog‘liq katta oq uyda beklar, yuqori mansabdor- lar, dongdor shoirlar, Hirot, Iroq, Ozarboyjon olim- lari o‘tirishar edi. Odam ko‘p bo‘lganidan suhbat umumiy mavzuga ko‘chmagan; har kim o‘z atrofidagi odamlar bilan dilkashlik qilar edi. To‘rda bosh bek Muzaffar barlos bilan Muhammad Burunduq barlos va Jahongir barlos jang ham ov — qush haqida so‘zlashardi. Naoviyning yordami bilan moddiy ahvoli yaxshilanib, endi ilm dunyosiga ancha tanilgan Sultonmurod bir Iroq olimi bilan arab tilida sekin suhbatlashardi. Dovdirab qolgan, kichkina keksa munajjim bilan dov gavdali Muhammad Sayid pahlavon juda inoq gaplashardi. Podshohning bu qari munajjimi baxt va falokat, yaxshilik va yomonlik, omad va omadsizlik — hammasining vaqt-soatini yul- duzlamnig sirli va tekin maslahati bilan, mashaqqat chekmasdan, tez tayinlab, belgilab berardi. Ulug‘bek o‘z tekshirishlari bilan, Navoiyning ta’biricha, osmon- ni pastga tushirgan, ya’ni sayyoralaming harakat qonunlarini insonlarga tanitgan bo‘lsa, bu chol osmonning cheksiz uzoqligiga yana benihoyat uzoqlik qo‘shib, uni qalin sir pardasiga chulg‘agan edi. Kambag‘al bo‘z ishtonini qay soatda bichishi, qay soatda kiyishi kerak? Podshoh oltin taxtga qay kun, qay soatda o‘tirishi kerak, sevikli qizga qay soatda mu- habbatnoma yozmoq kerak? Dushmanni o‘ldirmoq uchun qay soatda zahar tayyorlamoq kerak? Chol bulaming hammasiga yulduzlarning javobini olib be- radi. Saroyda katta tantanali ishlar eskidan buyon munajjimlaming ko‘rsatgan vaqtida bajarilishi bir an’- ana bo‘lib qolganidan, bu kun Navoiyning amir sifati- da muhr bosish kun va soatini ham u tayinlagan edi. — Bizning ilmimizda tangrining har kuni uchun bir yulduz podshoh, bir yuluz vazir bo‘lur, — dedi ko‘rsatkich barmog‘i bilan ta’kidlab munajjim. — Bukun koinotda Shams1 — podshoh, Qamar2 vazirdir. Yüklə 7,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|