Atalar deyir



Yüklə 13,34 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə8/106
tarix25.03.2017
ölçüsü13,34 Mb.
#12340
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   106

dalqacı

çaxmıqı


. müh

ə

rriki). (



ə

r

ə



nl

ə

rin n



ə

rs

ə



si yox 

itirsin, itirmişsə

 ümidin). (

ə

r

ə

nl

ə

rin n

ə

rs

ə

si yox

ə

r



ə

nl

ə



r

ə

 

n

ə

rs



ə

 qalmaz). (ümidin

umacağın

amacın)



(kişi üçün 

durmuş, yaşam seçdiyi dilə

kl

ə



 sürür). 

amac itib qurban olsa araca, güman qalmaz buyruq düşə

 

aş aca


(buyruq 



düşə

: qism


ə

t ola). 


amac itirs

ə

 gözd



ə

n, 


yalnızlıqlar güc basar

amac itirs



ə

 gözd


ə

n, 


yalnızlıqlar güc basar

amac qaxsa yol qalmaz. (



qaxsa

aradan çıxsa

). 

amac olsa gül



ər kişi yaşamı, amac itsə

 yolun azar yel

ən verər ömrünü

(



yel

ə

n

boşa


). 

amac vardır yol kə

sdir

ə

r yol üsd



ə, amac vardır dərd artırar də

rd üsd


ə

(yol 



üsd

ə

 yol k

ə

sdirm

ə

k: yoldan yola keçm

ə

kl



ə

 

ən uyğun, qısa 



yolu seçm

ə

k). 



74. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

amac varsa, arac var. 

amac varsa, sapar yollar 

qapanmış


. (sapar

sapıyan

şaşıran


iğva edən

v

ə



sv

ə

s



ə

 

edən



. ist

ə

kd



ə

n uzaq. v

ə

sv

ə



s

ə

li). 



amaca çatmaq üçün, yamac keçm

ə

li. 



amaca çatmay toxtamay, b

ə

ll



ə

m

ə



d

ə

n oxlamay. (



dil

ə

yi almadan oturma, 



nişalamadan vurma

). 


amaca tutun, doğruca yürün

amacı bil, seçdin 



sev, qutluq sana bal dadar. 

amacı itik

, yol bulmaz. 

amacı yoxla, özüvü toxla

. (

toxla: yasa. müc

ə

hh



ə

z ol)


amacın bilən düşünmə

d

ə

n yol bulmaz. 



amaclar aracın tapır, istə

klil


ər yerin yapır

(



tapır

ardır)



{amac çatı, çatığın 

bulur. (

çatı

: pill


ə

). (


çatığın

: pill


əkanın

. n


ərdüvanın)}

amacsız yaşam, mən onsuz çaşam

. (

çaşam

: gic


ə

m

). 



(amacsız yaşam, mə

onsuz boşam)



amacsız yol duranmaz

. (

duranmaz: dayannamaz. istiqam

ə

t tapabilm



ə

z)



amacsız, yol tapılmaz

. (


amacsızlıq sapıq yol

amacsız, yolsuz qalar



). 

amacsız, y

olsuz qalar. (

amacsızlıq sapıq yol

amacsız, yol tapılmaz



). 

amacsızlıq sapıq yol

(amacsız, yol tapılmaz



amacsız, yolsuz qalar)



75. 

 


Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

aman aman çox inanan az düşə

n

ə



ə

lind


ə

n. 


aman qadın zarıdar

yaman qoduğ dığladar, yaman qonşu bezdirə



r. 

aman olsaq gör

ə

yin, y


ağnu gora basayın

. (


yağnu

yağını



düşmanı


). 

amanlığa gə

pirm

əz, yaman olursa kişi



ana baladan, bala oyundan doymaz. 

ana dansa ana dilin, bala seç

ə

r dana dilin!. 



ana dansa anadilin nec

ə

 deyim anadili. 



ana dili, süt dili. 

ana dilin danan ''öksüz'' olar. (

at

a anasın itirə



n soysuz

). 


ana dilin dananlar, özg

ə

 dil



ə

 yananlar. 

ana dilin 'el

ə

 bel



ə

' atanlara. 

onlarki kimlik anlamın qanmırlar, düşünmürlə

r, 


ÖLÜ kimidirl

ə

r,. 



ana dilin itir

ən qarabaş, ad tapanmaz olar külbaş

ana dilin iyi g



ə

pir, g


ə

pirm


ə

s

ə



n, sümük g

ə

mir



. (it ol!). 

ana dilin qorumazsa ana, n

ə

 deyim ona!. 



ana könlü bilm

əz yazı bilməz qışı

, gülürs

ə

 bala oda gül



ə

y

ə



r, tutulsa ür

ə

k, 



oda kitir

ə

r. 



(kitir

ə

r: tutular). 

ana qızın ülgüsü, tə

p

ə

 



dağın çölgüsü

. (


çölgüsü

genişliyi)

ana öğrə


t

ən uşağ, diribaş, ata öğrə

d

ən uşaq, bilgin olur





76. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ana ölünc

ə

, ata, amca olur. 



(qadını ölmüş, yenidə

n evl


ə

n

ən ata, uşaqlarından 



uzaqlaşır)

ana sevir, ata qorur. (



sev

ə

c



ən ana, qorağan ata

). 


ana yerd

ən çıxmır, erkək balası, bala göydən düşmür, ana balası

ana yol n



ə

 ölm


ə

kdir n


ə

 öldürm


ə

k

. (igidlik n



ə

 ölm


ə

kdir n


ə

 öldürm


ə

k) (qozavada 

işlə

n

ə



n yasa). (qozovada, daldurumda: 

ıssız, ucqar, bə

ll

ə

nm



ə

yerd



ə, çağda)

ana yurdun aman olsa, üzün öngü saman olmaz. 



(öngü: r

ə

ngi). 



anadan doğmaq, ölmə

k üçündür. 

anadan keçdi, yardan yox. 

anadil, anayol ya

sar, atagüc, yağunu basar

. (


yasar

hazırlar


). 

anadilim gen

ə

 evd


ə

 qalacaq, duzu artsa 

yavanmıyacaq

. (



yavanmıyacaq

x



ə

rab olmuyacaq). 

anadilin bilm

ə

y



ən, öksüz oğlu öküzdür

(öksüz: soysuz). 



anadilin danan, dana. (

anadilin danmaq danalıqdır)

anadilin danma



q danalıqdır

. (


anadilin danan, dana

!). 


anadilin danmamış belə

, danadan h

ə

l

ə



 süt yey

ə

n ana. 



anadilin unutma, doğma elə

 çet qalma

. (çet: yad). 

anadilind

ə

n dad alamazsan, sümük yala. 



77. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

anadır bə

slir cocuqda dil

ə

k, könüld



ə

 

ə



kir dil

ə

 



bağlı çiçə

k. 


anadır bə

slir cocuqda h

ə

v

ə



s, könüld

ə

 



ə

kir dil


ə

 

bağlı çiçə



k. 

anadır bə

slir dil

ə

si, könüld



ə

 varsa b


ə

si, 


ə

kil


ə

r dilin s

ə

p

ə



si. 

(b



ə

si: m

ə

'n



ə

vi 


gücü). (s

ə

p

ə

si: tuxum). 

anadır bə

slir h

ə

v



ə

si, könüld

ə

 varsa b


ə

si, 


ə

kil


ə

r dilin s

ə

p

ə



si. (

b

ə

si: m

ə

'n



ə

vi 


gücü

). (


s

ə

p

ə

si: tuxum

). 


analar a

ldanmaz, atalar aldatmaz, sevişib doğar uşağı, ozaldan budur 

uğraşı



analar t



ək sevigin eşqin əsiri sanamam huv tapılarmış

anaları nəki, danaları nə



 olsun. 

analı qız bəlli qız, anasız qız 

- d

əli qız


analı uşağa öğrə

t

ə

rl



ə

r, öksüz görüb götür

ə

r. 


anam el

ə

 çox bilirki, künd



əni xırda salır, atam elə

 çox bilirki, ikisin bird

ə



alır



(anam el


ə

 çox bilirki, künd

əni xırda götürür, atam elə

 çox 


bilirki, ikisin bird

ə

n götürür). 



anam el

ə

 çox bilirki, künd



əni xırda salır, atam elə

 çox bilirki, ikisin bird

ə



alır



anan


ın aşı, ağzıvın dadı, təndirin başı, yedin yat

ananın aşı, təndirin başı





78. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ananın başqası, daşqaçı olar

. (

başqası


başqaca


başqa görülə

n. ali görül

ə

n. 



ə

rköyülü). 

anasa yaman qızı nə, eşiyi yaman evi nə

?. 


(ana olursa yaman, qızıda yaman 

olur. 


eşidə

 yaman d


avranın ev davranışıda yaman olur)

(anası yaman qızını alma, eşiyi yaman evinə



 varma). 

anasan dansan anadilin, çora dönsün ağuzda dilin

anası çıxan ağacı, qızı budaq



-budaq g

ə

z



ə

r!. 


anası çıxar yamacdan, qızı dırmaşar ağacdan

anası tökəni, balası yığar (



q

ız anasından öyrə

n

ə

r



). 

anası tökər, balası yığar

. (

bu söz ana il



ə

 

balanın tzm ə



m

əkdaşlığın bildirir) (bu 

söz iki kişini birbirinə

 

uymağı bə



lgitir). 

(ananın qılığın, ülgüsün, 

qızı yiyə

l

ə



n

ə

r). 



anası tökər, balası yığar

6anası tökər, balası yığar



anası yaman qızını alma, eşiyi yaman evinə

 varma



(anasa yaman qızı nə



eşiyi yaman evi nə

?). 

(ana olursa yaman, qızıda yaman olur



eşidə


 

yaman davranın ev davranışıda yaman olur)

anasın görüb qızın almaq güc deyil, bacarırsan yarasına bax acısın al



anasına bax, qızın al, qırağına bax, bezin al

anasız pə



t

ək bal bağlamaz

anasız, arılar pə



t

ə

kd



ə

c

ə



 ölür. 

79. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

anavı tanı sılağla, anadilin unutma

. (

sılağla

: hörm


ə

t qoy


). 

anbar sıçanı, ac qalmaz

and içm


ə

 

almağa, kimsə



nin güv

ə

ncini s



ə

n. -k


ə

ndiv


ə

 güv


ə

n. götürdüyün 

yükü apara bils

ə

n, ell



ə

r uyar s


ə

n

ə



, yolun sür

əli duralı 

olur, bilgil

ə

s



ə

n. 


andağan olub günün itirmə, unutğan olub dünün

(



unutğan

yaddan çıxaran



(

andağan

: yadda saxlayan). 

andağan olub günün itirmə, unutğan olub dünün

(

unutğan



yaddan çıxaran

(

andağan



: yadda saxlayan). 

andıq olmadan son, sandıq nədir, sağlıq nə

. (

andıq

: anlaq. 

baş

. bigi). 



andlı yağu, dönə

n yardan dosd olmaz. 

(

andlı yağu

əsgi yağu)



. (dön

ə

n

sözün, b


əfasın qıran)

anıda yaşıyan indidə



 

ölür, anıyla yaşıyan yarını görür

anıq qılınsa, yoxa sanılmaz



ə

ld



ə

 

olan işlə



nirs

ə

, yox deyilm



ə

z, etgil


ə

r. 


anılar bassa altına, dağ belə

 olsan 


ə

rd

ə



r s

ə

ni. 



(

ə

rd

ə

r

ə

rid

ə

r)

anılar batlağına batmağı gör çıxmağı yox

(anıya batdınisə



 

çıxmağıvı güdmə

 

gülüm, ki dön



ən yoxdu geri) (keçmişin quysu də

rin olur. ç

ə

tinki 


bir batan, bird

ə

 



çıxa)

anılar ölümdə



n olur, 

ə

sgi bir yol yolçunu yorur. 



anılar yası, gün itrə

r. 


80. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

anılara batan, günə

 

yad qalır



(günün, yaşamın itirir)

('keçmiş' su üzrə



 

düşüb 


duran görüntül

ə

rdir. 



anılara, şə

kill


ə

r

ə



 

qapılmaq ayna 

(güzgüd

ə

), su üzünd



ə

 duman içind

ə

 

yaşamsamaqdır, yuxudur, 



etgi b

ə

kl



ə

nm

ə



z). 

anılara batan, günün itirib, oyanan çağı gec olar

anılmağa umut olamaz, sevilmə



y

ə

 güman qalamaz. 



için yaşa, kimi 

alamaz. (

bu evr

ə

nd



ə

 

unutulmamağa umut yoxadur, 



sevilm

ə

y



ə

d

ə



 inam yoxadur. 

yalnız kə

ndi içiv

ə

, k



ə

ndiliyiv


ə

 yiy


ə

 

durub yaşa



. bu b

əyliyivi almağa, heç nə

yin, heç kimin gücü 

çatmaz). 

anıya batan, sinində

 yatan. 


anıya batan, sinində

 yatan. 


anıya batmış, dalıya qalmış

anıya yaxın qızdan qorx, meşə



y

ə

 



yaxın qurddan qorx

anıya yaxın, qızdan qorx, meşiyə



 

yaxın, qu

rddan. 

anıya yatan batmış,



 

anıya batan qatmış

. (

anıya

keçmişlə


r

ə

)



anqıran eşə

k az yeml

ə

r. 



anqıran eşşək, öz tayın tapar

anqıran tayın tapar



anqırmaqla eşşək tutar tapmamış

(tutar: qiym



ə

t). 


81. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

anladım onamadım, ondum anlamadım

anlağın gücü



: - gözd

ə

, qula



ğda, başdadır

(anlağ



ağıl)


anlaqlıya sivri sinə

k saz g

əlir, anlaqsıza, zurna 



döğül az gə

lir. 

anlaqsızdan doluq alnaq gözlə



nm

ə

z. 



(alnaq: xiyal). 

(içi boşdan doluq alnaq 

gözl

ə

nm



ə

z). 


anlamadı bitmə

z olur 


sev 

yolu. (


anlamadı bitmə

yi yox sev yolu). (sev: a

şq



eşq)



(sevgi sınır tanımaz, keçmişlərin anımaz)

anlamamaqla, qorxmaq, 



ə

kizdil


ə

r (


bir doğulubdurlar

). 


anlamasa sevilm

ə

sini sevm



əsin, bıraq gedə

 

anma artıq öylə



sin. 

anlamayan ist

ə

m

əz, qananmıyan dirə



nm

ə

z, yerim



ə

y

ə



n gir

ə

nm



ə

z. 


anlamaz baş kişi üçün ölümü yaşadır

anlamaz üçün dilin yorma, gedil



ə

r üçün ür

ə

gin. 


(gedi: gedici. v

əfasız)


anlamaza dil tökm

ə

, d


ə

y

ə



rsiz

ə

 can yorma. 



anlamaza söyl

ə

m



ə

, d


əğirmə

z

ə



 sözl

ə

m



ə

. (


d

əğirmə

z

ə

: d


ə

rk edm


ə

y

ə



n

ə



d

əğə


rsiz

ə

). 



anlamazla yeyib - içipl

ər, danışmayıblar

anlamsız söz, də



n

ə

siz çöp. 



anlar anıtılır, günlə

r unutulur. 



82. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

anlat için susmadan, anlayanın tapınca, danla doğub tünlə

 

yat, yarın dursa 



yanınca

anlatan köçdü, söz qaldı



(anlatan köç

ə

r, söz qalar). 



(

anlatan: ravi). 

anlatan köç

ə

r, söz qalar



. (anlatan: ravi). (söz: söyl

ə

nti). 



anlayan olsa gülüm b

ə

sdir ona birc



ə

 ç

ə



k

ə

. (



ç

ə

k

ə

: q


ə

tr

ə



). 

anlayana bir sözüm, anlamaza min dözüm. 

anlayana sivri sin

ək saz, anlamaza davul zırna az

anlayana sıvri sinə



k, saz g

əlir, anlamaza döhül zırna az gə

lir. 

(iş uzmanı, 



ə

lind


ə

kind


ə

n yararlana bilir, 

iş bilməz, işin harda olduğun nə

 

bilir). 



anlayanın qulu ol, anlamayanın ağası

anlayanlar uçdular, anlatanlar susdular. 



anlıq başa, ayaq ol, qanlı başda, papağ yox

. (


anlıq

: bulqa. arif

). 

anmır dodaq adıvı, əsgimişmi nə



 bilim. o keç

ən anılar, ə

n göz

ə

l umutlar, 



ə

n göz


ə

l uykular, 

ə

n göz


ə

l oykular 

ə

sgidil


ə

r gözümd


ə

silindil



ə

r könlümd

ə



ansızın tutar ölüm, vermə



z yaraq (

yaraq: fürs

ə

t



). 

aparan bıraxmaz, bıraxan aparmaz

ar gördüyün, kor tutduğun bıraxmaz





Yüklə 13,34 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   106




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin