Atalar deyir

34. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağılsız başın, ya gözlüsü, ya koru

. (

n

ə

 d

əyişə

r

). 

ağını çə

kd

in, balını çə

k. 

ağır (

d

əğə

rli. bahal

) papaq, başa ağıl qoymaz

. 

ağır ağrını, ağı qoyur (toxdatır)

. 

ağır al, ucuz saxla

. 

ağır basar, yüngül 

(

yeyni

) 

qalxar. 

ağır çilə

 içd

ə

 

yatır

. 

(çil

ə

: d

ə

rd). 

(ağır sular gurlamaz

. (

ağır sular

: d

ə

rin sular). 

ağır daş, batman döğə

r. 

ağır daşı altdan qoy, keçə

nl

ə

ri yaddan qoy

. (yaddan qoymaq: 

başdan 

çıxartmaq)

. 

ağır daşı yel qoparmaz, sel aparmaz

. 

ağır daşı yel qoparmaz, sel aparmaz

. (

ağır daşı, nə

 

yel alır, nə

 sel). 

ağır daşı, nə

 

yel alır, nə

 sel. 

ağır də

rd

ə

 

ağır dərman, ömür qıssa, uzaq arman

. 

(arman: arzu. 

çatılası 

ist

ə

k). 

ağır gedə

n, yol alar, yeyin ged

ə

n, yolda qalar. 

ağır gülmək, ağır ağlamaq

. 

ağır işlə

 

çalışma, sınırları sındırar

. 

ağır kişi apardı, yüngül olan yapandı (

olundu. 

alındı)

. 

35. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağır qazan, gec qaynar

. 

ağır qə

ml

ə

r g

ə

pim

ə

y

ə

 söz bulmaz. 

ağır qulaq baş ağrıdar, sağır qulaq göt

. 

ağır qulaq baş ağrıdar, sağır qulaq göt

. 

(

sağır

: kar). (

ağır qulaq

: söz 

dinl

ə

m

əz, öğrəşmə

z). (kar dümsükl

ə

, dürtükl

ə

 söz dinl

ə

r). 

ağır qulaq baş ağrıdar, sağır qulaq göt

. 

(

sağır

: kar). (

ağır qula

q: söz 

dinl

ə

m

əz, öğrəşmə

z). (kar dümsükl

ə

, dürtükl

ə

 söz dinl

ə

r). 

ağır olan, altda olar

. 

ağır olda 

yeğ dinlə

. (

ağır

: sakit). 

(ağır olduqca yeğrək eşidirsin

. (s

ə

ssiz olduqca 

yaxşı eşidirsin)

. (s

əssiz olub yeğ dinlə

). 

ağır olda 

yeğ dinlə

. (

ağır

: sakit). 

(ağır

 

olduqca yeğrək eşidirsin

. (s

ə

ssiz olduqca 

yaxşı eşidirsin)

. (s

əssiz olub yeğ dinlə

). 

ağır otur yüngül qalx, yüngül qalxun batman gə

l. 

ağır otur yüngül qalx

. 

ağır otur, yüngül dur

. 

(dur: qalx). (

ağır otur

, yüngül qop. (qop: qalx). 

ağır sevgi, ağır yük

. 

ağı

r sular, lam axar. 

ağır sular gurlamaz

. 

(çil

ə

: d

ə

rd). (

ağır sular

: d

ə

rin sular). 

(ağır çilə

 içd

ə

 

yatır)

. 

(çil

ə

: d

ə

rd). 

ağır sular, də

rin yatar. 

36. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağır tutsan yıxılmaz, yüngül tutsan yaxılmaz

. 

(yaşamın keçim, qazanc tə

m

ə

lin 

kökl

ə

 (b

ə

sl

ə

, t

ə

'min ed), 

soruların, gedişatın çox ağır, ciddi 

tutmayıb yandırma, zay elə

m

ə

, z

ə

hrmar el

ə

m

ə

). 

ağır yaşam kişini filosof edə

r

. 

(başına gə

l

ən başmaqçı olar)

. 

ağır yük barha batar

. 

(barha: 

barır

. g

ə

lir. bir gün). 

ağır yük, yolu uzadar

. 

ağırbaşın ağrımaz başı

!. 

(

ağırbaşın

: m

ə

tin 

olanın)

. 

ağırın davran ərisin dağlar

. 

(

ağırın

. d

ə

rin. m

ə

tin). 

ağırın düşün yapınma acraş

. 

(

ağırın

. d

ə

rin. m

ə

tin

). 

(

acraş

: t

ə

l

ə

sik). 

ağırlıq edsə

 

qatı, çökər damı

. (

qat: dam). (

damı

: evi). 

ağırlıq qızıl qala, yüngüllük başa bə

la. 

ağısız dərman, ağrısız ilac

 olmaz. (

h

ə

r n

ə

yin öz ç

ə

tinliyi var

). 

ağıtla umut bir yola gedmə

z. (

ağıtla

: y

ə

'sl

ə

. üzgünlükl

ə

). 

ağız aç gülə, uğur gülə

. 

(

aç ağız gülə, uğur gülə

). 

(ağzın xeyrə

 

aç) (ağzın uğra 

aç). 

ağız açdın daşatma, baş itirib daş atma

. (

ağız açdın daşatma

: 

ağzıva gə

l

ə

ni 

danışma

). 

ağız açıb gə

pirm

əz, kim olduğu bə

lirm

ə

z. 

ağız açma söğgüyə

, qavqa dönsün sevgiy

ə

. 

37. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağız ağıza verilmiş, diş dişə

 verilm

ə

z. 

(olamaz, görünm

əmiş iş)

. (

ə

t 

ə

t

ə

 d

əğə

r, 

sümük sümükd

ə

n qaçar). 

ağız ağızdan yel alar

. 

(yel alar: güc alar). 

(ağız ağıza g

üc ver

ə

r). 

ağız ala itlə

rd

ə

, börü görc

ə

k birl

əşə

r. 

(

ağzala

: 

ağız ala)

. 

ağız alalıq pozar dağıdar, pozar yoxadar

. 

(

ağız alalıq

: birg

əşmə

zlik. qeyri 

mütt

ə

hidlik). 

ağız bə

z

ə

yi sözdür, üz b

ə

z

ə

yi, gözdür. 

ağız bir, qulağ iki, söz bir, eşit iki

. 

ağız birlik ağır

 

basdı, ağzaralar dağıb çaşdı

. 

(

dağıb çaşdı

: 

dağılıb 

yozuldular). (

dağıb çaşdı

: 

dağılıb yozuldular)

. 

ağız burnun tutmuş göz qulağın açmış

. 

ağız dadın bal olsa, alışdınsa yad olar

. 

ağız deyər baş ağrıyar

. 

(dil ağrısın baş çə

k

ə

r). 

ağız deyə

r, qulaq duyar, göz gör

ə

r. 

ağız deyə

r, qulaq duyar, könül din

ə

r. 

(ağız deyə

r, qulaq duyar, ür

ə

k bulanar). 

{sözl

ə

 

sözün, duyan qulağın alan ürə

yin çox d

ə

rki var. (çox 

f

ə

rqi var)}. 

ağız deyir, sol göz görür, sağ göz qıyır

. 

ağız dolduran, qoltuq şişirə

n, beyin pukaldan sözl

ə

rd

ə

n uzaq ol!. 

ağız doyar qarın yox

. 

38. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağız qulaqdan söz alır

. 

(ağız dinlə

n

ə

n sözü t

ə

k

ə

rl

ə

r). 

ağız püflər od yanar, ağız ki yox

. 

ağız yağlanar, mala baxsan, könül dincə

l

ə

r, pul qazansan. 

ağız yandıran aşı, qaşıq tanıyar

. 

ağız yemə

z, üz utmaz. 

(ağız yemə

s

ə

 üz utanmaz). 

(ağız, yemək yaluq yılıqda 

(insan heyvanda) 

əş gə

lir, bir d

əğə

r b

ə

slir. 

kişioğlu ağzın, 

yem

ə

yinin önün alanmasa, sonucun toplar). 

ağız yeyə

r, göz utanar. 

ağız yeyə

r, göz uyazar (

utanar

). 

ağız yeyər, qarın çə

km

əz bulğanar

. 

(h

ər iş iki başlıdır)

. 

ağızala el olmaz

. (

ağızala

: 

bir ağız olmayan)

. 

ağızbir götürsən, ağır olmaz

. (

ağızbir

: bil

ə

kd

ə

. ittihadla). 

ağızbirlə

r göyüzd

əkin qapçırar, ağzalalar ə

lind

əkin qaçqırar

. 

(

qaçqırar

: 

uçurar). 

ağızbirlik, güclülük

. 

ağızda dilin olsun, ə

lind

ə

 yaraq. 

ağızda yerləşən dildir, acı süycünü bildirir

. 

(süycünü: 

dadlını

. 

şirini)

. 

ağızdan bir, qulaqdan iki, söz bir, eşitmə

k iki. 

39. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağızdan çıxan başa qada, ağızdan girə

n iç

ə

 qada

. 

(ağızdan çıxan baş 

qadası, ağızdan girən iç qadası)

. 

ağızdan çıxan söz, topunan belə

 tutammazsan. 

(

ağızdan çıxan söz, 

yanılmaz (qayıtmaz)

. 

ağızdan çıxan söz, yanılmaz 

(

qayıtmaz

). 

ağızdan, burun yaxın, qardaşdan, qarın yaxın

. 

ağızıın olsa tanrı yetgə

r h

ə

r yerd

ə

. (

ağızıın

: qism

ə

tin

). 

ağızla gə

mir, dilinl

ə

 g

ə

pir, qulaqla s

ə

mir. (

s

ə

mir: b

ə

sl

ə

n

). 

ağla batan yumşaq sözlə

r, n

ə

 yorar n

ə

 üz

ə

r. 

ağla qara ilə

di evr

ən qılışı, böylə

dir ta ki durur evr

ə

nimiz

. (

qılışı

: 

işi

. 

ə

m

ə

li. 

kirdari). (

ağla qara

: 

yaxcı pis yaxa yaxmaz

. yax yamaz). 

ağladınsa iş yaşdı, başladınsa iş başdı

. 

(

başladınsa

: 

işə

 geçdins

ə

). 

ağlağan göz

 

kor qalır, açıqsa göz pay alır

. 

ağlama gülüm qoy düşmanın ağlasun, alalvan geyin, yağun qara 

bağlasun

. (

yağun

: 

düşmanın)

. 

ağlamağa döşəkli yer salınmış, çalış gülmək üçün yaşamında yer axdar

. 

ağlamağı sevə

nl

ə

r, gülm

ə

kliyi sev

ə

nm

ə

z. 

ağlamağın yüz nə

d

ə

ni ya

şamda, çalışda tap yüzbirini gülmə

y

ə

. 

ağlamaq, anlamağa yol açmır

. 

40. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağlamaqdan iş bitməz, salıb çıxsan iş kitmə

z. 

(kitm

ə

z. 

düğünlə

nm

ə

z). 

(düşünüb qılınsan iş düğün düşmə

z). 

ağlamaqla gülmək, yoldaşdılar

. 

ağlamam, toplayaram yaşlarımı, toxlataram damarıma, q

an ed

ə

r

ə

m. 

(toxlataram: doldoraram). 

ağlamaz bala, mə

m

ə

siz qala. 

ağlamıyan uşağa, laylay demə

zl

ə

r. 

ağlar gözdən yaş kə

m

ə

lm

ə

z, gül

ər dodaqdan gülüş

. 

(q

ə

m q

ə

mi g

ə

ttirir, d

ə

m 

d

ə

mi). 

ağlar gözdə

n, saxta sözd

ə

n, özünü gözl

ə

. 

ağlar gözə, dadlı sözə

 inanma, düz q

ılığa, doğru özə

 

işənqıl

. (

işənqıl

: 

inanda). 

ağlaram ağlar kimi, toğluyam toğlar kimi, soğur urdu töküldüm, urğana 

bağlar kimi

. 

(

toğluyam

: 

dağlıyam

. d

ə

rdliy

ə

m) (

toğlar

: 

dağlar

). (

soğur

: x

ə

zan. 

(savır

. üzün: üyzün < üzm

ə

k) (

urğana

: 

vırğana

. xaraba). 

ağlasan

 

yağmurda ağla, ə

ss

ə

n kül

ə

kd

ə

. 

ağlaya 

- 

ağlaya quyu qaz, gülə

 - gül

ə

 suyun iç. 

(

ağlaya ağlaya arx qazsan, 

gül

ə

 gül

ə

 su iç

ə

rs

ə

n). 

ağlayacaqsan, sağlığımda ağla sə

n. 

41. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağlayan var ölü üçün, ağlayanda var diri üçün

. 

ağlayıb inlə

m

ə, oxşusan içli kamana, dəğiş ha

van, silk

ə

 yuvan, bu 

evr

ə

nd

ə

 duran deyil. (

dünya bel

ə

 qalmaz

). 

ağlı qısanın, dili uzun olar

. 

ağlı qıssada, dil uzun

. 

ağlı olan ə

rinm

ə

z, güclü olan sürünm

ə

z. 

ağlın azlığı, ağır yükdür

. 

ağlın ilə

 gör, ür

ə

kl

ə

 

eşit

. 

ağlın yüngüllüyündən, ayağa ağırlıq düşə

r. 

a

ğlıva bir ağıl qat, düşmanı gözdə

n qoyma. 

ağlıva gə

lm

ə

y

ə

nin, önünd

ə

n keçm

ə

. 

ağllı kişi, saqqallı keçiyə

 inanmaz. 

ağnasa dağ, də

r

ə

l

ər boş qalmaz

. 

(dağ yıxılmasa də

r

ə

 dolmaz

). 

(olan vers

ə

, 

acıq ac qalmaz)

. (

acıq

: möhtac. ac olan). 

ağrı dilən töksün başdan sanasız, bir sevinci iğnə

 il

ə

 arasan. 

ağrı ə

k

ən ağrı biçə

r, 

əğri tutan, əğri tikə

r. 

ağrı gircə

k, bütün dadlar yad olur, könül bulsan, bütün d

ə

rdl

ə

r dad olur. 

(könül bulmaq: huzur bulmaq. sevm

ə

k. dinolmaq). 

42. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağrı varsa ölüm deyil, ölüm varsa ağrı deyil

. 

(ağrı başqa ölüm başqa)

. (h

ə

r 

ölüm ağrılı, hər ağrı ölümlü olmaz)

. (inc

əlik konuları 

ayırmaqdadır)

. 

ağrıdı ürək darıxdı könül, duydu genə

 

ayrılıq sözün, olcağıydısa ayrılıq 

ölüm, açmayaydı kaş evrə

n

ə

 gözüm. 

ağrıq atlana atlana gə

l

ər, sallana sallana çıxar

. 

(ağrıq atlı girər, yayaq çıxar)

. 

(yayaq: piyada). 

ağrıq atlı girər, yayaq çıxar

. (

yayaq: piyada). 

(ağrıq atlana atlana gə

l

ə

r, sallana 

sallana çıxar)

. 

ağrıq yamanın sağ bilməz, aclıq yamanın tox bilmə

z. 

ağrıqlı baş yastığında yatanmaz

. 

(başa gə

l

ə

n qada bala soxu

lduğun 

durumdandır)

. 

ağrılar birlə

 

çalışda, ölüm ilə

 

barışma!

. 

ağrılar var çə

kilird

ə

 

qaçınılmaz!

. . 

ağrımasa, göz yaşmaz, şeh olmasa, pas basmaz

. 

(yaşmaz

: 

yaşarmaz)

. 

ağrımaz baş saqqız götürmə

z. 

ağrımaz başa salma saqqızı, düşünlmə

d

ən açma ağızı

. 

ağrını ağını, ağı qoyur (

toxdadır

). 

ağrını danmaqla yok, çə

kib çözm

ə

kl

ə

 gid

ə

r. 

ağrısı var sınağın, gülmək olmaz sınanda

. 

43. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağrısın demə

z qulunc olar, dey

ə

r gülünc olar. (

qulunc: 

sancı)

. 

ağrısız baş, qə

bird

ə

 olur. 

ağrıtmazki saç başı (

saçdan başa yük olmaz)

. 

(saçın başa yükü yox)

. 

ağrıyan ölmədi, havlığan öldü

. 

(

havlığan

: t

ə

l

ə

s

ə

n). 

ağrıyı kölgə

l

ə

y

ən, özü ağrıya dönür

. (siqar. tüstü). 

ağruda sancı yaman, sözdə

 

qanğı yaman

. (

qanğı

: sinsi kinay

ə

. 

istehzalı ima

. 

t

ə

lmih ). (x

ə

st

əlikta sancı kötü, qonuşmada sinsi, tə

lmih 

köt

üdır)

. 

ağsa qızıl bayraq, doğar qara topraq

. (

qızıl bayraq

: gün

əş

). 

ağsa yoxsul, düşman belə

 

dosd olur, düşə

nl

ə

rd

ə

n, 

ə

n yoxunlar yox olur. 

(

ağsa

: yüks

ə

ls

ə

). 

ağsaqqalda baş olsa, keçi başa keçə

nm

ə

z. 

ağsoyluq (nə

ciblik) qanda yox, ür

ə

kd

ədir, başdadır

. 

ağu ol

sun ana sütü kims

ə

y

ə, anadilin daşlayıbda yad saya

. 

ağu olsun ana sütü kimsə

y

ə, anadilin daşlayıbda yad saya

. 

ağudan acı, qılıcdan ötgür, balcadan dadlı, könülə

 hopar. (

balcadan: beç

ə

 

baldan). (ötgür: iti. k

ə

sgin). (dil. söz). 

ağulu aşım, altun tasım batası

. 

(z

əqqum aşım olmasın, qızıl kasam olmasın)

. 

ağuz açıb duşunmə, ilkin düşün, aç ağuz

. 

44. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağuzsan çox ayaq çalmaq gə

r

ə

k. 

(ağuzdu çox ayaq çalsın gə

r

ə

k). 

(pişmə

y

ə

 

uzun yol var). (

ağuzsan

. 

naşısan

. xamsan. 

ə

c

ə

misin). 

ağza sal duyquların dillə

nsin!. 

(dill