Atalar deyir



Yüklə 13,34 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/106
tarix25.03.2017
ölçüsü13,34 Mb.
#12340
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   106

qaş gözülə

n qovarlar). 

ağ almanı alarla, ağ boşqaba qoyarlar, çağrılmamış qonağı, qaş qabaqla 

qoğarlar

ağ bulutdan yağış yağar, yerli yerdən bulaq çoğar, xoş yuxumlu günəş 



doğar, yaz gə

liri, yaz g

ə

lir. (


çoğar

çoğ çoğ vurub qaynar



). 

ağ dediyin alqışdır, qara dediyin qarqışdır

ağ gündə


 

ağarsan, qara g

ünd

ə

 qararsan. 



ağ günün ağçası çatar, ağçalının ağ günlüsü bə

ll

ə



nm

ə

z. 



ağ ipə

kd

ə



 geyins

ə

n, kölg



ə

n qara görün

ə

c

ə



k. 

ağ kirlə


ns

ə

 qaralar, qara kirl



ə

ns

ə



 

ağarmaz




23. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağ qara yaşqasını gözdən alıb ellə

r

ə

 at. 



(

yaşqasını

: p


ə

rd

ə



sini

). (


ell

ə

r

ə

yadlara



). 

(çevr


ə

vi, dünya

vı ağ qarıya bölmə

). 


ağ qaralı var ilan, ey kötüsü seçilmə

z!. 


(ey eyi. iyi). 

ağ qaralı, güllü kitli yol, yaşam yolu uzun yol, yaşam budur, bilisə

n bil, 

bilm


ə

s

ə



n yür

. (yür: ç

ə

kdir ged). 



ağ qaralıq ilanda, soxmağına dəğdirməz, yalançılıq oğurluq, doğruluqa 

s

ığışmaz



ağ qaralıq ilanda, soxmağına dəğdirməz, yalançılıq oğurluq, doğruluqa 

sığışmaz

ağ olsun, qara olsun, istiyot acıdır



ağ paltar tez kirlə

nir. 

(1. 


ağ kir götürmə

z. 2. iyil

ərin kötülüyü çabıq gözə

 

çarpır)



ağ saqqal sözün, axıra saxlar

ağ saqqalın yaşına yox, başına bax



ağa deyib sağallar, yava deyib yapallar

ağa yeyib toxdur, nökə



r

ə

 bir çör



ə

k yoxdur. 

ağac aymaz kölgə

sini baltadan. (aymaz

qısmaz



ə



sir g

ə

m



ə

z). 


ağac başına yel dəğir, gözə

ll

ə



r

ə

 söz g



ə

lir. 


ağac dalı ilə

 gürl


ə

r. 


ağac dibində

n su iç


ə

r. 


24. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağac əğildi sındı, yiğit əğildi öldü

. (Kordus). 

ağac içmiş kökündə

n su, umut içd

ə

n. 



ağac istə

m

ə



zs

ə, yapraq düşürmə

z, bir n

ə

d



ən olmazsa, yaluğ ölürmə

z, s


ə

köçüb iç



ə

 

yandırıb yaxdın, tanrım sənin içqayın versin



(

yaluğ

: adam). (

içqayın

n

ə

d



ə

ni b


ə

lli olmaz iç

ə

 

düşə



n, içd

ə



yıxan bə

la). 


ağac kə

s

ə



nin

ə

 kölg



ə

 salar. 


ağac kəsildi düşdü yerə

, dost oldu baltaynan 

ə

r

ə



ağac kökü üsdə

 bit

ə

r, el dili üst



ə

ağac kökündə



n gücl

ənir, kişi, eldə

n. 

ağac kökündə



n quruyar. 

ağac qança ösürsə

 göy üzün

ə, barıbir yapraqları düşür

 dibin

ə



(ösür: ötür. 

ucalır


rüşd edir)

. (

barıbir

: sonunda). 

ağac qapı yapılırsa, altın qapı açılır

ağac qarır, devran dönür, quş budağa bir kə



z qonur. 

ağac qatısı soxu, kişi qatısı çomuq olur

(soxu: six. 



şiş

. biz). (çomuq: çomaq). 

ağac quru doğrulmur, kotan beyin yoğrulmur!

ağac quru əğilmə



z, su olmasa 

ə

kilm



ə

z. 


(h

ə

rn



ə

 

yaşlıqda, gə



nclikd

ə

 



oluşur, 

ə

kind



ə

 susuz olamaz). 



25. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağac quru əğmə

qin, sözün yokdur dinl

əqin, başın çıxmır soxməgin, qarnın 

toxdur yeym

ə

qin, axmaq il



ə

 

oturdun, duyduğuva 



dinm

ə

qin. 



(m

ə

qin: olumsuz yapan ''m

ə

. ma'' 

ə

ki). 



ağac qurur, devran dönür

ağac nə



 q

ə

d



ə

r boy atsada, kökü topraqda olur. 

ağac nə

 q

ə



d

ər yoğunsa, bir elə

 b

ərk sınar



ağac olan yerdə

 

budax sınar



ağac olub yad ölkə

d

ə

, kölg



ə

 

salırsa bə



lk

ə

d



ə, doğma eliqə

 kol olub, 

doğanda batsa yaxşıdır

. (


eliq

ə

: elin


ə

. mill


ə

tin


ə

). 


ağac olursa gə

r

ək, olur ağacan



ağac tutan ağac vurandan artıq

ağac vardır çə



ə

liy



ə

 k

əsilir, qaymaq olur yoldaşı, ağac vardır qazıqlığa 



k

əsilir, toxmaq olur yoldaşı

ağac yarananda, baltada yaramışdır



ağac yaranmış, baltası dibində

ağac yaş ikə



əğilir


(ağac barlı ikə

əğilir)


ağac yemişindən, kişi qılışından

ağac yemişindən, kişi qılmışından



ağac yıxılsa, kölgə

si qalmaz. 

26. 

 


Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağac, ağac içində

 böyüyür. 

ağac, kökündə

n gücl

ənir, kişi, elində



n. 

ağac, kökündə

n su iç

ə

r. 



ağaca balta vurmuşlar, ahhh sapı mə

nd

ən demiş



ağaca çıxan keçinin, budağa baxan oğlağı olur

ağaca dayan çürür, özgə



y

ə

 güv



ə

n gövür, k

ə

ndiv


ə

 güv


ə

n, iki evr

ə

nin görür



(gövür: cumur. 

şumlur

. puç olur). 



ağacdır gə

tir


ən yemişi, paradır qutaran işi

ağacı demə



yemişin de, üzünü demə

, özünü de. 

ağacı elə

 k

ə

sm



ə

 

ki, başına düşsün



ağacı qurd, kişini də

rd yey

ə

r. 



ağacı qut yeyər, kişini də

d. 


ağacı ortasından tut, iki başıynan vur

. (


ağacı ortasından tutan, iki başdan 

vurar). 


ağacı yalınqu pozar, yalınqu yalan

(



yalınq

u

yalınğ

kişi


. adam). 

ağacı yaran bir pay, higgə

sin dey

ə

n iki pay. 



(yaran

ayıran)


ağacın ağırıda suda üzə

r. 

ağacın barı gə



r

ək, iyidin yarı gə

r

ə

k. 



ağacın barı, iyidin yarı

. (


ağacın barı gə

r

ək, iyidin yarı gə



r

ə

k



). 

27. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağacın böyügü, bürküdə

nd

ə

 



qoruyar, yağış

danda. 


(bürküd

ə

nd

ə

tufandanda). 



ağacın gördük yemişin yok

. (


ondan biz

ə

 el



ə

 

kar dammadı



). 

ağacın gördün yemişin atma

. (

ağacın görüb yemişin atma)



. (üzün

ə

 



baxıb için 

daşlama)


ağacın kökü yerdə

l

ə

r. 



adamın gözü yerdə

dir. 


ağacın kölgə

sin k


ə

s

ən, ağacı qırandı



ağacın qurdu içində

n olur. 

ağacın qurdu özündə

 olur, igidin k

ə

mi, sözünd



ə

 olur. 


ağacın qurdu, öz dibində

dir. 


ağacın uzun olsun, qolun dinc

ağacsız bağ olmaz, gə



linsiz ev. 

ağacsız meşə, sapsız teşə, otsuz neşə, burunsuz deşə

, g

əlirsiz peşə



 

olunmaz. 

ağacsız meşə, sapsız teşə, otsuz neşə, burunsuz deşə

, g


əlirsiz peşə

 

olunmaz. 



(ot: göy

ə

til



ə

rd

ən yapılan uyuşdurucu)



ağacsız, orman olmaz

ağalar sözə



 

baxmır, qağalar söz başarmır



28. 

 


Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağalıq vermə

kl

ə

, iyitlik vurmaqla. (



ağalıq əliaçıqla, pə

hl

əvanlıq qoçaqlıqla 



b

ə

ll



ə

nir). 


ağan eşşək olsada, 'hoş' demə

ağanın bir gözü korsa, nökə



rin ikisi kordu. 

ağanın gözü, igidin sözü

. (

ağa çevrə



sin göz

ə

tliy



ə

 bilirs


ə, iğitdə

 sözün tuta 

bilirs

ə, sayın, hörmə



tli olur). 

ağaran baş, ağlayan göz, gizlə

nilm

ə

z. 



ağaran baş, ağlayan göz, giz

l

ə



nilm

ə

z. 



ağarıb önə

 

düşmə, qaralıb sona düşmə, ortalığa nə



 g

ə

lib. 



ağarıb önə

 

düşmə, qaralıb sona qalma!



ağarıb önə

 

düşmə, qaralıb sona qalma



{uçurluq edm

ə

(uçurluq: ifrat t



ə

frit)}. 


(hammını qınama, kəndivi bir sına)

(lovğalıqla gurranıb, alda 



düşüb aldanıb)

ağası ağanın qulu quduz



. (

ağası

ağalar ağası



ağabaşı


başağa)


(başağa 


b

ə

yin nök



ə

ri qudurqan olur. ). 

Ağası gülüm olanın başına külüm olar

. (Araz Gunduz). 

ağası qul olanın, qulu quduran olur

ağasız yeri, domuz sürə



r. 

ağaşdan budaxdan, biridə

 g

ə

ldi bucaxdan. 



ağaşdan budaxdan, biridə

 g

ə



ldi bucakdan. 

29. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağbirçəksiz ev, karvansız yol olmasın

ağca axca, qaragündə



 

işgə


l

ə

r





(işgə

l

ə

r: d

ə

rd



ə

 d

əğə



r

). 


ağcaqovaq, çartıldayıb yanar, amma közü düşmə

z. 


ağça demə

 

açğa de



(

açğa

: açar). 

ağça gücü qara gündə

 b

ə

lgürü



r, kosuq gücü qara qışda bə

lgürür


. (kosuq

kiçik d


ə

lik). 


ağça sayış, don yeriyiş öğrə

tir. 


ağça sayış 

(

ağça sayış öğrə



tir: pul güv

ə

nc, 



itminan g

ə

tiri, verir). 



ağça, qananın qulu, qanmazın çulu

ağçaya inan, gücün varsa, gücə



 

inan, inamın varsa

ağçaya inan,



 gücün varsa, güc

ə

 



inan, inamın varsa

ağdarı yağsada oxları qınağ, dönmə



r

əm verdigim ilqarı pozam birdə

 geri. 

{

ağdarı





ağıdar



yağıdar

 

(



axmaq. 

ağmaq



yağmaq

). 


(ağıdar 

baran. 


durmadan iti axan, yağan

sağanaq



. (r

ə

gbar)}. 



ağdı qızıl bayraq, doğdu qara topra

q. 


ağgünün akcası, qaragünün yarcası

(



yarcası

lap yaxın kömə



yi). 

{ağgünün 

akcası, qaragünün yarqacı

. (


yarqacı

açarı



ışıqcısı)}

ağgünün akcası, qaragünün yarcası



(

yarcası

lap yaxın kömə



yi). 

{ağgünün 

akcası, qaragünün yarqacı

. (


yarqacı

açarı



ışıqcısı)}



30. 

 


Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağgünün akcası, qaragünün yarqacı

. (

yarqacı

açarı



ışıqcısı


). 

(ağgünün 

akcası, qaragünün yarcası

. (


yarcası

lap yaxın kömə



yi). 

ağgünün sirri, keçmişdə

 qalma, özg

ə

y



ə

 baxma!. 

ağı acı, bal süycü, biri söğücü, biri söyücü

(biri söğücü, biri söyücü



: biri 

ç

ə



kinm

ə

li, biri ç



ə

kici). 


ağı acısı, bal süycüsü danılmaz, gün gözündə, qurtlu paxla satılmaz

ağı ağlatar, sevik söylə



d

ə

r. (



sevik

eşq


). 

ağı dağa gə

lm

əz, başa gə



lir. 

ağı də


rmandan qaçar, d

ərman ağrını qapar

ağı qatar aşımıza, işlə



r g

ə

l



ər başımıza, bu bir

 oyun evr

ə

n

ə, daşın vurar 



başımıza

ağı qatar aşımıza, işlə



r g

ə

l



ər başımıza, bu bir oyun evrə

n

ə, daşın vurar 



başımıza

ağı var qarası var, hər olasın çağı var



qudurub çıxan taxda, onunda 

düşən çağı var

ağıdan sağuq qə



lm

ə

z, q



ə

hb

ə



d

ən bağuq gə

lm

ə

z. 



(

sağuq

: d


ə

rman). ( 



bağuq

b



ə

fa). 


ağıdan sağuq, qə

hb

ə



d

ən bağuq gə

lm

ə

z. (



ağı

: z


ə

h

ə



r). (

sağuq

: d


ə

rman). 


(bağuq

: b


ə

fa). 


31. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağigidin gözü tox, könlü ac olur, eyilik etdikcə

, könül ona yar olur

(



ağigid

covm



ə

rd. centilm

ə

n). 


ağıl ağıldan üstün olur, söz sözdə

n ötgün olur. 

ağıl başda, çörək daşda

. (


ağıl başdan çıxır, çörək daşdan)

ağıl başdan çıxır, çörək daşdan



ağıl çaşsa saxlamaq çətin, öz işivə

 k

ə

ndliyin yetin. 



(başqa ə

ld

ə



n yey

ə



doymaz, baş gedirsə

 ayaq durmaz). 

ağıl çürümür, qızıl paslanmır

ağıl xə



zn

ə

, könül yozaq, dil açar. (açar



açqıç) (akıl hazine, gönül kilit, dil 

açar). 


ağıl olsa baş içində

, arzu gül

ə

r (


çiç

ə

kl



ə

n

ə



r

) daş içində

ağıl pula satılar, pulla satılmaz



ağıl tanrı vergisi yox, sınağ ötə

ridir. (öt

ə

ridir: örünüdür. hasilidir). 



ağıl ulusdan çıxar, də

rman kol kosdan. 

ağıl üçün, yol birdir

ağıl, ağıldan keçər, söz danışıqdan ötə



r. 

ağıl, ağıldan üstün, söz, sözdə

n ötgün. (

ağıl, ağıldan keçər, söz danışıqdan 

öt

ə

r). 



ağıl, əli öğrə

d

ə



r, 

əl, işi görə

r. 

32. 

 


Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağıl, qızıl tacdır, hər başa qonmaz

ağıla paxıllıq olmaz, ağıldan artıq var olmaz



ağılda (


tövl


ə

d

ə



) oğlaq doğsa, ovada otu bitə

r. (


qurd olan yerd

ə

 yemd



ə

 

tapılar)



ağılda göz olsa, özün qoruyar

ağılda oğlaq doğsa, arükdə



 otu ön

ə

r. 



ağılda oğlaq doğsa, yaruğda otu önə

r. (


yaruğ

otlağ



bayır


). 

ağıldan uca, var olmaz, ağıldan yaxın dost olmaz

ağıldan uca, var olmaz, ağıldan yaxın dost olmaz



. (

ağıldan artıq var olmaz)

(ağıla paxıllıq olmaz, ağıldan artıq var olmaz)



ağıldan yavansın, cibindən yağ damsın

ağıldan yavası var, cibindən yağ damır



ağılı diş ilanda, ağılı dil oğlanda

(

oğlanda



: insanda). 

ağılı dişlə

r ilan üçün b

ə

s edm



ə

z, 


əzik başlı yamanın quyruğunda unutma

(ilanın sarılıb sıxaraq öldürmə



 gücüd

ə

 çoxdur). 



ağılı dişlə

r ilana b

ə

s edm


əmiş ayaq gəzmiş

{utsuz üzü sulanmaz. 



(sulanmaz

ıslanmaz

. utanmaz)}. 

ağılı dişlə

r ilana b

ə

s edm


əmiş ayaq gəzmiş

{utsuz üzü sulanmaz. 



(sulanmaz

ıslanmaz

. utanmaz)}. 

ağılı evdə

 qoyub ged

ərik, axmağın qulluğuna yetə

rik. 


33. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağılı qısanın, dili uzun

ağılı olan ə



rinm

ə

z, gücü olan sürünm



ə

z. 


ağılla saqqal bir doğulmamışlar

(ağılla saqqalın, doğanlığı (qohumluğu) 



hardandır)

ağılla var birləşsə



, devl

ə

t qurar. 



ağıllı ağladırsa, öğün (sevin)

, s


ə

feh güldürürs

ə

 

döğün (düşün)



ağıllı bildiyin söylə

m

ə

z, d



ə

li söyl


ə

diyin bilm

ə

z. 


ağıllı 

''bizi''

 

tapınca, dəli bacadan düşə



r. 

ağıllı duşmə

nd

ə

n qorxma, d



ə

li dostdan qorx. 

ağıllı işinə

 baxar, d

əli dişinə

ağıllı qırqı, caynaqların gizlə



tir. 

ağıllı olub də

rd ç

ə

kinc



ə

, d


ə

li ol, d


ə

rdivi ç


ə

ksinl


ə

r. 


ağıllı öğrə

n

ər, axmağ öğrə



d

ə

r. 



ağıllı söz, daşdan qala, ağılsız söz başa bə

la. 


ağıllıdan, səfeh olmağın qə

dir qiym


ətin öğrə

n. 


ağıllıların yükü, axmaqların çiğnində

 olar. 


ağıllının ağlı sə

fehd


ə

 

olsaydı, dünya cə



nn

ə

t



ə

 dön


ə

rdi. 


ağıllıya demə

 bil


ə

c

ək, yaxşıya demə



 ver

ə

c



ə

k. 


ağıllıynan daş daşı, axmağla yemə

 

aşı





Yüklə 13,34 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   106




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin