Atalar deyir



Yüklə 13,34 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/106
tarix25.03.2017
ölçüsü13,34 Mb.
#12340
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   106

ə

nsin: s

ə

sl



ə

nsin). 


ağza sığmayan, qarna sığmaz

ağza yüyən, ağza gə



l

ə

n samranmaz. (



yüy

ə

n: yular. cilov). (samranmaz: 

söyl


ə

nm

ə



z). 

ağzı açığın malını, gözü açık yeyə

r. 

ağzı açıq ac qalmaz



ağzı açıq ac ölmə

z. (

acında ölmə



z

). 


ağzı açıq tikə

sin qapar, t

əndiri sıcaq,

 çör


ə

yin yapar. 

ağzı bağlı itinə

n, avdan g

ə

l

ə



r n

ə

yin



ə

n. 


ağzı bağlı itinə

n, avdan g

ə

l

ə



r n

ə

yin



ə

n. 


(

ağzın bağlayıb, gözün dağlayıb

). 

ağzı birin gücü artar, köpçül sözü dağı yartar



. (

köpçül. çoxluq). 

ağzı bol aşa, gə

p

ə



əli bol işə

 

yaxşı



. (

g

ə

p

ə

: söyl


əşə

). 


ağzı

 büzük b


əy olsa, doğru çıxar söz ondan

ağzı dadlı, gözü qapaqlı, başı papaqlı



ağzı dişsiz, diş ağrısın it qapanda bilə

r. 

ağzı dişsiz, əli dırnaqsız börü olamaz



ağzı əğri, dili düz

. (dili: sözü). 

45. 

 


Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağzı gülüb, könlü pozuq ə

rl

ə

r



ə, yoldaş olub yaxın durma ır

aq eyl


ə

 

özünğü



(

özünğü



: özünü). 

ağzı pişib süytdə

, üfl

ə

p iç



ə

r suyud


ə

ağzı sözdən boşalmaz, sözü sözə



 

oxşamaz


ağzı uğra aç

(ver


ə

ə



ll

ər boş qalmaz)

. (bolluq dil

ə

, bol olsun, korluq dil



ə

, kor 


olsun). 

ağzı uğra aç

(ver


ə

ə



ll

ər boş qalmaz)

. (bolluq dil

ə

, bol olsun, korluq dil



ə

, kor 


olsun). 

ağzı ütük aş bitirir, əli ütük iş

ağzı varsa dili yox, ölü yaratıq diri yox



ağzı yağlanan, dili bağlanan

ağzı yağlı, dili bağlı



ağzı yağlı, dili bağlı

(ağzı yağlanan, dili bağlanan)



ağzı yanan, püflə

r iç

ə

r. 



ağzı yarın aşa yatğın, əli yarın işə

 

yatğın



. (

yarın

yarqın



yaraqlı


). 

ağzı yoxdu dişi var, başımızda işi var

. (tapmaca) (

daraq

). 


ağzıdan qaşığa çox yol var

ağzın aç, ''dişi'' olsa qaç



ağzın açan tutuldu, başı olan qurtuldu



46. 

 


Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağzın açıb söylə

y

ə

n, ist



ə

nm

ə



zi dinl

ə

y



ə

r, 


dadlı denə

n dad g


əlsin, acı demə

 

yad g



ə

lsin. 


ağzın açıq yaşamda gə

r

ə



k, 

düşsə


 

payın qapasan

. (qapasan

yığasan


tutasan). 

ağzın bir olsada, qarnın iki tut

ağzın deyəni, qulağın eşidə



r. 

ağzın dolu qan olsa, düşman gülə

r, tüpürm

ə



ağzın əğridə

 olsa, düz 

danış



ağzın sözün, başın börkün, ayağqabın bulmalı



. (

bulmalı

bilm



ə

li

tanımalı



). 

(götüvün qabın, ağzıvın sözün tanı)

ağzına gə



l

ə

ni samrap yürm



ə

. (


samramaq: sayqarmaq. sadalamaq

). 


ağzına hoy ver, ə

lin


ə

 bel ver. 

ağzına qoysan belə

 g

ə



tirm

ə

zin, tüpürüb qoy



ar ac, qarnın

(bel



ə

: h


ə

tta). 


(g

ə

tirm

ə

zin

şansısızın

qarabaxdın)



ağzında bal dadlı dilin! gedmə

d

ə

n ön d



ənğə

 bilin. (



d

ənğə

 bilin: qiym

ə

t ver



ə

 

bilin). 



ağzında dadı yox, başı umut yeliylə

 

ə



sir

. (qurusuyla umut olmaz, umut il

ə

 

qarın dolmaz)



ağzında dili yox baş, kə

silm

ə

li. 



ağzında əmzik tutanmır, mə

n

ə



 çör

ə

k yem



ək öğrə

dir. 


47. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ağzında quş danışma, özgə

 

işə


 

qarışma


(

quş

: yem

). 


ağzındaki doğma dilin danırsa, özgə

 poxun ist

ə

yil


ə

 

yalırsa, nə



yiv

ə

 yarar 



bel

ə

 biri. 



ağzındakı doğma dilin kə

sib at, özg

ə

 dil


ə

 

ağız qatıb 



olub tat. 

ağzındaki sözün bil, başındaki börkün bil, ayağdaki qabın bil

. (

bil: bul

tanı)


ağzındaki sözün bil, başındaki börkün bil, ayağdaki qabın bil

. (bil: bul

tanı)


ağzından çıxan söz, sə

nd

ə

 qanac s



ə

rg

ə



ni. 

(qanac: d

ə

rk gücü. qanma, d



ə

rk 


gücü. 

şuur)


. (s

ə

rg

ə

ni: vitrini). 

ağzındaykə

n s

ənindi, çıxdı isə



 özg

ə

nin. (



söz

). 


ağzıva bax kə

s tik


ə, ağzı kiçik, yekə

 tik


ə

ağzıva çatmır, dişi suçlama



ağzız dadlı çayız şirin olsun

ağzun açmadan, gözün aç



ahda yerin bulur, hakda, s

ən iyi düşün, o olur

axacaq qan, damarda durmaz. (



olan olacaq

). 


axan arx, axmadan, durmaz. 

axan su, arxa dönm

ə

z. 


axan suda, kir qalmaz. 

48. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

axan suya dayanma, h

ə

r dey


ə

n

ə



 inanma. 

axan, arxa ged

ə

r!. 


axar çaylar qurudu, k

ə

s



ən çayı, ə

lin qurusun. 

axar su, yerin tapar. 

axar sular d

ə

niz


ə

 batar, ya

şam keçə

r ölüm


ə

 çatar. 


axar sular durar olsa ısqanar

(



ısqanar

: iyl


ə

n

ə



r). 

axar sular keçiksiz, duran n

ə

rs

ə



 ölümsüz olmaz. 

axar suya gedirs

ə

, axar sular quruyar, 



əğilirsə

 su iç


ə

, qaynar bulaq 

quruyar

. (


kütaçuğ

şansısız)

. (

əğilmişsə



 iç

ə

 su, qaynar bulaq 



qurudu). 

axar suyun yolağun tapar, gedə

n yolçu 

barcağa çatar



. (

barcağa

amaca

m

ə



qs

ə

d



ə

. m


ə

nzil


ə

). 


axdar tap, yoğur yap

. (


yoğur

ə



ll

ə



çapış

çalbış



uğraş


. s

ə

'y ed. himm



ə

t ed. 


c

ə

hd ed). 



axdaran çox tapan yox, mutluluğa tə

k haçar, 

düşünmə

kl

ə



 anlamaqla 

düşünmə


kl

ə



axdaran tapabilimiş olur, qaçan qurtulabilmiş olur, çabasız oturan aldanır 

k

ə



sin. 

axdaran tapar, qayrağan yapar

(

qayrağan



: gücl

ə

n



ə

n: qeyr


ə

t

ə



 g

ə

l



ə

n). 


49. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

axdaran tapar, yoğuran yapar

axdaranda tapılmaz, gə



r

ə

km



ə

zs

ə



 (

boş yerdə

) guruldar. 

axdarışdır düşünmə

k, gerç

ə

k olan mutluluq. 



axdarma s

ə

n göyç



əyini yaşamda, axdar birin gözə

llikl


ə

r g


ə

tirsin. 


axıc, için bildirir

. (


süz

ə

yin gördün, için bil



). 

axıc, için bildirir

. (süz

ə

yin gördün, için bil). 



axırda yatanla saman satan qardaşdır

axırda yatanla, saman satan qardaşdır



axırda, atda olur, eşşə

kd

ə



axmağ baş, ayağa daş

axmağ bir söz deyər, ağıllar inanar



axmağ elçidə

n umma. 

axmağa qarşı susunmaq yeğ durur, kar qulaq qanday olurki dinlə

sin. 

(qanday: nec



ə

). 


axmağa yaxınlaşan, ağıllı olmalı, yamana yaxınlaşan, yaxşı

 

olmalı



axmağın ağası olunca, ağıllının, nökə

ri ol. 

axmağın atı, noxdasıyla sürünür



axmağın duyğusu, yeltağın yuxusu bitmə

z. (

yeltağın

yalqavın



. t

ə

mb



ə

lin). 


axmağla aş işmə

kd

ən, ağıllıya daş daşı (ağıllıynan daş daşı)





50. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

axmax bir söz dey

ər ağıllar inanar

axmaxla aş işmə



kd

ən, ağıllıya daş daşı

(

ağıllıya daş daşı, axmaqıla, yemə



 

aşı


). 

axmaq bel

ə

 susunca bilg



ə

 

kişi görünmüş



axmaq dindi, bilgin (ağıllı) susdu

axmaq dosdan, ağıllı düşman yeğ



. (

yaxcıdır


). 

axmaq elçi, dil

ənçi doğar

axmaq elçi, qonçu ell



ə

r pozar. 

axmaq kişi arvadıından pul güdə

r. 


axmaq olan döşək salar eşşə

y

ə



. (

axmaq olan döşək salar köşşə

y

ə

). 



axmaq özün

ə

 



əş tapmaz, tə

mb

əl iş



axmaq susanda, ağıllı görünə

r. 

axmaqla söz söz



ə

 g

ə



l

ən, ağıllı birinci susar

axmaqlar bel



ə

 

düşünürlə



rki heç kim özün

ə

 axmaq dem



ə

z. 


axmaqlar böyük olduqca, sözl

ə

ri güclü keçir. 



axmaqlar olmasaydı, bilginlə

r

ə



 (

ağıllılara

) baxmazdılar

axmaqları, saymaqla qurtulmaz



axmaqların kölgə

si böyüdükc

ə

, gün



əş batmağa yürür

axsa bulaq qapından, suya dəğə



r bilinm

ə

z. 



51. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

axsa sular, 

ə

ss

ə



 yell

ə

r çevirg



ə

l

ə



r d

ərmanım


axsağ, yügürgə

n olur. 

axsağı dayaq saxlar

axsağsız sürü, tapılmaz



. (

sürü axsaqsız olmaz

). 

axsaq eşşəyin, kor taxcısı (nalbə



ndi) olar. 

axsaq eşşəyin, kor taxcısı

 olar. 

(taxçısı

: nalb


ə

dçisi). 


axsaq yalan toxsaq doğurdan gur qaçar

. (


qaçar

yayılar


). 

axsaq yügürg

ə

n ölür. 


axşam bazarı, dana yümdür

axşam döz, yarın göz (gör)



. (

axşam dün, sə

h

ə

r gör



). 

axşam qon, ertin köç

. (

qon: 

qonğ

). 


axşam qonğ ertin köç

axşam olar gün qalmaz, olan ölər can qalmaz, olanından verə



nl

ə

r, 



qalanına heç y

anmaz. 


axşam örtə

ni, dan bilir 

(

b

ə



lirir

). 


axşam örtə

ni, dan bilir (b

ə

lirir). (



axşamın sırrın, dan bilir

). 


axşamın sırrın, dan bilir

axşamın uğrundan, ertirin oğru yeğ



(

uğrundan

: xeyrind

ə

n). (ertirin



sabahın)

(



oğru

şə



rri). 

52. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

axşamın uğrundansa, ertirin ağru yeğ

(

uğrundansar



: xeyrind

ə

ns



ə

). (ertirin

s

ə

h



ə

rin). (


ağru

şə



rri). 

axşamlığın tapan, ertirliyin qayğırmaz

. (

ertirliyin

sbahlığın

. s

ə

h



ə

rliyin) 


(köç

ə

b



ə

 

yaşam)



axtar, axtaranıvı!

axtaran tapar, yoğuran yapar



axtaranda tapılmaz, gə

r

ə

km



ə

zs

ə



 

(

boş



 

yerd


ə

guruldar. 



al 

ə

liv



ə

 

yarağı, tanrı verər yararı (



yardımı

). 


al gey

ən, alınır oğul

al gey


ən, alınır

al gilas üstün



ə

 

qar yağar



. (

b

ə



kl

ə

nilm



ə

z olaylar

). 

al gördün, qan dem



ə

(işin için bil danış)



al gül ağ gül qırmızı, törür barı yerdə

 yatan topraqdan

. (törür 

barı qara üzlü 

topraqdan). (



barı

hamısı)



al gül ağ gül qırmızı, törür barı yerdə

 yatan topraqdan

(törür barı qara üzlü 



topraqdan). (

barı

hamısı)



al gülüm, ver gülüm. 

al il

ə

 arslan tutular. 



(al: k

ə

l



ə

k). 


al il

ə

 aslan tutulur, zor il



ə

 köç


ə

n tutulmaz. 



53. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

al köyn


ə

kli gizl


ə

n

ə



m

ə

z. 



al utanma, ver qorxma. 

al ver deyibl

ə

r, al ye yox. 



al verdiyin çiç

ə

kl



ə

ri geri s

ə

n, h


ə

r çiç


ə

k bir tik

ən olub batır içimə

al! malın iyisini, çə



km

ə

 



qayğısını

ala g



ə

ldi az sayma, ver

ə

 geddi çox sayma. 



{

ged


əni daşla, gə

l

əni haxla (qalanı



 

saxla


)}. 

ala it çaqqalın dayısıdır

ala qarğa suya düşsə



d

ə

, qaz olmaz. 



ala qarqada haqqım olsun, alammasam, gözüm oysun

alacağ ilə



, borc (

ver


ə

c

ə



k

) öd


ə

nm

ə



z. (

alacağına güvə

n

ə

r



ək borc alan, sıxıntıya 

düşə


r). 

alacağa göz tikmiş, ə

lind

əkin vermiş



alacaq biri, könlümd

ə

 yerin, ged



ə

c

ə



ksin ç

ə

k gid, gözümd



ə

n itin. 


alacaq birin, içd

ə

ki yerin. (



birin: birisi

). 


alacaqla ev yığılımaz, alacaqla boğaz tıxılmaz

alaçiy 



ət qarın pozar, alaçal söz, dosluğu

. (


alaçal

ala yarımçıq

). 

alağız itlə



r birik

ə

r, q



ənşər çıxanda qurd

a. 


(q

ənşə

r: üzb

ə

üz). (



alağız

s

ə

sbir 



olmayan. 

xtilaflı)



54. 

 


Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

alağuz itlə

r qurd görünc

ə

 



ağuz bir

. (


alağuz

: birg


əşmə

y

ə



n. ç

əlişli


ixtilaflı)

alan alıb varlanıb, satan satıb aldanıb



alan asğın, verən salqın

. (

salqın

ağır



). 

(alanın dili qısa, verəninki uzun)

a

lan çoxsa satan yox, mal tutarı köpərmiş, satan çoxsa alan yox, mal 



tutarı kə

m

ərmiş



alan 


əl asğın, verөn ə

l üstün. (



asğın

: tabe'. alçaq)

alan 


ə

ll

ər aldıqların bilirlə



r, ver

ə



ə

ld

ə



 verdikl

ə

rin bilm



ə

li. 


(h

ər işivi çə

k il

ə



gör

ə

n desin ha böyl



ə

). (ç



ə

k: h

ə

d). 



alan g

ə

tirir, satan itirir. 



alan ölür, satan köçür, eykilikl

ər yarqanır, kötülüklər qarqanır, kimsə

y

ə

 



k

ə

md



ən kandan qalmayır

(k



ə

md

ə

n kandan: azdan 

çoxdan). 

alan satandan umar. 

alan satandan umsa, satan alana cumar 

(k

ə

l



ə

k g


ə

l

ə



r

). 


alan satandan, satan alandan umar. 

alan uçdu, qalan cumdü. (



uçdu: qurtuldu). 

alan ver


ə

n evr


ən, duranları devirə

n. 


alana altı az gə

lir, ver


ə

n

ə



 

beşdə


 çox g

ə

lir. 



alana altısı az, verə

n

ə



 

beşi çox


. (

alcıya altı azdı, vericiyə

 

beşdə


 çox). 

55. 

 


Yüklə 13,34 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   106




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin