ə
nsin: s
ə
sl
ə
nsin).
ağza sığmayan, qarna sığmaz
.
ağza yüyən, ağza gə
l
ə
n samranmaz. (
yüy
ə
n: yular. cilov). (samranmaz:
söyl
ə
nm
ə
z).
ağzı açığın malını, gözü açık yeyə
r.
ağzı açıq ac qalmaz
.
ağzı açıq ac ölmə
z. (
acında ölmə
z
).
ağzı açıq tikə
sin qapar, t
əndiri sıcaq,
çör
ə
yin yapar.
ağzı bağlı itinə
n, avdan g
ə
l
ə
r n
ə
yin
ə
n.
ağzı bağlı itinə
n, avdan g
ə
l
ə
r n
ə
yin
ə
n.
(
ağzın bağlayıb, gözün dağlayıb
).
ağzı birin gücü artar, köpçül sözü dağı yartar
. (
köpçül. çoxluq).
ağzı bol aşa, gə
p
ə
,
əli bol işə
yaxşı
. (
g
ə
p
ə
: söyl
əşə
).
ağzı
büzük b
əy olsa, doğru çıxar söz ondan
.
ağzı dadlı, gözü qapaqlı, başı papaqlı
.
ağzı dişsiz, diş ağrısın it qapanda bilə
r.
ağzı dişsiz, əli dırnaqsız börü olamaz
.
ağzı əğri, dili düz
. (dili: sözü).
45.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
ağzı gülüb, könlü pozuq ə
rl
ə
r
ə, yoldaş olub yaxın durma ır
aq eyl
ə
özünğü
.
(
özünğü
: özünü).
ağzı pişib süytdə
, üfl
ə
p iç
ə
r suyud
ə
.
ağzı sözdən boşalmaz, sözü sözə
oxşamaz
.
ağzı uğra aç
.
(ver
ə
n
ə
ll
ər boş qalmaz)
. (bolluq dil
ə
, bol olsun, korluq dil
ə
, kor
olsun).
ağzı uğra aç
.
(ver
ə
n
ə
ll
ər boş qalmaz)
. (bolluq dil
ə
, bol olsun, korluq dil
ə
, kor
olsun).
ağzı ütük aş bitirir, əli ütük iş
.
ağzı varsa dili yox, ölü yaratıq diri yox
.
ağzı yağlanan, dili bağlanan
.
ağzı yağlı, dili bağlı
.
ağzı yağlı, dili bağlı
.
(ağzı yağlanan, dili bağlanan)
.
ağzı yanan, püflə
r iç
ə
r.
ağzı yarın aşa yatğın, əli yarın işə
yatğın
. (
yarın
:
yarqın
.
yaraqlı
).
ağzı yoxdu dişi var, başımızda işi var
. (tapmaca) (
daraq
).
ağzıdan qaşığa çox yol var
.
ağzın aç, ''dişi'' olsa qaç
.
ağzın açan tutuldu, başı olan qurtuldu
.
46.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
ağzın açıb söylə
y
ə
n, ist
ə
nm
ə
zi dinl
ə
y
ə
r,
dadlı denə
n dad g
əlsin, acı demə
yad g
ə
lsin.
ağzın açıq yaşamda gə
r
ə
k,
düşsə
payın qapasan
. (qapasan:
yığasan
.
tutasan).
ağzın bir olsada, qarnın iki tut
.
ağzın deyəni, qulağın eşidə
r.
ağzın dolu qan olsa, düşman gülə
r, tüpürm
ə
.
ağzın əğridə
olsa, düz
danış
.
ağzın sözün, başın börkün, ayağqabın bulmalı
. (
bulmalı
: bilm
ə
li
.
tanımalı
).
(götüvün qabın, ağzıvın sözün tanı)
.
ağzına gə
l
ə
ni samrap yürm
ə
. (
samramaq: sayqarmaq. sadalamaq
).
ağzına hoy ver, ə
lin
ə
bel ver.
ağzına qoysan belə
g
ə
tirm
ə
zin, tüpürüb qoy
ar ac, qarnın
.
(bel
ə
: h
ə
tta).
( g
ə
tirm
ə
zin:
şansısızın
.
qarabaxdın)
.
ağzında bal dadlı dilin! gedmə
d
ə
n ön d
ənğə
bilin. (
d
ənğə
bilin: qiym
ə
t ver
ə
bilin).
ağzında dadı yox, başı umut yeliylə
ə
sir
. (qurusuyla umut olmaz, umut il
ə
qarın dolmaz)
.
ağzında dili yox baş, kə
silm
ə
li.
ağzında əmzik tutanmır, mə
n
ə
çör
ə
k yem
ək öğrə
dir.
47.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
ağzında quş danışma, özgə
işə
qarışma
.
(
quş
: yem
).
ağzındaki doğma dilin danırsa, özgə
poxun ist
ə
yil
ə
yalırsa, nə
yiv
ə
yarar
bel
ə
biri.
ağzındakı doğma dilin kə
sib at, özg
ə
dil
ə
ağız qatıb
olub tat.
ağzındaki sözün bil, başındaki börkün bil, ayağdaki qabın bil
. (
bil: bul.
tanı)
.
ağzındaki sözün bil, başındaki börkün bil, ayağdaki qabın bil
. (bil: bul.
tanı)
.
ağzından çıxan söz, sə
nd
ə
qanac s
ə
rg
ə
ni.
(qanac: d
ə
rk gücü. qanma, d
ə
rk
gücü.
şuur)
. ( s
ə
rg
ə
ni: vitrini).
ağzındaykə
n s
ənindi, çıxdı isə
özg
ə
nin. (
söz
).
ağzıva bax kə
s tik
ə, ağzı kiçik, yekə
tik
ə
.
ağzıva çatmır, dişi suçlama
.
ağzız dadlı çayız şirin olsun
.
ağzun açmadan, gözün aç
.
ahda yerin bulur, hakda, s
ən iyi düşün, o olur
.
axacaq qan, damarda durmaz. (
olan olacaq
).
axan arx, axmadan, durmaz.
axan su, arxa dönm
ə
z.
axan suda, kir qalmaz.
48.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
axan suya dayanma, h
ə
r dey
ə
n
ə
inanma.
axan, arxa ged
ə
r!.
axar çaylar qurudu, k
ə
s
ən çayı, ə
lin qurusun.
axar su, yerin tapar.
axar sular d
ə
niz
ə
batar, ya
şam keçə
r ölüm
ə
çatar.
axar sular durar olsa ısqanar
.
(
ısqanar
: iyl
ə
n
ə
r).
axar sular keçiksiz, duran n
ə
rs
ə
ölümsüz olmaz.
axar suya gedirs
ə
, axar sular quruyar,
əğilirsə
su iç
ə
, qaynar bulaq
quruyar
. (
kütaçuğ
.
şansısız)
. (
əğilmişsə
iç
ə
su, qaynar bulaq
qurudu).
axar suyun yolağun tapar, gedə
n yolçu
barcağa çatar
. (
barcağa
: amaca .
m
ə
qs
ə
d
ə
. m
ə
nzil
ə
).
axdar tap, yoğur yap
. (
yoğur
:
ə
ll
ə
.
çapış
.
çalbış
.
uğraş
. s
ə
'y ed. himm
ə
t ed.
c
ə
hd ed).
axdaran çox tapan yox, mutluluğa tə
k haçar,
düşünmə
kl
ə
anlamaqla
düşünmə
kl
ə
.
axdaran tapabilimiş olur, qaçan qurtulabilmiş olur, çabasız oturan aldanır
k
ə
sin.
axdaran tapar, qayrağan yapar
.
(
qayrağan
: gücl
ə
n
ə
n: qeyr
ə
t
ə
g
ə
l
ə
n).
49.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
axdaran tapar, yoğuran yapar
.
axdaranda tapılmaz, gə
r
ə
km
ə
zs
ə
(
boş yerdə
) guruldar.
axdarışdır düşünmə
k, gerç
ə
k olan mutluluq.
axdarma s
ə
n göyç
əyini yaşamda, axdar birin gözə
llikl
ə
r g
ə
tirsin.
axıc, için bildirir
. (
süz
ə
yin gördün, için bil
).
axıc, için bildirir
. (süz
ə
yin gördün, için bil).
axırda yatanla saman satan qardaşdır
.
axırda yatanla, saman satan qardaşdır
.
axırda, atda olur, eşşə
kd
ə
.
axmağ baş, ayağa daş
.
axmağ bir söz deyər, ağıllar inanar
.
axmağ elçidə
n umma.
axmağa qarşı susunmaq yeğ durur, kar qulaq qanday olurki dinlə
sin.
(qanday: nec
ə
).
axmağa yaxınlaşan, ağıllı olmalı, yamana yaxınlaşan, yaxşı
olmalı
.
axmağın ağası olunca, ağıllının, nökə
ri ol.
axmağın atı, noxdasıyla sürünür
.
axmağın duyğusu, yeltağın yuxusu bitmə
z. (
yeltağın
:
yalqavın
. t
ə
mb
ə
lin).
axmağla aş işmə
kd
ən, ağıllıya daş daşı (ağıllıynan daş daşı)
.
50.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
axmax bir söz dey
ər ağıllar inanar
.
axmaxla aş işmə
kd
ən, ağıllıya daş daşı
.
(
ağıllıya daş daşı, axmaqıla, yemə
aşı
).
axmaq bel
ə
susunca bilg
ə
kişi görünmüş
.
axmaq dindi, bilgin (ağıllı) susdu
.
axmaq dosdan, ağıllı düşman yeğ
. (
yaxcıdır
).
axmaq elçi, dil
ənçi doğar
.
axmaq elçi, qonçu ell
ə
r pozar.
axmaq kişi arvadıından pul güdə
r.
axmaq olan döşək salar eşşə
y
ə
. (
axmaq olan döşək salar köşşə
y
ə
).
axmaq özün
ə
əş tapmaz, tə
mb
əl iş
.
axmaq susanda, ağıllı görünə
r.
axmaqla söz söz
ə
g
ə
l
ən, ağıllı birinci susar
.
axmaqlar bel
ə
düşünürlə
rki heç kim özün
ə
axmaq dem
ə
z.
axmaqlar böyük olduqca, sözl
ə
ri güclü keçir.
axmaqlar olmasaydı, bilginlə
r
ə
(
ağıllılara
) baxmazdılar
.
axmaqları, saymaqla qurtulmaz
.
axmaqların kölgə
si böyüdükc
ə
, gün
əş batmağa yürür
.
axsa bulaq qapından, suya dəğə
r bilinm
ə
z.
51.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
axsa sular,
ə
ss
ə
yell
ə
r çevirg
ə
l
ə
r d
ərmanım
.
axsağ, yügürgə
n olur.
axsağı dayaq saxlar
.
axsağsız sürü, tapılmaz
. (
sürü axsaqsız olmaz
).
axsaq eşşəyin, kor taxcısı (nalbə
ndi) olar.
axsaq eşşəyin, kor taxcısı
olar.
(taxçısı
: nalb
ə
dçisi).
axsaq yalan toxsaq doğurdan gur qaçar
. (
qaçar:
yayılar
).
axsaq yügürg
ə
n ölür.
axşam bazarı, dana yümdür
.
axşam döz, yarın göz (gör)
. (
axşam dün, sə
h
ə
r gör
).
axşam qon, ertin köç
. (
qon:
qonğ
).
axşam qonğ ertin köç
.
axşam olar gün qalmaz, olan ölər can qalmaz, olanından verə
nl
ə
r,
qalanına heç y
anmaz.
axşam örtə
ni, dan bilir
(
b
ə
lirir
).
axşam örtə
ni, dan bilir (b
ə
lirir). (
axşamın sırrın, dan bilir
).
axşamın sırrın, dan bilir
.
axşamın uğrundan, ertirin oğru yeğ
.
(
uğrundan
: xeyrind
ə
n). (ertirin:
sabahın)
.
(
oğru
:
şə
rri).
52.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
axşamın uğrundansa, ertirin ağru yeğ
.
(
uğrundansar
: xeyrind
ə
ns
ə
). (ertirin:
s
ə
h
ə
rin). (
ağru
:
şə
rri).
axşamlığın tapan, ertirliyin qayğırmaz
. (
ertirliyin:
sbahlığın
. s
ə
h
ə
rliyin)
(köç
ə
b
ə
yaşam)
.
axtar, axtaranıvı!
.
axtaran tapar, yoğuran yapar
.
axtaranda tapılmaz, gə
r
ə
km
ə
zs
ə
(
boş
yerd
ə
)
guruldar.
al
ə
liv
ə
yarağı, tanrı verər yararı (
yardımı
).
al gey
ən, alınır oğul
.
al gey
ən, alınır
.
al gilas üstün
ə
qar yağar
. (
b
ə
kl
ə
nilm
ə
z olaylar
).
al gördün, qan dem
ə
.
(işin için bil danış)
.
al gül ağ gül qırmızı, törür barı yerdə
yatan topraqdan
. (törür
barı qara üzlü
topraqdan). (
barı
:
hamısı)
.
al gül ağ gül qırmızı, törür barı yerdə
yatan topraqdan
.
(törür barı qara üzlü
topraqdan). (
barı
:
hamısı)
.
al gülüm, ver gülüm.
al il
ə
arslan tutular.
( al: k
ə
l
ə
k).
al il
ə
aslan tutulur, zor il
ə
köç
ə
n tutulmaz.
53.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
al köyn
ə
kli gizl
ə
n
ə
m
ə
z.
al utanma, ver qorxma.
al ver deyibl
ə
r, al ye yox.
al verdiyin çiç
ə
kl
ə
ri geri s
ə
n, h
ə
r çiç
ə
k bir tik
ən olub batır içimə
.
al! malın iyisini, çə
km
ə
qayğısını
.
ala g
ə
ldi az sayma, ver
ə
geddi çox sayma.
{
ged
əni daşla, gə
l
əni haxla (qalanı
saxla
)}.
ala it çaqqalın dayısıdır
.
ala qarğa suya düşsə
d
ə
, qaz olmaz.
ala qarqada haqqım olsun, alammasam, gözüm oysun
.
alacağ ilə
, borc (
ver
ə
c
ə
k
) öd
ə
nm
ə
z. (
alacağına güvə
n
ə
r
ək borc alan, sıxıntıya
düşə
r).
alacağa göz tikmiş, ə
lind
əkin vermiş
.
alacaq biri, könlümd
ə
yerin, ged
ə
c
ə
ksin ç
ə
k gid, gözümd
ə
n itin.
alacaq birin, içd
ə
ki yerin. (
birin: birisi
).
alacaqla ev yığılımaz, alacaqla boğaz tıxılmaz
.
alaçiy
ət qarın pozar, alaçal söz, dosluğu
. (
alaçal:
ala yarımçıq
).
alağız itlə
r birik
ə
r, q
ənşər çıxanda qurd
a.
( q
ənşə
r: üzb
ə
üz). (
alağız
: s
ə
sbir
olmayan.
xtilaflı)
.
54.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
alağuz itlə
r qurd görünc
ə
ağuz bir
. (
alağuz
: birg
əşmə
y
ə
n. ç
əlişli
.
ixtilaflı)
.
alan alıb varlanıb, satan satıb aldanıb
.
alan asğın, verən salqın
. (
salqın
:
ağır
).
(alanın dili qısa, verəninki uzun)
.
a
lan çoxsa satan yox, mal tutarı köpərmiş, satan çoxsa alan yox, mal
tutarı kə
m
ərmiş
.
alan
əl asğın, verөn ə
l üstün. (
asğın
: tabe'. alçaq)
.
alan
ə
ll
ər aldıqların bilirlə
r, ver
ə
n
ə
ld
ə
verdikl
ə
rin bilm
ə
li.
(h
ər işivi çə
k il
ə
,
gör
ə
n desin ha böyl
ə
). (ç
ə
k: h
ə
d).
alan g
ə
tirir, satan itirir.
alan ölür, satan köçür, eykilikl
ər yarqanır, kötülüklər qarqanır, kimsə
y
ə
k
ə
md
ən kandan qalmayır
.
(k
ə
md
ə
n kandan: azdan
çoxdan).
alan satandan umar.
alan satandan umsa, satan alana cumar
(k
ə
l
ə
k g
ə
l
ə
r
).
alan satandan, satan alandan umar.
alan uçdu, qalan cumdü. (
uçdu: qurtuldu).
alan ver
ə
n evr
ən, duranları devirə
n.
alana altı az gə
lir, ver
ə
n
ə
beşdə
çox g
ə
lir.
alana altısı az, verə
n
ə
beşi çox
. (
alcıya altı azdı, vericiyə
beşdə
çox).
55.
|