Axborot texnologiyalari evolutsiyasi Reja

EHM ning to‘rtinchi avlodiga katta integral tizim (KIT) ko„rinishidagi element bazasiga ega 
bo„lgan hisoblash tizimlari kiradi. Bu 1970 yillar o„rtasida elektron hisoblash texnikasi rivojida 
keskin “sakrash” bo„lganligi, ya‟ni, katta integral sxemasi bazasida mikroprotsessorlar paydo 
bo„lganligi bilan bog„liq. Ulardan foydalanish tufayli barcha EHM larning texnik-ekspluatatsiya 
va iqtisodiy ko„rsatkichlari o„lchami, energiya sarfi, qiymati va hakazolar keskin yaxshilandi. 
Shaxsiy kompyuterlar (SHK) larni ommaviy ishlab chiqarish boshlandi. Zamonaviy EHM 
larning 4-avlodi ikki yo„nalishda rivojlandi. Birinchi yo„nalish - sekundiga bir necha ming 
million operatsiyalarni amalga oshiruvchi kuchli, ko„pprotsessorli hisoblash tizimini yaratish, 
ikkinchisi-mikroprotsessorlar bazasida nisbatan arzon va ixcham mikro EHM lar yaratish. 
EHM larning beshinchi avlodi 1980 yillar o„rtalarida o„ta katta integral sxemalar bazasida 
ishlab chiqarila boshlandi. Beshinchi avlod mashina modellari me‟morchilik (arxitektura) 
oqimiga, intellektual “inson-mashina” interfeysini ishlab chiqarishga mo„ljallangan. Ular 
masalalarni tizimli echishni mashinalarning mantiqan fikrlashini, axborotni assotsiativ qayta 
ishlash va mantiqiy xulosalar olishni ham ta‟minlaydi. Endilikda insonning EHM bilan yagona 
tildagi muloqotini (jumladan, og„zaki nutqini) amalga oshirish mo„ljallanmoqda. 
Axborot texnologiyalari rivojlanishining tendentsiyalari 
Horijiy mutahassislar axborot texnologiyalari rivojlanishining beshta asosiy tendentsiyalarini 

---

ajratib ko„rsatadi: 
1. 
Axborot mahsulotlarining murakkablashuvi. Axborot vositasi ko„rinishidagi 
axborot mahsuloti, ekspert ta‟minoti xizmatining ma‟lumotlar bazasi strategik ahamiyat kasb eta 
boradi. Turli shakldagi (nutq, ma‟lumot, tasvir) axborot mahsulotlari eshitish, ko„rish va anglash 
uchun foydalanuvchining talabiga ko„ra ishlab chiqiladi hamda unga qulay vaqtda va shaklda 
mahsulotni etkazib berish vositasi mavjud bo„ladi. Axborot mahsuloti borgan sari yakka 
foydalanuvchiga taqdim etiladigan o„ziga xos xizmat va hisobot-tahlil ishlari natijalari o„rtasidagi 
gibridga aylanib bormoqda.