Ayrı-seçkilik әleyhinә Avropa hüququ üzrә mәlumat kitabı
Yüklə 1,45 Mb.
|
|
4.5. Yaş
Yaş zəminində müdafiə sadəcə qurbanın yaşı ilə əlaqədar fərqli rəftara məruz qalması ilə bağlıdır. (Din və ya cinsi oriyentasiyadan fərqli olaraq) yaşa görə ayrı-seçkiliyin özü-özlüyündə AİHK ilə müəyyən olunan konkret hansısa bir hüququn tərkibinə aid olmadığına baxmayaraq, yaşa görə ayrı- seçkilik məsələləri müxtəlif hüquqlar kontekstində meydana çıxa bilər. AİHM başqa işlərdə olduğu kimi, faktiki hallarda yaşa görə ayrı-seçkilik olan işlərə, o cümlədən cinayət işi üzrə icraat sistemində uşaqlara münasibətlə bağlı işlərə baxıb. AİHM müəyyən edib ki, ‘yaş’ ‘digər statusa’ aiddir’.
197 Misal: Schwizgebel İsveçrəyə qarşı işində 47 yaşlı subay ana övladlığa uşaq götürməklə bağlı müraciətinin rədd edilməsindən şikayət etmişdi. 198 Milli məhkəmələr öz qərarlarını ərizəçi ilə uşaq arasındakı yaş fərqinə və ərizəçinin bir övladı olduğundan övladlığa götürmənin əhəmiyyətli maliyyə çətinliyi yaradacağına görə əsaslandırmışdılar. AİHM müəyyən etdi ki,ərizəçiyə yaşına görə övladlığa uşaq götürmək üçün müraciət edən daha gənc qadınlarla müqayisədə fərqli münasibət göstərilib. Lakin, Dövlətlər arasında övladlığa uşaq götürməklə bağlı qəbul edilən vahid yaş məhdudiyyətlərinin olmaması Dövlətə daha geniş qiymətləndirmə sərbəstliyi verirdi. Bundan əlavə, yaş fərqi ilə bağlı milli hakimiyyət orqanlarının mülahizəsi qanunsuz tətbiq olunmayıb, əksinə uşağın maraqlarına uyğun olaraq və ikinci uşağın ərizəçiyə yaşada biləcəyi maliyyə çətinliyi və öz növbəsində bu maliyyə çətinliyinin də uşağın rifahına mənfi təsir edəcəyi nəzərə alınmaqla əsaslandırılıb. Uyğun olaraq da, AİHM müəyyən etdi ki, bu cür fərqli münasibət əsaslı olub. 116
Ayrı-seçkilik əleyhinə Avropa hüququ üzrə Məlumat kitabı _____________________________________ 197. ECtHR, Schwizgebel v. Switzerland (No. 25762/07), 10 June 2010. 198. Elə orada. Misal: T. Birləşmiş Krallığa qarşı və V. Birləşmiş Krallığa qarşı işlərində iki oğlan mühakimə olunmuş və 10 yaşlarında olarkən törətdikləri qətlə görə təqsirli bilinmişdilər. 199
Ərizəçilər digər məsələ- lərlə yanaşı şikayət etdilər ki, onların yaşı və yetkin olmamaqları müdafiələrində səmərəli şəkildə iştirak etməklərinə mane olduğundan onlar ədalətli mühakimə olunmamışdılar. AİHM müəyyən etdi ki, azyaşlı bir şəxsi mühakimə edərkən Dövlət ‘onun yaşını, yetkinlik səviyyəsini və intellektual və emosional imkanlarını tam olaraq nəzərə almalı’ və ‘onun icraatı anlamaq və icraatda iştirak etmək qabiliyyətini inkişaf etdirmək’ üçün tədbirlər görməlidir. AİHM müəyyən etdi ki, Dövlət bu işi 14-cü Maddə baxımından araşdırmamaqla, bunu edə bilməyib və nəticə etibarilə AİHK-in 6-cı Maddəsini pozub. Misal: D.G. İrlandiyaya qarşı və Bouamar Belçikaya qarşı işlərində ərizəçilər milli məhkəmələr tərəfindən həbs edilmişdi. 200 AİHM
müəyyən etdi ki, bu şərtlər altında qanunsuz həbs olunmamaq hüququ pozulmuşdur. Hər iki işdə ərizəçilər həmçinin iddia etmişdilər ki, onlara qarşı münasibət böyüklərə qarşı münasibətdən fərqli olmuşdur, çünki milli qanunvericilik böyüklərin bu cür şərtlər altında həbs olunmasına icazə vermirdi. AİHM müəyyən etdi ki, böyüklərə və uşaqlara münasibət fərli olsa da, bu münasibət əsaslı idi, çünki azadlıqdan bu cür məhrumetmənin məqsədi azyaşlıları qorumaq idi ki, böyüklərlə bağlı belə bir məqsəd yox idi. Yüklə 1,45 Mb. Dostları ilə paylaş:
|