Bu da normaldır.
Məgər sən şüursuz olma, əzab çəkmə haqqını müda-
fiə edirsən? Narahat olma: onları heç kəs sənin əlindən
alası deyil. Ancaq bir gün hansısa yeməyin ürəyini bulan-
dırdığını görsən, onu yeməyə davam edərsənmi? Ürəyini
bulandıran şeyin normal olduğunu deyib, dediyinin
üstündə durarsanmı?
Harada Olursan-Ol,
amma Bütöv Ol
Adi şüursuzluğa dair daha bir neçə misal gətirə bilərsiniz?
114
Bir şeyi (ürəyində və ya ucadan) hiss edə bilirsənmi?
Şikayətlənmək hər zaman olanı qəbul etməmək demək-
dir. Bu mütləq özündə daima şüursuz neqativ yük daşı-
yır. Şikayətləndiyin zaman sən özünü qurbana çevirirsən.
Açıqca, çəkinmədən danışanda isə güc qazanırsan. Odur
ki, əgər vacibdirsə və mümkündürsə, hərəkətə keçərək
açıq danışaraq şəraiti dəyişin; ya şəraitdən çıxın və ya
onu qəbul edin. Qalan hər şey dəlilikdir.
Adi şüursuzluq hər zaman hər necə olursa-olsun, in-
diki anın inkar etməklə bağlıdır. “İndi” anlayışında, təbii
ki, “Burada” anlayışı da vardır. Məgər sən burada və indi
öz-özünə müqavimət göstərirsən? Elə adamlar var ki,
burda olmaq əvəzinə haradasa başqa bir yerdə olmağa
həvəslə razılaşarlar. Onların “bura” anlayışı heç vaxt ki-
fayət qədər yaxşı olmur. Özünü müşahidə etsən, bunun
sənin həyatında da baş verib-vermədiyini aydınlaşdıra
bilərsən. Harada olursan-ol, amma tam olaraq orda ol.
Əgər indi burada olmaq sənin üçün dözülməzdirsə və
sən bundan özünü bədbəxt hiss edəcək dərəcədə narazı-
sansa, onda sənin üç variantın var: bu situasiyadan çıx-
maq, onu tamamilə dəyişmək və ya qəbul etmək. Əgər
həyatına görə məsuliyyəti öz üzərinə götürmək istəyir-
sənsə, bu üç yoldan birini seçməlisən və bunu indi etmə-
lisən. Sonra isə nəticəni qəbul etməlisən. Sözsüz. Heç bir
bəhanə yaratmadan. Psixi çirklənmə olmadan. Öz daxili
aləmini təmiz saxla.
115
Hər hansı fəaliyyətə başlayanda (öz həyat situasiyan-
dan çıxanda, yaxud onu dəyişəndə), əgər mümkündürsə,
əvvəlcə neqativi burax. Nəyin tələb olunduğu, vacib-
liyiylə bağlı intuisiyadan doğan hərəkətlər, neqativdən
doğan hərəkətlərdən qat-qat effektlidir.
İstənilən hərəkət çox zaman hərəkətsizlikdən daha
çox faydalıdır, xüsusilə də, əgər uzun müddət xoşa-
gəlməz situasiyada batıb qalmısansa. Əgər bu hərəkət
səhv olsa, ən azından nəsə öyrənmiş olacaqsan və onu bir
daha təkrarlamayacaqsan. Əgər eləcə ondan yapışıb
qalsan, heç bir şey öyrənə bilməyəcəksən. Ola bilər ki,
qorxu sənə hərəkət etməyə mane olsun. Qorxunu qəbul
et, onu izlə, onda tam mövcud ol. Bu sənin qorxunla
təfəkkürün arasında rabitəni qırır. Qorxunun idrakında
yüksəlməsinə imkan vermə. İndinin gücündən istifadə et.
Qorxu onun qarşısında dayana bilməz.
Əgər “buranı və indini” dəyişmək üçün həqiqətən
heç nə edə bilmirsənsə, özünü bu vəziyyətdən çıxara bil-
mirsənsə, onda daxili müqaviməti burax və “buranı və
indini” qəbul et. Onda özünü vecsiz, incik və ya qəmgin
hiss etməyi xoşlayan saxta, narazı mənin yaşaya bilməyə-
cək. Bu, təslimiyyət adlanır. Təslim olmaq zəiflik deyil.
Onun nəhəng gücü var. Yalnız təslim olanların mənəvi
gücü olur. Təslim olmaqla daxilən situasiyadan azad
olursan. Elə ki təslim oldun vəziyyətinin heç bir
116
səy göstərilmədən öz-özünə dəyişdiyini görəcəksən. Sən
istənilən halda azadsan.
Ya da ola bilər ki, “etməli” olduğun amma etmədiyin
bir şey var. Onda sadəcə qalx və onu elə indicə et. Əks
halda, fəaliyyətsizliyini, tənbəlliyini, yaxud passivliyini
elə həmin andaca qəbul et, təbii ki, əgər seçimin belə-
dirsə. Özünü bütövlükdə buna həsr elə. Ondan zövq al.
Nə qədər bacarırsan tənbəl və fəaliyyətsiz ol. Əgər bu ha-
la şüurlu şəkildə daxil olursansa, tezliklə ondan çıxacaq-
san. Amma çıxmaya da bilərsən. Ancaq istənilən halda
onda daxili qarşıdurma, müqavimət, neqativ olmayacaq.
Nə olub, stress hiss edirsən? Gələcəyə nail olmaq
üçün o qədər çalışmısan ki, indiki anı ona çatmaq yolu-
nun ölçüsü qədərində kiçiltmisən? Bax görürsən, sənin
stressin “burada” ola-ola, “orada” olmaq istəyindən do-
ğur, yaxud indidə olduğun halda, gələcəkdə olmağı arzu-
layırsan. Bu səni daxildən didik-didik edən parçalanma-
dır. Bu cür daxili parçalanma yaradıb, onunla yaşamaq
tam dəlilikdir. Başqalarının da məhz belə etdiyini anla-
maq zərrə qədər ağıllı olmağına dəlalət etmir. Əgər bunu
etmək məcburiyyətində, özünü gələcəyə proyeksiya
etmədən və indiyə müqavimət göstərmədən daha, sürətli
hərəkət edər, işləyər, hətta qaça bilərsən. Əgər hərəkət
edir, işləyir və ya qaçırsansa, bunu ürəkdən et. Həmin
anın enerji axınından, güclü enerjisindən həzz al. Belə
stress keçirmirsən, özünü iki yerə bölmürsən.
117
Sadəcə hərəkət edir, işləyir, qaçırsan və bundan ləzzət
alırsan. Sən hələ hər şeyi kənara atıb, parkdakı skam-
yanın üzərinə uzanada bilərsən. Ancaq bunu edərkən
ağlını izlə. O sənə deyə bilər: “Sən işləməlisən. Boş yerə
vaxt itirirsən.” Sən sadəcə idrakını müşahidə et. Ona
gülümsə.
Keçmiş diqqətinin böyük hissəsini özünə çəkirmi?
Keçmiş haqqında tez-tez danışır, yaxud düşünürsənmi?
Yaxşı və ya pis olmasının fərqi yoxdur. Əldə etdiyin
böyük naliyyətlər, öz macəraların və ya duyğuların
haqqında... Ya qurban verildiyin hadisələr, sənə edilən
dəhşətli pisliklər, ya da ola bilər ki, özünün başqalarına
etdiyin zülmlər haqqında düşünürsən. Bu zaman dü-
şüncən günahkarlıq duyğusu, qürur, hiddət, kin, qəzəb,
təəssüf, yaxud özünü alçaltma hissləri yaradırmı? Əgər
yaradırsa, sən təkcə saxta mənliyini gücləndirib, möh-
kəmləndirmirsən, həm də keçmişi öz psixikana toplaya-
raq, qocalmaqda bədəninə kömək edirsən. Bunu özündə
yoxla bilərsən, keçmişi ilə yaşayanları müşahidə et.
Keçmişi hər an geridə burax. O sənə lazım deyil. Ona
yalnız indini mütləq şəkildə maraqlandıranda müraciət
et. İndinin gücünü və Varlığın bölünməzliyini hiss et.
Mövcudluğunu hiss et.
118
&
Həyəcanlısan? Səndə çoxlu “əgər filan şey olarsa...”
fikirləri var? Bu o deməkdir ki, gələcəkdəki xəyali situasi-
yada ola-ola səni müdafiə edən ağlınla özünü eyniləşdi-
rirsən və bu qorxu yaradır. Bu situasiyanın öhdəsindən
gəlmək mümkün deyil, çünki o sadəcə mövcud deyil. O,
zehni təxəyyüldür. Sən sadəcə indiki anı təsdiq etməklə
sağlamlığına ziyan vuran və həyatın özünü dağıdan bu
dəliliyi dayandıra bilərsən. Nəfəs alıb-verərkən şüurlu ol.
Bədəninə daxil olan və ondan çıxan havanı hiss et. Öz
daxili enerji sahəni hiss et. Nəylə qarşılaşırsansa, real
həyatda nəyin öhdəsindən gəlmək lazımdırsa, yəni xəyali
zehni proyeksiyalarla nə üst-üstə düşmürsə, nə ona
ziddirsə, bu indiki andır. Özündən keçən il, sabah, beş
dəqiqə qabaq yox, indi hansı problemlərin olduğunu so-
ruş. İndiki anda nə qaydasında deyil? İndiki anın öhdə-
sindən hər zaman gələ biləcəyini, gələcəyin öhdəsindən
isə heç vaxt gələ bilməyəcəyini anla. Nə əvvəl, nə də son-
ra, ancaq ona ehtiyacınız olduğu anda cavab, güc, düz-
gün yol və ya mənbə ortaya çıxacaqdır.
“Bir gün, bunu edəcəyəm”. Yəni gələcək məqsədin
diqqətini bu qədər çox yayındırır ki, indiki anı heçə
sayırsan? O sənin məşğul olduğun şeydən sevinc duyma-
na mane olur? Bəlkə, yaşamağa başlamaq üçün nəsə
gözləyirsən? Əgər belə bir zehni model yaradarsansa,
nəyə nail olmağın və nəyi əldə eməyinin heç bir əhmiy-
119
yəti yoxdur, indiki an heç vaxt yaxşı olmayacaq, gələcək
həmişə daha yaxşı görünəcək. Bu daimi doyumsuzluq
üçün universal bir reseptidir. Bəyəm razı deyilsən?
Gözləməyi adət halına salıbsınızmı? Ömrünün nə
qədər hissəsini gözləməklə keçirirsən? Mənim “kiçik miq-
yaslı gözləmə” adlandırdığım şey poçtda növbədə, avto-
mobil tıxacında, hava limanında gözləmək həmçinin biri-
nin gəlməsini və ya hər hansı bir işin qurtarmasını gözlə-
məkdir. “İri miqyaslı gözləmə” isə növbəti məzuniyyəti,
daha yaxşı işi, uşaqların nə zaman böyüyəcəyini, uğurun
nə vaxt olacağını, nə vaxt pul qazana biləcəyini, nə za-
man əhəmiyyətli olacağını, aydınlanmağı gözləməkdir.
İnsanlar bütün ömürlərini nəyinsə başlamasını gözləmək-
lə keçirirlər.
Gözləmək – idrakın halıdır. O əsas etibarilə gələcəyi
istəməyin deməkdir. Sən indini istəmirsən. Sən sənin
olanı istəmirsən, sənin olmayanı istəyirsən. Necəliyindən
asılı olmayaraq, gözləmə vəziyyətindəsənsə, şüursuz
olaraq “bura” ilə “indi” arasında daxili qarşıdurma
yaradırsan, yəni indi olmaq istəmədiyin yer ilə olmaq
istədiyin proyeksiya olunmuş gələcək arasında. Bu
həyatının keyfiyyətini son dərəcə aşağı salır, səni indini
itirməyə məcbur edir.
Öz həyat şəraitini yaxşılaşdırmaq istəyində düzgün
olmayan heç nə yoxdur. Sən həyat şəraitini yaxşılaşdıra
120
bilərsən, ancaq həyatını yaxşılaşdıra bilməzsən. Əsas hə-
yatdır. Həyat ən dərin daxili Varlığındır. Həyat bütöv,
tam və mükəmməldir. Sənin həyat şəraitin ayrı-ayrı
hallardan və hissiyyatlardan ibarətdir. Hədəflər müəy-
yənləşdirib, onlara çatmağa can atmaqda düzgün olma-
yan heç nə yoxdur. Yanlış ondadır ki, sən bunu, Varlığı
hiss etməklə dəyişik salırsan. Ona çatmağın yeganə yolu
İndiki andır. Ondan ayrı olanda binanın özülünə əhə-
miyyət verməyən, ancaq yuxarı hissəsinə çox böyük diq-
qət ayıran memara bənzəyirsən.
Məsələn, insanların çoxu rifah istəyir. Ancaq rifah
gələcəklə gələ bilməz. Sən indiki real həyatını (hazırda
kim, harada olmağından, nə ilə məşğul olmağından asılı
olmayaraq) qiymətləndirib, olanları bütövlükdə qəbul
edəndə, malik olduqlarına, var olana, Varlığın özünə
minnətdar olursan. Həqiqi rifah indiki ana və indiki
Dostları ilə paylaş: |