Az eBook Archive
Yüklə 1,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Xarici məqsədimizə çatıb-çatmamağımız, uğur qazanıb-
qazanmamağımızın hər hansı önəmi varmı ? Nə qədər ki daxili məqsədinizi dərk etməmisiniz, bu sizin üçün əhəmiyyətli olacaq. Dərk etdikdən sonra isə, xarici məqsəd sırf ondan zövq almağınız üçün oyna- mağa davam edəcəyiniz bir oyun olacaq. Xarici məqsədi- nizdə uğur qazanmadan da, daxili məqsədi həyata keçir- məklə uğura nail olmaq mümkündür. Yaxud bunun əksi 124 də mümkündür ki, əslində buna sıx-sıx rast gəlinir: xarici zənginlik və daxili yoxsulluq, ya da İsanın dedyi kimi, “ dünyanı qazanıb, ruhunu itirmək”. Nəticə etibarilə, hər cür xarici məqsəd gec-tez “uğursuzluğa” düçar olacaq, çünki o hər şeyin “müvəqqəti” olduğu qanununa tabedir. Xarici məqsədinin sənə davamlı məmnunluq verməyəcə- yini nə qədər tez dərk etsən, bir o qədər yaxşıdır. Xarici məqsədinin məhdud olduğunu görəndə, səni xoşbəxt etməli olan qeyri-real ümidlərindən əl çəkəcək, eyni zamanda onu daxili məqsədinə tabe edəcəksən. Keçmiş Mövcüd Olduğun Anda Sağ Qala Bilməz Siz qeyd etdiniz ki, keçmiş haqqında lazımsız düşünmək və ya danışmaq İndiki andan qaçmaq yollarından biridir. Lakin xatırladığımız və bəlkə də, özümüzü eyniləşdirdiyimiz keçmiş- dən başqa, içimizin daha dərin qatda ayrı bir keçmiş yoxdur- mu? Mən bizim həyatımızı şərtləndirən şüursuz keçmişdən, xüsusilə də, erkən uşaqlıqda qazandığımız təcrübədən, hətta ola bilsin ki, axirətdəki duyğulardan söz edirəm. Bundan başqa, hansı coğrafiyada və dövrdə yaşadığımızdan qaynaqlanan so- sial-mədəni göstəricilərimiz də var axı. Bütün bunlar bizim dünyanı necə gördüyümüzü, ona necə reaksiya verdiyimizi, nə haqda düşündüyümüzü, hansı münasibətlərimizin olduğunu, yəni həyatımızı necə yaşadığımızı müəyyən edir. Bütün bunla- 125 ra biz necə şüurlu münasibət göstərə, yaxud onlardan yaxamızı qurtara bilərik? Bütün bunlar bizdə alınsa belə, yerdə nə qalacaq? İllüziya yox olanda yerdə nə qalır? Hazırkı məqamda fikir, emosiya, arzu, reaksiya, ya da başına gələn bir hadisə kimi meydana çıxan durumlar istisna olunmaqla, içindəki şüursuz keçmişi araşdırmağa ehtiyac yoxdur. İçindəki şüursuz keçmişin haqqında bil- mək istədiyin hər şeyi indiki anın çətinlikləri, mübarizə- ləri ortaya çıxarır. Əgər keçmişdə qurdalansan, o, dibsiz quyuya çevriləcək, qurdaladıqca dərinləşəcək. Keçmişi dərk etmək və ya ondan qurtulmaq üçün sənə bir az da vaxt lazım olduğunu düşünürsənsə, başqa sözlə, gələcə- yin səni bir gün keçmişindən qoparacağını fikirləşir- sənsə, yanılırsan. Səni keçmişdən yalnız indi xilas edə bilər. Daha çox zaman heç vaxt səni zamandan azad et- məyəcək. İndiki anın gücünə yiyələn. Açar budur. İndiki anın gücü nə deməkdir? O sənin mövcudluğunun gücündən, yəni şüurunun fikir formalarından azad olmasından başqa bir şey deyil. Odur ki, keçmişə indiki andan müraciət et. Keçmişə nə qədər çox diqqət yetirirsənsə, onu daha çox qida- 126 landırır, ondan bir "mən" yaratma ehtimalın artır. Bunu yanlış anlama: diqqət əsasdır, ancaq artıq geridə qalan keçmiş üçün yox. Bütün diqqətini indiyə ver; diqqətini indiki anda ortaya çıxan davranışına, reaksiyalarına, ov- qatına, fikirlərinə, emosiyalarına, qorxu və arzularına yö- nəlt. Keçmiş sənin içindədir. Əgər bütün bunları tənqidi və ya analitik baxımdan, mühakimə etmədən izləyəcək dərəcədə orada mövcud ola bilsən, o zaman keçmişin öhdəsindən gələcək və onu mövcudluğunun gücüylə ara- dan qaldıracaqsan. Sən keçmişə gedib, orada özünü tapa bilmərsən. Sən özünü indiyə daxil olaraq tapa bilərsən. Məgər keçmişi xatırlamaq, bununla müəyyən şeyləri niyə etdiyimizi, niyə müəyyən formada reaksiya verdiyimizi, yaxud niyə şüursuz olaraq xüsusi dramlar, stereotiplər, münasibət modelləri və s. yaratdığımızı anlamaq faydalı deyilmi? İndiki reallığına daha şüurlu yanaşanda, gözlənilmə- dən şeylərin daxili mahiyyətini görmək qabiliyyətinə yi- yələnə bilərsən, misal üçün,niyə şərti məqsədlərinin səni tamamilə başqa cür hərəkət etməyə məcbur etdiyini, niyə münasibətlərinin bəlli ssenari üzrə qurulduğunu görər, o cümlədən, keçmişdə baş verənləri xatırlaya və tutuşdura, ya da onları daha aydın görə bilərsən. Bütün bunlar, əl- bəttə, çox yaxşıdır, bəlkə də, faydalıdır, lakin mahiyyətə zərrə qədər yaxınlaşdırmır. Mahiyyət isə sənin şüurlu 127 mövcudluğundur. Keçmişi aradan qaldıran məhz odur. O dəyişdirici amildir. Keçmişi anlamağa çalışma, ancaq bacardığın qədər mövcud ol. O yalnız sən olmayanda yaşaya bilər. |