AZƏrbaycan mġLLĠ elmlər akademġyasi məRKƏZĠ NƏbatat bağI

Ə D Ə B Ġ Y Y A T   
 
1.
 
Игнатьева  И.П.  Онтогенетический    морфогенез 
вегетативных  органов  травянистых  растений  .  –  М., 
1983 , с.5 
2.
 
Культиасов  М.  Б.  Эколого-исторический  метод  в 
интродукции   растений. _Бюлл. ГБС,1953, вып.15, с. 
24-39 
3.
 
Методика фенологических наблюдений в Ботаничес-
ких Садах СССР –  Бюлл. ГБС, 1979, вып. 113, с.3 – 8  
4.
 
Скрипчинский  В.В.,  Дударь  Ю.А.,      Скрипчинский 
Вл.  В.  и  Шевченко  Г.Т.  Методика  изучения      и 
графического  изображения  морфогенеза    монокар-
пического  побега  и  ритмов  сезонного  развития 
травянистых  растений  .  –  Труды  Ставропольского 
НИИ СХ. Ставрополь, 1970, часть ЫЫ, вып. 10, с.3 –
15 
5.
 
Смирнова Е.С. Методика наблюдений за  растениями 
в интерьерах –Бюлл.ГБС, 1980 вып. 117, с. 36 –40 
6.
 
Smиth  L.B.  Downs  R.J.  Flora  Neotropиca  (Pиtcaиr-
nиoиdeae , bromelиaceae) . N.Y., 1974, N 14, p. 658 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
А.Байрамов,  
Ш.Гасымов, З.Исламова 
 
БИОЭКОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ И 
КУЛЬТУРА НЕКОТОРЫХ НОВЫХ ДЕКОРАТИВНЫХ 
ВИДОВ ИНТРОДУЦИРОВАННЫХ В УСЛОВИЯХ 
АБШЕРОНА 
 
 В  статье  приводятся  биоэкологические  и  анатомичес-
кие  особенности,  а  также  морфогенез  19  новых  видов 
перспективных  для  культуры  в  условиях  закрытого  и, 
отчасти  открытого  грунта.  Подробное  изучение  биоэко-
логии  и  структурных  особенностей  растений  в  начальных 
стадиях  онтогенеза,  а  также  в  целом  в  виргинильном  и  
генеративном периодах развития позволили понять адаптив-
ные возможности интродуцентов и разработать адекватные 
приемы их выращивания. 
Эколого-исторический  анализ  условий  становления 
интродуцентов и их структурные особенности определили в 
них  генотип  делающий  эти  виды  перспективными  для 
жестких условий сухих субтропиков Абшерона. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
UOT 635.44.581.1 
 
 
 
 
        R. A. Səlimov, O. V. İbadlı 
 
LƏNKƏRAN – LERĠK   ZONASINDA   YAYILMIġ  
GEOFĠTLƏRĠN   TAKSONOMĠK   TƏRKĠBĠ 
 
Qafqaz  və  Azərbaycanın  subtropik  zonalarından  biri  olan 
Lənkəran – Lerik bölgəsi Lənkəran iqtisadi – coğrafi vilayətinin 
əsas  tərkib  hissəsi  kimi  nadir  bitki  örtüyü  ilə  zəngin  olan 
ərazilərdən  hesab  olunur.  Litoral  mühitdən,  yəni  dəniz 
kənarından  başlayaraq  üfüqi  zonallıqla  –  yüksək  dağlarla 
qovuşan  bu  ərazinin  flora  zənginliyi,  bitki  örtüyünün 
rəngarəngliyi  ilk  növbədə  vilayətin  fiziki  –  coğrafi  şəraiti  və 
tarixi inkişaf prosesindən, habelə III dövr buzlaşmasının zonaya 
təsir göstərməməsindən asılı olaraq formalaşmışdır. 
Respublikamızın  cənub  –  şərqində  yerləşən  zonanın  səthi, 
əsasən,  dağlıq  (Talış  dağları),  şərqdə  və  şimal  –  şərqdə  isə 
ovalıqdır (Lənkəran ovalığı). Dağlıq yerlərdə, əsasən, Paleogen, 
ovalıqda  isə  Antropogen  sisteminin  qumlu  –  gilli,  gilcəli  – 
çaqıldaşlı  dəniz  və  allüvial  –  prolüvial  çöküntüləri  yayılmışdır. 
Gil yataqları və mineral bulaqlarla zəngindir (1). Zonanın iqlimi 
çox  yerdə  yayı  quraq  keçən  mülayim  isti,  rütubətli  subtropik 
tiplidir,  ovalıqlarında  havanın  orta  illik  temperaturu  14
0
C  , 
dağlıq zonada isə 6
0
C – dir. Ovalıq və dağətəyi zonada qleyli – 
podzollu sarı torpaqlarda subtropik meşələr , orta dağ zonasında 
enliyarpaqlı  meşələr,  onlardan  yuxarıda  dağ  yamaclarında 

 
çəmən  və  kolluqlar  bir  –  birini  əvəz  edir.  Orta  dağ  zonasından 
yuxarı meşələr dağ çölləri və kolluqlarla əvəz olunur. (2). 
Qeyd  etdiyimiz  kimi  Talış  florası  öz  bitki  örtüyünün 
zənginliyinə  görə  təkcə  respublikamızda  deyil,  bütün  dünyada 
məhşurdur.  Rəngarəng  və  müxtəlif  olan  zonanın  bitki 
örtüyünün,  o  cümlədən  geniş  yayılmış  geofit  bitkilərin 
(Azərbaycan  345  növ  –100  %  ,  zonada  163  növ  –  47.2  %) 
öyrənilməsi çox mühüm əhəmiyyət kəsb edir (4, 7). Lənkəran – 
Lerik  zonasında  müxtəlif  bitkilərlə  yanaşı,  geofitlərin 
öyrənilməsi ilə əlaqədar ilk ekspedisiya səyyah akademik S. Q. 
Qmelin  tərəfindən,  ikinci  səyahət  isə  bölgənin  florasının 
öyrənilməsinin  mühüm  təməlini  qoymuş  Peterburq  Botanika 
Bağının  direktoru    akademik  Karl  Anton  Meyerin  səyahətidir. 
Zonanın  florasının  öyrənilməsində  mühüm  xidmətləri  olan 
növbəti  səyahət  1834-35-ci  illərdə  K.Meyerin  səyahəti  ilə  sıx 
əlaqəli  olan  yelenendorf  həvəskar  –  botaniki  F.Qoqenakker 
tərəfindən həyata keçirilmişdir (3). 
1836-ci  ildə  Talışda,  əsasən  Lənkəran  yaxınlıqlarında, 
həkim  Zablotski  tərəfindən  cəmi  42  növdə  bitki  yığılmış  və 
Asiya  üzrə  məşhur  səyyah  Q.  S.  Karelinin  tərəfindən  nəşr 
olunmuşdur.  Bitkilər  Fişer  və  Meyer  tərəfindən  müəyyənləş-
dirilmişdir.  1840-ci  illərdən  əvvəl  K.Şmidt  tərəfindən  zonada 
bitkilər  toplanaraq  Karl  Kaxa  göndərilmiş,  onun  Şərq  florası 
üzrə  məşhur  işinə  daxil  edilmişdir.  Lənkəran  əyalətinin 
tədqiqində  yeni  mərhələnin  əsasını  səyyah  Qafqaz  muzeyinin 
direktoru  Q.Radde  qoymuşdur.  Onun  Lənkəranda  daha  geniş 
toplamaları  ikinci  və  xüsusi  ilə  üçüncü  səyahəti  zamanı 
olmuşdur (3).  

 
1894-cü  ildə  Talış  zonasına  Tiflis  Botanika  Bağının  
botaniki A. Lomakin səfəri zamanı topladığı material daha geniş 
olmaqla  Tiflis  Botanika  Bağında  saxlanılır;  Bağın  nəşrlərində 
çap  olunmuşdur.  1897-ci  ildə  Lənkəran  mahalında  ən  maraqlı 
botaniki səfərlərdən biri F. N. Alekseyenko tərəfindən olmuşdur. 
Qısa  müddətdə,  10  –  12  gün  ərzində  F.  Alekseyenko  çox 
maraqlı  marşrut  keçmiş  və  Talış  zonasının  florası  üçün  çoxlu 
məlumatlarla zəngin  toplamalar  yığmışdır.  F.  Alekseyenkonun 
ekspedisiyası  mahiyyəti  etibarı  ilə  Meyer  və  Qoqenakkerin 
təqdiqatlarını  xatırladır.  Çox  təəssüf  ki,  F.  Alekseyenkonun 
topladıqlarının  böyük  hissəsi  indiyə  qədər  də  çap  olunmamış 
qalır; materiallar Elmlər Akademiyasında qorunub saxlanılır. 
Lənkəran  –  Lerik  zonasının  florasının  botanik  təhlil  və 
təsvir  edilməsinin  əksəriyyəti  XX  yüzilliyə  təsadüf  edir.  Əsrin 
ilk  yarısında  N.  İ.  Kuznetsov,  N.  A.  Buş,  A.  V.  Fomin,  A.  B. 
Şelkovnikov,  P.  Z.  Vinoqradov  –  Nikitin,  Y.  S.  Medvedev,          
N.  L.  Pastuxov,  A.  A.  Qrossheym  və  s.  elmi  –  tədqiqat  işləri 
aparmışlar.  Zonanın  faydalı  bitkilərinin  öyrənilməsində  A.  A. 
Qrossheymin  böyük  xidməti  olmuşdur.  O,  bölgənin  bitki 
ehtiyatlarını  və  sistematikasını,  onların  təyin  edilmə  yollarını, 
texniki,  dərman,  boyaq  maddəsi  ilə  yanaşı  bəzək  əhəmiyyəti 
olan  növlərin  bir  çox  xüsusiyyətlərini  müəyyənləşdirmiş,  bu 
bitkilərdən geofit qrupuna aid olan perspektiv növlərin siyahısını 
tərtib  edərək,  yaşıllaşdırmada  istifadə  etmək  üçün  kulturaya 
keçirilməsini tövsiyyə etmişdir. 
XX əsrin 30 – cu illərində, xüsusən də 1934 – cü ildə Bakı 
şəhərində  Nəbatat  Bağının  yaradılması,  başqa  bitkilərlə  yanaşı 
geofitlərin  öyrənilməsi  və  yaşıllaşdırmanın  elmi  əsaslarla 
aparılmasına  və  inkişaf  etdirilməsinə  səbəb  olmuşdur.  T.  S. 

 
Heydman, P. V. Kovalskaya – İlina, Y. M. İsayev, L. İ. Prilipko,    
H. A. Quliyev, İ. İ. Qaryagin, Q. Y. Rzazadə, Q. F. Axundov, V. 
C Hacıyev, M. M. Əlizadə, M. M. Hüseynov, A. M. Sadıxov və 
başqalarının Azərbaycan florasını tədqiq edərkən geofitlərin bir 
çox  cinslərinin  sistematikasını  öyrənməklə,  bu  növlərin  kənd 
təsərrüfatında,  təbabətdə  və  yaşıllaşdırmada  istifadə  olunması 
yollarını, eyni zamanda bir neçə növün Azərbaycan florası üçün 
endem  olduğunu  aydınlaşdırmışlar  (4).  Qafqaz,  o  cümlədən  də 
Lənkəran 
– 
Lerik 
zonasının 
xarakter 
geofitlərinin 
sistematikasının  müəyyənləşdirilməsi  və  biomorfoloji  xüsusiy-
yətlərinin  öyrənilməsi,  Abşeron  şəraitində  introduksiyası, 
becərilmə və çoxaldılma üsullarını, yaşıllaşdırmada istifadəsini, 
nadir və nəsli kəsilmək təhlükəsi olan növlərin siyahısını keçmiş 
SSRI  –  nin  və  Azərbaycanın  ”  Qırmızı  Kitab”  larına  daxil 
edilməsində müstəsna xidmətləri olan O.V. Ibadlı eyni zamanda 
onların  dərman  əhəmiyyətini,  xalq  arasında  istifadə  olunması 
barədə geniş elmi məlumatlar toplamışdır.  
Müasir  dövrdə  ekoloji  tarazlığın  və  biogeosenozların 
pozulması,  insanın  təsərrüfat  fəaliyyəti  nəticəsində  bioekoloji 
qrupların,  eləcə  də  müxtəlif  həyat  formalrına  malik  floranın 
biotopları  üçün  xarakterik  olan  növlərin  arealının  və  sayının 
azalması  baş  verir  ki,  bu  da  nəticə  etibarilə  növün  nəslinin 
kəsilməsinə  səbəb  olur.  Yuxarıda  qeyd  etdiyimiz  kimi, 
əsrarəngiz  təbiəti  və  endemizminə  görə  dünyanın  ən  zəngin 
biomüxtəlifliyinə  malik  bir  region  kimi  qiymətləndirilən 
Azərbaycan, o cümlədən tərkib hissəsi kimi öz zəngin təbiəti və 
təbii sərvətləri ilə fərqlənən Lənkəran – Lerik zonasında nadir və 
nəsli  kəsilməkdə  olan  geofitlərin  itmə  təhlükəsini  aradan 
qaldırmaq  tədbirlərindən  biri  də  onların  kulturaya  keçirilməsi, 

 
artırılaraq təbiətdə bərpa olunmasıdır. Məqsədimiz bütün bunları 
nəzərə alaraq, zonada yayılmış geofitlərin ən perspektivlilərinin 
geniş  təhlil  və  təsvirini  vermək,  onların  müasir  təsnifat 
prinsiplərinə  əsasən  taksonomik  tərkibini  və  rayonlar  üzrə 
yayılmasını 
müəyyənləşdirmək, 
morfoloji 
quruluşunu, 
biomüxtəlifliyini  öyrənərək  nadir  və  nəsli  kəsilməkdə  olan 
növlərin  bərpa  və  mühafizə  tədbirlərinə  aid  təkliflər  vermək, 
Abşeron  şəraitində  və  Lənkəran  və  ya  Lerik  təcrübə  sahəsində 
introduksiya 
etməklə 
onlardan 
səmərəli 
istifadənin 
perspektivlərini aşkara çıxarmaqdan ibarətdir. 
Tədqiq  olunmuş  geofit  bitki  növləri  əsasən  4  həyat 
formasında  –  kökümsov,  köküyumrulu,  soğanaqlı  – 
qruplaşdırılmış  və  nəticədə  məlum  olmuşdur  ki,  Azərbaycanm 
florasında rast gəlinən 345 növ geofitlərdən  163 növü Lənkəran 
– Lerik zonasında yayılmışdır. (Şəkil 1.). 

 
 
  Cədvəldən    göründüyü  kimi  yayılma  dərəcəsinə  görə 
birinci  yerdə  soğanaqlı  bitkilər  –  68  növ  (42%),  ikinci  yerdə 
köküyum  -  rulu  bitkilər  –  61  növ  (37%),  üçüncü  yerdə 
kökümsovlu  bitkilər  –    28  növ  (17%),  dördüncü  yerdə  isə 
soğanaqlı 
Şəkil  1.  Lənkəran  –  Lerik  zonası    yumrulu 
bitkilərdir – 6 növ (4%) (5).  geofitlərinin həyat formaları üzrə 
yayılması      
Ədəbiyyat  məlumatları,  təbiətdə  və  kultura  şəraitində 
apardığımız  tədqiqatlar,  herbarilərin  araşdırılması  bizə  müasir 
təsnifat  prinsiplərinə  əsasən  Lənkəran  –  Lerik  zonasında 
yayılmış  geofitlərin  taksonomik  tərkibini  müəyyənləşdirməyə 
imkan vermişdir (Cədvəl 1). 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
Cədvəl 1 
 
 
 
 
               
 
Sıra 
Fəsilə   
Cins    Növ    k. 
k.y. 
s. 
s.y. 
1 
Alliaceae J. Agardh 
1 
18 
  
  
18 
  
2 
Amaryllidaceae J - St. Hil. 
3 
5 
  
  
5 
  
3 
Apiaceae Lindl. 
4 
5 
  
5 
  
  
4 
Araceae Juss. 
1 
2 
  
2 
  
  
5 
Asparagaceae Juss.   
1 
3 
3 
  
  
  
6 
Asphodelaceae Juss. 
1 
1 
1 
  
  
  
7 
Asteraceae Dumort 
2 
5 
  
5 
  
  
8 
Berberidaceae Juss. 
1 
1 
1 
  
  
  
9 
Boraginaceae Juss. 
1 
1 
  
1 
  
  
10 
Convallariaceae Horan.   
1 
1 
1 
  
  
  
11 
Cyperaceae Juss. 
2 
6 
1 
5 
  
  
12 
Dioscoreaceae R. Br.  
1 
1 
  
1 
  
  
13 
Fumariaceae DC.  
1 
2 
  
2 
  
  
14 
Geraniacae Juss. 
1 
2 
  
2 
  
  
15 
Hemerocallidaceae R. Br.  
1 
1 
  
1 
  
  
16 
Hyacintaceae Batsch. 
5 
20 
 
 
20 
 
17 
Iridaceae Juss. 
5 
14 
5 
4 
5 
  
18 
Ixioliriaceae Nakai 
1 
1 
  
  
1 
  
19 
Lamiaceae Lindl.  
1 
1 
  
1 
  
  
20 
Lilliaceae Juss. 
4 
15 
  
  
15 
  
21 
Melanthiaceae Batsch.  
2 
6 
  
  
  
6 
22 
Orchidaceae Juss. 
13 
30 
7 
23 
  
  

 
23 
Paeoniceae Rudolphi.  
1 
1 
  
1 
  
  
24 
Poaceae Barnhart 
1 
4 
  
  
4 
  
25 
Polygonoceae Juss.  
1 
1 
  
1 
  
  
26 
Primulaceae Vent.  
2 
3 
2 
1 
  
  
27 
Ranunculaceae Juss. 
2 
6 
3 
3 
  
  
28 
Rosaceae Juss. 
1 
2 
1 
1 
  
  
29 
Scrophulariaceae Juss.  
3 
4 
3 
1 
  
  
30 
Valerianaceae Batch. 
1 
1 
  
1 
  
  
Yekun 
65 
163 
28 
61 
68 
6 
 
Beləliklə,  Qafqaz  şəraitində  olduğu  kimi,  Lənkəran  –  Lerik 
zonasında  da  ən  çox  yayılan  soğanaqlı,  sonra  köküyumrulu  və 
kökümsovlu, ən az yayılan isə soğanaqlı yumrulu bitkilərdir. Bu 
ardıcıllıq  demək  olar  ki,  Lənkəran  və  Lerik  rayonlarında  da 
eynilik təşkil edir (Şəkil 2.).  Ola bilsin ki, geofitlərin bu şəkildə 
paylanması zonanın relyefi və iqlimi ilə sıx bağlıdır. 
Şəkil 2. Lənkəran – Lerik zonasında geofitlərin  
rayonlar üzrə yayılması. 
Zonada  yayılmış  geofitlərin  diaqramını  yaratmış  olsaq, 

 
onda  Azərbaycan  üzrə  345  növ  –  100  %,  Lənkəran  rayonunda 
82  növ  –  23,8  %  ,  Lerikdə  isə  113  növ  –  32,8  %    təşkil  edir. 
Həm  ədəbiyyat  məlumatları  (6,  7),  həm  də  təbiətdə  və  kultura 
şəraitində apardığımız tədqiqatlar nəticəsində rütubətli subtropik 
iqlimə  malik  Lənkəran  –  Lerik  zonasının  aşağı  və  orta  dağ 
qurşaqlarında,  bəzi  növləri  hətta  dağlıq  hissələrdə  müşahidə 
olunan geofitləri aşağıda fəsilələr üzrə müasir təsnifat prinsipinə 
əsasən latın dilində əlifba sırası ilə verilmişdir :    
   
 
Alliaceae J. Agardh 
1.   Allium affine Ledeb. 
2.   A. akaka S. G. Gmel. ex. Schult.& Schult. fil. 
3.   A. atroviolaceum Boiss. 
4.   A. dictyoprasum C.A. Mey. ex Kunth 
5.   A. erubescens C. Koch 
6.   A. fuscoviolaceum Fomin 
7.   A. lenkoranicum Miscz. ex. Grossh. 
8.   A. leucanthum C. Koch 
9.   A. myrianthum Boiss. 
10. A. paczoskianum Tuzs. 
11. A. paradoxum (Bieb.) G. Don. fil. 
12. A. pseudoflavum Vved. 
13. A. rubellum Bieb. 
14. A. talyschense Miscz. ex. Grossh. 
15. A. transcaucasicum  Grossh. 
16. A. vineale L. 
17. A. viride Grossh. 
18. A. waldsteinii G. Don. fil. 
 

 
Amaryllidaceae J – St. Hil.  
19.  Galanthus caspius (Rupr.) Grossh. 
20.  G. transcaucasicus Fomin 
21. Narcissus lacticolor (Haw.) Steud. 
22. Sternbergia  fischeriana (Herb.) M. Roem. 
23. S. lutea (L.) Spreng 
Apiaceae Lindl. 
24. Bunium scabrellum Korov. 
25. Chaerophyllum. caucasicum (Hoffm.) Schishk. 
26. Ch. meyeri Boiss. et Bushe 
27. Oenanthe  pimpinelloides L  
28. Trinia leiogona (C. A. Mey) B. Fedtsch. 
Araceae Juss. 
29. Arum albispathum  Stev. ex Ledeb. 
30. A. elongatum Stev. 
Asparagaceae Juss.  
31. Asparagus caspius Schult. & Schult. fil. 
32. A. officinalis L. 
33. A. verticillatus L.  
Asphodelaceae Juss. 
34. Eremurus spectabilis Bieb. 
Asteraceae Dumort.  
35. Scorzonera grossheimii Lipsch. & Vass 
36. S. kirpitschnikovii Lipsch 
37. S. laciniata L. 
38. S. leptophylla (D.C.) Grossh. 
39. Willemetia  tuberosa Fisch. & A.C. Mey. 
Berberidaceae Juss. 
40. Epimedium pinnatum Fisch. 

 
 
Boraginaceae Juss. 
41. Caccinia crassifolia (Vent.) C. Koch 
Convallariaceae Horan.  
42. Polygonatum oriantale Desf.  
Cyperaceae Juss. 
43. Bolboschoenus affinis (Roth.) Drob. p.p. 
44. B. maritimus (L.) Palla  
45. Cyperus aureus Ten. 
46. C. badius Desf 
47. C. longus L.  
48. C. rotundus L.  
Dioscoreaceae R. Br. 
49. Tamus communis L.  
Fumariaceae DC. 
50. Corydalis angustifolia (Bieb.) DC. 
51. C. marschalliana (Pall. ex. Willd.) Pers. 
Geraniacae Juss. 
52. Geranium linearilobum D. C.  
53. G. tuberosum L.  
 
Hemerocallidaceae R. Br. 
54. Hemerocallis fulval L. 
 
Hyacintaceae Batsch. 
55. Bellavalia fominii Woronow  
56. B. zygomorpha Woronow 
57. Muscari caucasicum Griseb. 
58. M. elegantulum Schchian  

 
59. M. grossheimii Schchian 
60. M. szovitsianum Baker. 
61. Ornithogalum cuspidatum Bertol. 
62. O. graciliflorum C. Koch  
63. O. hyrcanum Grossh. 
64. O. kochii Parl. 
65. O. platyphyllum Boiss. 
66. O. ponticum Zahar. 
67. O. pyrenaicum L. 
68. O. schmalhausenii Albov.  
69. O. sintenisii Freyn 
70. Puschkinia hyacinthoides Baker. 
71. P. scilloides  Adams  
72. Scilla autumnalis L.  
73. S. caucasica Miscz. 
74. S. hohenackeri Fisch. & A.C. Mey.  
Iridaceae Juss. 
75. Crocus adamii J. Gay  
76. C. caspius Fisch. & C.A. Mey. 
77. C. polyanthus Grossh. 
78. C. speciosus Bieb.   
79. Gladiolus atroviolaceus Boiss. 
80. G. italicus Mill. 
81. Iridodictyum hyrcanum (Woronow ex Grossh)  
      Rodionenko 
82. I. reticulatum (Bieb.) Rodionenko 
83. Iris helena C. Koch 
84. I. medwedewii Fomin 
85. I. musulmanica Fomin 

 
86. I. pseudacorus L.  
87. I. zuvandicus Grossh. 
88. Juno pseudocaucasica (Grossh.) Rodionenko  
Ixioliriaceae Nakai  
89. Ixiolirion montanum (Labill.) Schult. & Schult. fil. 
Lamiaceae Lindl.  
90. Phlomoides tuberosa (L.) Moench. 
Lilliaceae Juss. 
91. Fritillaria caucasica Adams 
92. F. grandiflora Grossh. 
93. F. kotschyana Herb. 
94. F. kurdica Boiss. et Noѐ 
95. Gagea alexeenkoana Miscz. 
96. G. bulbifera (Pall.) Salisb. 
97. G. Caroli - Kochii Grossh. 
98. G. chlorantha (Bieb.) Schult. & Schult. fil.  
99. G. confusa Terr. 
100. G. dubia Terr.  
101. G. glacialis C. Koch 
102. G. tenuifolia (Boiss.) Fomin 
103. Lilium ledebourii (Baker) Boiss. 
104. Tulipa biflora  Pall. 
105. T. schmidtii Fomin 
Melanthiaceae Batsch.  
106. Colchicum  speciosum Stev.  
107. C. szovitsii Fisch & C. A. Mey. 
108. C. umbrosum Stev. 
109. C. zangezurum Grossh. 
110. Merendera sandidissima Miscz. ex. Grossh. 

 
111. M. raddeana Regel 
Orchidaceae Juss. 
112. Anacamptis pyramidalis (L.) L. Rich. 
113. Cephalanthera caucasica Kraenzl. 
114. C. longifolia (L.) Fritsch. 
115. C. rubra (L.) Rich. 
116. Dactylorhiza amblyoloba (Nevski) Aver. 
117. D. flavescens Holub. 
118. Epipactis helleborine (L.) Crantz. 
119. Gymnadaenia conopsea (L.) R. Br. 
120. Himantoglossum formosum (Stev.) C. Koch  
121. Listera ovata (L.) R. Br. 
122. Limodorum abortivum (L.) Sw. 
123. Neottia nidus avis (L.) Rich.  
124. Ophrys apifera Huds. 
125. O. caucasica Woronow ex. Grossh. 
126. O. oestrifera Bieb. 
127. Orchis caspia Trautv 
128. O. fragrans Pollini 
129. O. laxiflora Lam. 
130. O. mascula L. 
131. O. pallens L. 
132. O. palustris Jacq. 
133. O. picta Loisel.  
134. O. schelkownikowii Woronow. 
135. O. simia Lam. 
136. O. stevenii Reichenb. 
137. O. tridentata Scop. 
138. Platanthera bifolia (L.) Rich. 
139. P. chlorantha Gust. Reichenb. 

 
140. Spiranthes spiralis (L.) Chevall 
141. Steveniella satyrioides (Stev.) Schlecter 
Paeoniceae Rudolphi. 
142. Paeonia mlokosewitschii Lomak. 
Poaceae Barnhart.  
143. Poa bulbosa L. 
144. P. densa Troitzk  
145. P. meyeri Trin. ex  Roshev 
146. P. sinaica Steud. 
Polygonoceae Juss. 
147. Rumex euxinus Klok. 
Primulaceae Vent. 
148. Cyclamen elegans Boiss. &  Bushe  
149. Primula heterochroma Stapf. 
150. P. macrocalyx Bunge. 
Ranunculaceae Juss. 
151. Anemonoides caucasica (Rupr.) Holub 
152. A. ranunculoides (L.) Holub 
153. Delphinium albiforum DC. 
154. D. foetidum Lomak. 
155. D. nachiczevanicum Tzvel. 
156. D. szovitsianum Boiss