Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi


      16 Noyabr - Beynəlxalq Tolerantlıq Günü, (1995)



Yüklə 13,5 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə37/44
tarix01.01.2017
ölçüsü13,5 Mb.
#4064
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   44

 

353 

 

 



16 Noyabr - Beynəlxalq Tolerantlıq Günü, (1995) 

 

“Azərbaycan Qafqazın işıq saçan mayakıdır, tolerant ölkədir və onun nuru 

dünyanın hər bir tərəfinə yayılır, insanlığa yol göstərir.” 

 Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev 

 

Beynəlxalq  Tolerantlıq  günü  1995-ci  ildə 



YUNESKO-nun  50  illiyi  münasibətilə  təsis 

edilib.  Məqsəd  qurumun  da  nizamnaməsində 

qeyd  olunduğu  kimi,  dünyada  hamını  bir-birinə 

dözümlülük 

nümayiş 

etdirərək 

mehriban 

qonşular  kimi  yaşamağa  çağırışdır.  Azərbaycan 

indi  bütün  dünyada  həm  də  tolerantlıq  örnəyi 

kimi  tanınır.  Ulu  öndər  Heydər  Əliyevin  ölkəmizdə  tolerantlığın  qorunub 

saxlanılması istiqamətində həyata keçirdiyi tədbirlər Azərbaycanı müxtəlif milli və 

mədəni  dəyərlərin  qovuşma  müstəvisinə  çevirib.  Azərbaycan  indi  dünyanın  nadir 

ölkələrindəndir  ki,  burada  bütün  millətlər,  bütün  xalqlar,  bütün  dinlərin 

nümayəndələri  bir  ailə  kimi  yaşayır.  Ölkəmizdə  dini  və  milli  dözümlülük, 

tolerantlıq  yüksək  səviyyədədir.  Prezident  İlham  Əliyevin  dindarlarla  keçirdiyi 

görüşlər,  Ramazan  bayramlarında  ənənəvi  olaraq  din  xadimləri  ilə  iftar 

süfrələrində  birgə  iştirakı  və  bu  mərasimlərə  Azərbaycanda  mövcud  digər  dini 

icmaların  nümayəndələrinin  də  qatılması  ölkədə  tolerant  düşüncənin  artıq  tam 

bərqərar  olduğunu  göstərir.  Dövlətin  gücünü   əhalinin  çoxmillətli  olmasında, 

müxtəlif  dinlərin,  mədəniyyətlərin  və  sivilizasiyaların  birgə  yaşayışında  görən 

Azərbaycan prezidenti bütün  dünyaya  göstərir ki, tolerantlıq  Azərbaycan xalqının 

ruhundadır.  Xalqlararası  və  mədəniyyətlərarası  dialoqu  inkişaf  etdirmək,  ona 

dəstək  vermək,  bütün  insanların  gələcəyi  naminə  mədəniyyətlərin  və  dinlərin 

qarşılıqlı  dialoquna  nail  olmaq  bu  gün  də  dövlət  siyasətinin  mühüm  tərkib 

hissəsidir. Tolerantlıq insanlar və icmalar arasında qarşılıqlı hörmətin bünövrəsidir 

və  ortaq  dəyərlər  ətrafında  vahid  qlobal  cəmiyyətin  qurulması  üçün  həyati 

əhəmiyyət  kəsb  edir.  Bu  bir  məziyyət,  mənəvi  keyfiyyətdir,  lakin,  hər  şeydən 

əvvəl,  tolerantlıq  bir  əməldir  –  başqalarına  əlini  uzatmaq  və  mövcud  fərqlilikləri 

maneə kimi deyil, dialoq və anlaşmaya dəvət kimi qəbul etməkdir. Bəli, tolerantlıq 

insanlar  arasında  körpülər  salmaqla  və  ünsiyyət  üçün  yollar  açmaqla  bu 

çətinliklərin  bir  qisminə  cavab  verir.  Tolerantlıq  Birləşmiş  Millətlər  Təşkilatının 

məğzini  təşkil  edir.  Tolerantlıq  öz-özünə  meydana  gəlmir.  O,  öyrədilməli, 

yetişdirilməli və başqalarına ötürülməlidir. Vahid bəşəriyyət insan müxtəlifliyinin 

möhtəşəm  zənginliklərinə  qarşılıqlı  hörmət  əsasında  birlikdə  yaşamaq  və  birgə 

işləmək deməkdir. 

İnternetdə: 

www.books.google.com 

 

 


354 

 

 17 Noyabr - Milli Dirçəliş Günü, (1988) 



 

“Dirçəliş oyanışdı, yenidən yaranmaq, dünyaya təzədən gəlməkdi. Sözün 

hər mənasında dirçəliş mübarizə aparmaq və özünü təsdiq etməkdi. Elə bizim 

xalqın da Milli Dirçəliş günü onun özünü təsdiqi idi. XX əsr xalqımızın 

yaddaşında dövlətçilik, müstəqillik, ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizə əsri kimi 

qalacaqdır!” 

                                                      



Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev 

 

  

1988-ci 



ilin  ilk  günlərində  Ermənistanın 

Azərbaycana  qarşı  açıq  təcavüzü başlandı.  SSRİ-nin o 

vaxtkı  rəhbərliyinin  buna  biganə  münasibətini  görən 

ermənilər  planlı  şəkildə  Ermənistan  hökumətinin 

tapşırığı  və  göstərişilə  Ermənistanda  yaşayan  200 

mindən  çox  azərbaycanlını  öz  ata-baba  yurdlarından 

kütləvi  surətdə  qovdular.  Elə  həmin  ilin  fevral  ayında 

Azərbaycanın  Dağlıq  Qarabağ  bölgəsində  ixtişaşlar 

törətdilər.  Onlar  Azərbaycanın  tarixi  torpağı  olan  Dağlıq  Qarabağın 

Azərbaycandan  qoparılıb  Ermənistana  birləşdirməsi  haqqında  məsələ  qaldırdılar. 

Belə  bir  vaxtda  Azərbaycan  xalqı  ayağa  qalxdı.  Xalq  öz  etirazını  sakit  şəkildə 

rəhbərliyə  bildirdi.  İlk  zamanlar  Azərbaycan  vətəndaşları  Moskvaya,  yerli 

hakimiyyət  başçılarına  inanırdılar.  Onların  şüarları,  gəzdirdikləri  portret  və 

bayraqlarda bunu  sübut  edirdi. 1988-ci  ilin noyabrın 17-də  Bakının  əsas  meydanı 

sayılan  Azadlıq  meydanında  Sovet  dövlətinin  xalqımıza  qarşı  apardığı 

antiazərbaycan  siyasətinə  etiraz  əlaməti  olaraq  Azərbaycan  ictimaiyyətinin 

uzunmüddətli  mitinqi  başlandı.  O,  vaxt  bütün  xalq  bir  yumruq  kimi 

düyünlənmişdi.  Bu,  əsl  xalq  hərəkatı,  milli  azadlıq  hərəkatı  idi.    Dekabrın 

əvvəllərində sovet qoşunları tərəfindən ümumxalq mitinqi dağıdıldı.  

Azərbaycanda  bu  hadisələr  milli  azadlıq  hərəkatı  kimi  qiymətləndirilir  və 

Vətənizmin  istiqlaliyyət  qazanmasında  əsas  amil  sayılır.  ―Milli  dirçəliş‖  deyəndə 

buna  yalnız  siyasi  aspektdən  yanaşmaq  olmaz,  çünki  milli  dirçəliş  yalnız  ictimai 

baxımdan  yox,  həm  də  mədəni-mənəvi  əxlaqi  dəyərlərin  xalqın  özünün  təməl 

prinsipləri  üzərində  inkişaf  edən  ənənələrinin  təcəssümüdür,  onun  yaşadılmasıdır 

və onun yaşaması məhz Milli dirçəlişin təməlidir. 

İnternetdə: 

www.books.google.com

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

355 

 

 



19 Noyabr - Ümumdünya Fəlsəfə Günü, (2002)  

  

 



 

 

 



 

 

 



 

Ümumdünya  Fəlsəfə  Günü  YUNESKO-nun  qərarına  əsasən  2002-ci  ildən 

başlayaraq  noyabr  ayının  3-cü  cümə  axşamı  günü  qeyd  olunur.  Ümumdünya 

Fəlsəfə  Gününün  yaranmasının  əsas  ideyası  dünyada  baş  verən  qlobal  ictimai-

mədəni dəyişiklikləri müzakirə etmək üçün platforma tapmaq, insanları fəlsəfi irsə 

yaxınlaşdırmaq, məişət təfəkkürünün aləmini yeni ideyalar üçün açmaq və bu gün 

cəmiyyət  qarşısında  duran  çağırışlarla  bağlı  olan  ictimai  müzakirələri 

stimullaşdırmaqdan  ibarətdir.  Mütəfəkkirlərin  çoxu  qeyd  edirdilər  ki,  fəlsəfənin 

məğzi  təəcüblənməkdədir.  Doğurdan  da,  fəlsəfə  insan  varlıqlarının  özləri  və 

yaşadıqları  dünya  ilə  maraqlanmağa olan təbii istəkdən  doğulur.  Müdrikliyə  olan 

sevgi qismində çixiş edərək, fəlsəfə bizi düşüncələr haqqında düşünmək, müxtəlif 

fundmental  həqiqətləri  dərindən  öyrənmək  və  şəxsi  nəticələr  çıxarmağı  öyrədir. 

Əsrlər ərzində fəlsəfə müxtəlif konsepsiyalar və ideyalar əmələ gətirmiş və kritik, 

müstəqil və yaradıcı düşünməyin təməlini qoymuşdur.  

Fəlsəfə  Günü  YUNESKO-nun  70-dən  çox  ölkəsində  qeyd  olunur.  Hər  il 

fərqli  mövzulara  həsr  olunan  bu  gündə  mütəfəkkirlərin,  alimlərin,  müəllimlərin, 

tələbə  və  şagirdlərin,  mədəniyyət  və  təhsil  nümayəndələrinin  iştiraki  ilə  müxtəlif 

tədbirlər keçirilir: fəlsəfi diskussiyalar, ―dəyirmi masalar‖, konfranslar, seminarlar, 

sərgilər, təqdimatlar və s. 

İnternetdə: 

www.books.google.com

 

 

 



 

 

 



 

 


356 

 

 



20 Noyabr - Ümumdünya Uşaqlar Günü, (1956) 

 “Uşaqlar  -  bizim  sabahkı  hakimlərimizdir,  bizim  dünyagörüşümüzün, 

əməllərimizin tənqidçiləridir”. 

                                                                                           Rus yazıçısı 

M. Qorki 

Ümumdünya  Uşaqlar  Günü  (Ümumdünya 

Uşaq  Hüquqları  Günü  ) (ing. Universal  Children's 

Day)  — 1954-cü  ildə BMT -nin  Baş  Assambleyası 

tərəfindən  (№836,  (IX) saylı  qətnamə) 1956-cı  ildən 

bütün dövlətlərə uşaqlar şərəfinə keçirilməsi tövsiyyə 

olunan bayramdır.  

Baş  Assambleya  öz  qətnaməsində  qeyd  edirdi 

ki,  Ümumdünya    Uşaqlar  Gününün  ümumi  bayram 

kimi  qeyd  edilməsi  millətlər arasında  həmrəyliyin 

və  əməkdaşlığın    bərkidilməsinə  xidmət  edəcək. 

BMT  tərəfindən  1959-cu ilin  20 noyabrında "Uşaq 

Hüquqları  Bəyənnaməsi", 1989-cu  ildə  isə  "Uşaq 

Hüquqları  Konvensiyası"  qəbul  etmişdir.  Uşaq  Hüquqları  Konvensiyası  (UHK) 

uşaqların  insan  hüquqlarını  təsdiq  edən  ilk  icbari  hüquqa  malik  beynəlxalq 

konvensiyadır. 1989-cu ildən bu günədək BMT-yə və ya Cenevrə Konvensiyasına 

üzv olan ölkələrin sayını üstələyən 193 ölkə tərəfindən ratifikasiya edilmiş UHK, 

demək olar ki, bütün dünyada qəbul edilib.  

1924-cü  ildə  ilk  dəfə  olaraq  uşaqların  hüquqlarını  təmin  edən  bəyənnamə 

qəbul edilmişdir. Bu bəyənnamədə deyilirdi ki, "bəşəriyyət məcburdur ki, uşaqları 

ən  yaxşı  şeylərlə  təmin  etsin".  Bu  bəyənnamənin  qəbulu  ilə  bağlı  ilk 

işlər Eglantyne  Djebb tərəfindən  görülmüşdür.  Birinci  Dünya  müharibəsinin 

dəhşətlərinin  şahidi  olan Eglantyne  Djebb  müharibənin  dəhşətlərindən  sarsılaraq 

uşaqların  xüsusi  müdafiəyə  ehtiyac  duyduqlarını  anlayıb.  O,  bacısı Doroti 

Bakstonun köməyi  ilə 1919-cu  ildə  uşaqlara  yardım,  kömək  göstərib,  onların 

müdafiəsini  təmin  etmək  üçün  Londonda  Uşaqlara  Yardım  Fondu"nun  əsasını 

qoyub.  

 

İnternetdə: 



www.books.google.com 

 

 

 

 

 

 

 

357 

 

21 Noyabr - Ümumdünya Televiziya Günü, (1999) 



 

1999-cu    ilin    mart    ayında    Birləşmiş  

Millətlər    Təşkilatının  qəbul  etdiyi  qərara 

əsasən    21    noyabr    Dünya  Televiziya  Günü 

kimi  qeyd  olunur.  İstər  dünyada  istərsə  də 

ölkəmizdə  aparılan  araşdırmalar  göstərir  ki,  

uşaqların 

şəxsiyyətinin 

formalaşmasında, 

qazanılan 

uğurlarda 

televiziyanın 

rolu 

böyükdür.  Bəli,  televiziya  xəbər,  əyləncə  və  



düşüncələri    ifadə  etmək  üçün  ən  gözəl 

vasitədir.  



İnternetdə: 

www.books.google.com 

21 Noyabr - Ümumdünya Salamlaşma Günü, (1973)

 

Ümumdünya  Salamlaşma  Günü  (World  Hello  Day)  hər  il  noyabrın  21-də 

keçirilir. Onun əsas məqsədi  sülhün qorunması üçün şəxsi ünsiyyətin vacibliyini 

geniş  ictimaiyyətin  diqqətinə  çatdırmaqdır.  Çünki  yalnız  xeyirxah  ünsiyyət 

vasitəsilə və güc tətbiq etmədən bütün münaqişələri həll etmək olar.  

Salamlaşma bayramını 1973-cü ildə, soyuq müharibənin ən qızğın dövründə, Misir 

və  İsrail  arasındakı  münaqişəyə  cavab  olaraq  iki  amerikalı  qardaş  –  Maykl  və 

Brayen  Makkomak  düşünmüşlər.  Salamlaşma  günü  beynəlxalq  gərginliyin 

güclənməsinə etiraz kimi çox zəruri aksiyadır.  

 

―Sadə, lakin təsirli addım atmaq lazımdır‖ deyə düşünən qardaşlar dünyanın 



hər yerinə səmimi, mehriban salamlaşma məktubları göndərmişlər. Onlar dünyada 

sülhün qorunması və gərginliyin azaldılması üçün öz ideyalarını heç kimə məcburi 

qəbul etdirmirdilər. Makkomak qardaşları məktub ünvanladıqları şəxsdən, sadəcə, 

daha  kimlərisə,  heç  olmasa  on  nəfəri  salamlamağı  xahiş  edirdilər.  Bu  ideya  180-

dən çox ölkədə dəstəklənmişdir. Həmin vaxtdan Ümumdünya Salamlaşma Gününü 

həm müxtəlif  yaşlı insanlar, həm də ayrı-ayrı  peşə sahibləri, siyasi liderlər, sənaye 

maqnatları, məşhur kino və televiziya ulduzları qeyd edirlər.  

Müxtəlif  xalqların  müxtəlif  salamlaşma  ənənələri  fərqli  olsa  da,  xüsusən 

beynəlxalq  görüşlərdə  millətlərarası  etiket  mahiyyətcə  eynidir:  görüş  zamanı 

ənənəvi olaraq insanlar bir-birinə xeyir və sağlamlıq, rifah və uğur arzu edirlər.  

 

İnternetdə: 

www.books.google.com 


358 

 

22 Noyabr - Ədliyyə İşçiləri Günü, (2000) 



 

22  noyabr  1918-ci  ildə  Azərbaycan 

Demokratik  Respublikası  Ədliyyə  Nazirliyinin 

Əsasnaməsi  təsis  edilib.  Prezident  Heydər 

Əliyevin 11 noyabr 2000-ci il tarixli sərəncamı ilə 

22  noyabr  ədliyyə  işçilərinin  peşə  bayramı  günü 

kimi 

təsis 


edilib. 

Ədliyyə  orqanları  və 

məhkəmələrin  fəaliyyəti  ilə bağlı  bir  sıra  qərarlar 

qəbul  edilmiş,  o  cümlədən  1918-ci  il  noyabr 

ayının  14-də  Azərbaycan  Məhkəmə  Palatasının 

Əsasnaməsi, noyabrın 22-də isə Ədliyyə Nazirliyinin Əsasnaməsi təsdiq edilmişdi. 

Hökumətin 1919-cu il 11 avqust tarixli qərarı ilə əvvəllər Daxili İşlər Nazirliyinin 

tərkibində  olan  həbsxanalar  Ədliyyə  Nazirliyinin  tabeliyinə  verilmişdi.  ADR-in 

süqutundan  sonra  Ədliyyə  Nazirliyi  ləğv  edilmiş,  Xalq  Ədliyyə  Komissarlığı 

yaradılmışdı.  Hazırda  ədliyyə  sahəsində  dövlət  siyasətini  və  idarəetməni  həyata 

keçirən Ədliyyə Nazirliyi normativ hüquqi aktların hüquqi ekspertizasını, uçotunu 

və dövlət qeydiyyatını aparır; qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsində iştirak edir, o 

cümlədən qanun layihələri hazırlayır və normativ sənədlərin layihələri üzrə rəylər 

verir,  hüquqi  maarifləndirmə  işi  aparır;  hüquqi  şəxslərin  dövlət  qeydiyyatını  və 

dövlət  reyestrini,  mətbu  nəşrlərin  reyestrini  aparır;  notariat  fəaliyyətinə  rəhbərlik 

edir;  vətəndaşlıq  vəziyyəti  aktlarının  dövlət  qeydiyyatını  həyata  keçirir; 

dövlətlərarası  övladlığa  götürmə  məsələlərini  və  sənədlərin  leqallaşdırılmasını 

həyata  keçirir;  məhkəmə  qərarlarının  icrasının  təmin  olunmasını  təşkil  edir; 

məhkəmələrin 

fəaliyyətinin 

təşkilati  təminatını, 

məhkəmə  statistikasının 

aparılmasını  təmin  edir;  qeyri-kommersiya  hüquqi  şəxslərə  münasibətdə  qrant 

müqavilələrinin  (qərarlarının)  qeydiyyatının  aparılmasını  həyata  keçirir.  Bunlarla 

yanaşı,  Azərbaycanda  aparılan  bütün  növ  məhkəmə  (qeyri-tibb)  ekspertizaları 

Ədliyyə  Nazirliyinin  nəzdində  fəaliyyət  göstərən  elmi-tədqiqat  mərkəzi  olan 

İnstitut tərəfindən həyata keçirilir. Azərbaycanda müşahidə olunan inkişaf meylləri 

ədliyyə orqanlarının fəaliyyətində də öz əksini tapmışdır. Dövlətimizin başçısının 

rəhbərliyi  ilə  həyata  keçirilən  dinamik  inkişaf,  genişmiqyaslı  quruculuq  işləri, 

xarici  siyasətdə  əldə  olunan  uğurlar  Azərbaycanı  regionda  lider  dövlətə 

çevirmişdir.  Hazırda  ədliyyə  sahəsində  dövlət  siyasətini  və  idarəetməni  həyata 

keçirən Ədliyyə Nazirliyi normativ hüquqi aktların hüquqi ekspertizasını, uçotunu 

və  qeydiyyatını  aparır.  Bununla  yanaşı,  qanunvericiliyin  təkmilləşdirilməsində 

iştirak  edir,  o  cümlədən  qanun  layihələri  hazırlayır  və  normativ  sənədlərə  dair 

rəylər  verir,  hüquqi  maarifləndirmə  işi  aparır.

 

Ədliyyə  Nazirliyinin genişmiqyaslı 



işi sayəsində ədliyyə strukturlarının, məhkəmələrin və istintaq sahələrinin bərpası 

təmin  olunmuş,  gərgin  fəaliyyət  nəticəsində  məhkəmə  aparatları  tədricən  bərpa 

edilmiş, binalar qaydaya salınmış, hüquq ədəbiyyatı kitabxanası yaradılmışdır. 

İnternetdə: 

www.books.google.com 

 


359 

 

 



24 Noyabr - Morj Günü, (2008) 

 

2008-ci  ildə  Ümumdünya  Vəhşi  Təbiət  Fondunun  (WWF)  və  Dəniz 

Məməliləri üzrə Şuranın təşəbbüsü ilə Morj Günü təsis olunmuşdur. Bu heyvanlar 

–  planetimizin  şimal  yarımkürəsində  məskunlaşmış  nəhəng  kürəkayaqlılardır.  Bu 

bayram  təsadüfən  noyabrın  24-ə  salınmamışdır.  Morjlar  payızın  son  günlərində 

Çukot  dənizinin  arktik  sahillərini  tərk  edirlər  və  qışlamaq  üçün  Berinq  boğazına 

gedirlər.  Bu  yerdəyişmə  zamanı  onlar  xüsusilə  zəif  və  müdafiəyə  möhtac  olurlar. 

Təbiəti  qoruyanlar  bu  bayramı  elan  etməklə  ictimaiyyətin  diqqətini  morjların 

problemlərinə  cəlb  etməyə  çalışmışlar.  Ən  əsas  problem  ekoloji  problemdir. 

İqlimin  istiləşməyə  doğru  dəyişməsi  Yer  kürəsində  buz  örtüyünün  azalmasına 

gətirib  çıxarmışdır.  Nəticədə  morjlar  buzdan  quruya  keçməyə  və  burada  özlərinə 

yeni  yataqlar  yaratmağa  məcbur  olurlar.  Bu  heyvanların  belə  yataqlarda  kütləvi 

toplanması  gənc  morjların  tələf  olmasına  səbəb  olur.  Morjların  ikinci  problemi 

insanların onların ərazilərinə nüfuz etmələridir. Şimal Buzlu okeanının  şelfindəki 

qiymətli karbohidrogen yataqlarının insanlar tərəfindən mənimsənilməsi, gəmilərin 

hərəkəti  morjların  məhvinə  səbəb  olur.  Ümumdünya  Vəhşi  Təbiət  Fondunun 

nümayəndələri  insanları  okeanın  sakinlərinə  qayğı  ilə  yanaşmağa,  onların 

problemlərinə biganə qalmamağa çağırır.   



İnternetdə: 

www.books.google.com 

 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

360 

 

 



26 Noyabr - Azərbaycan Kəlağayısı Günü, (2014) 

 

26 noyabr Azərbaycan kəlağayısı Günü bütün dünyada beynəlxalq səviyyədə 



qeyd olunur. 2014-cü il noyabrın 26-da Azərbaycan kəlağayı sənəti UNESCO-nun 

Qeyri-Maddi  Mədəni  İrs  üzrə  Hökumətlərarası  Komitəsinin  keçirilən  iclasında 

―Kəlağayı simvolizmi və ənənəvi sənəti‖ adı ilə UNESCO-nun ―Bəşəriyyətin qeyri 

- maddi mədəni irs üzrə reprezentativ siyahısı‖na daxil edilmişdir. 

  

Kəlağayı  faylını  birinci  xanımı,  Heydər  Əliyev  Fondunun  Prezidenti 



Mehriban Əliyevanın dəstəyi ilə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi hazırayıb. 

Heydər  Əliyev  Fondu,  Mədəniyyət  və  Turizm  Nazirliyi  və  ölkəmizin  UNESCO 

yanında  Daimi  Nümayəndəliyi,  UNESCO  üzrə  Milli  Komissiyanın  birgə  həyata 

keçirdiyi  çoxşaxəli  fəaliyyət  nəticəsində  Komitə  kəlağayı  sənətinin  Azərbaycan 

xalqının  milli-mənəvi  dəyərlər  sistemində  və  adət-ənənələrimizdə  ən  mühüm 

mədəniyyət nümunəsi olduğunu beynəlxalq səviyyədə təsdiq etmiş olub.  

Hazırda Kəlağayıdan başqa Muğam ifaçılıq sənəti, Azərbaycan aşıq sənəti, Novruz 

Bayramı, Azərbaycan xalçası, Tar ifaçılıq sənəti UNESCO-nun Qeyri-maddi 

mədəni irs üzrə Reprezentativ siyahısına, Çövkən-Qarabağ atüstü oyun ənənəsi isə 

UNESCO-nun Təcili qorunmaya ehtiyacı olan qeyri-maddi mədəni irs siyahısında 

yer alır. 

 

İnternetdə: 



www.books.google.com 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

361 

 

 



26 Noyabr - Ümumdünya İnformasiya günü, (1994) 

 

 



  

 

 



 

 

 



 

Hər  il  26  noyabr  tarixinin  məhz  bu  ad  altında  qeyd  edilməsi  təşəbbüsü 

Birləşmiş  Millətlər  Təşkilatının  İqtisadi  və  Sosial  Şurasında  məşvərətçi  statusa 

malik  olan  Beynəlxalq  İnformasiyalaşdırma  Akademiyası  və  Ümumdünya 

İnformasioloji  Parlamenti  tərəfindən  irəli  sürülüb.  Əlamətdar  günün  beynəlxalq 

təqvimə  salınması  ilə  bağlı  qərar  26  noyabr  1992-ci  ildə  Beynəlxalq 

İnformasiyalaşdırma  Akademiyasının  təşəbbüsü  ilə  keçirilən  I  Beynəlxalq 

İnformasiyalaşdırma Forumunda verilib. 

  

Ümumdünya  İnformasiya  Gününün  26  noyabr  tarixində  qeyd  olunmasına 



dair qərar isə rəsmi olaraq YUNESKO tərəfindən 1994-cü ildə qeydiyyata alınıb. 

Ümumdünya  İnformasiya  Gününün  əsas  məqsədi  bu  sahədə  olan  başlıca 

problemlərə və məsələlərə mütəxəssislərin diqqətini yönəltməkdir.  

İnternetdə: 

www.books.google.com 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 


362 

 

  



30 Noyabr - Beynəlxalq İnformasiya Təhlükəsizliyi Günü, (1988)

 

 

Beynəlxalq 

İnformasiya 

Təhlükəsizliyi 

Gününün qeyd olunmasının məqsədi  kompyuterdə 

saxlanılan informasiyanın təhlükəsizliyinin təmini, 

bu  sahədə  mövcud  olan  müxtəlif  problemlərin  

həllinin 

önəmliyini  istifadəçilərin,  proqram 

vasitələri 

istehsalçılarının, 

cümlədən 



ictimaiyyətin  diqqətinə  çatdırmaqdır.  1988-ci  il 

noyabr  ayının  30-da  ―Morris  soxulcanı‖  adlanan 

ilk  kompyuter  virusu  elmi-tədqiqat  institutları, 

hərbi  idarələr,  hətta  Pentaqon  da  daxil  olmaqla, 

ARPANET-in  minlərlə  qovşağının  fəaliyyətini  iflic  vəziyyətinə  saldı.  İlk 

kompyuter  virusunun  vurduğu  ziyan  isə  təxminən  100  milyon  dollar  dəyərində 

qiymətləndirilirdi.    Bu  hadisə  bəşəriyyətin  kompyuter  təhlükəsizliyi  haqqında 

təsəvvürlərini  dəyişdi.    Məhz  həmin  vaxtda  mütəxəssislər  informasiya 

təhlükəsizliyinin  təmini  məsələlərinə  kompleks  yanaşmanın  zəruriliyi  haqqında 

ciddi düşünməyə başladılar.  Müəllifinin adı ilə adlandırılan bu virusun yaradıcısı – 

Robert Morris proqramın kodunun məxfi saxlanılmasına nail olduğu üçün onun bu 

işdə əli olduğunu çətin ki, kimsə sübut edə bilərdi. Onun məqsədi isə sırf tədqiqat 

xarakteri  daşıyırdı.    Onun  atası    Milli  Təhlükəsizlik  Agentliyinin  kompyuter  üzrə 

eksperti  isə  hesab  edirdi  ki,  oğlu  tutduğu  əməlini  etiraf  etməlidir.  R.Morrisi  5 

ilədək  azadlıqdan  məhrumetmə  cəzası  gözləyirdi.  Lakin  məhkəmə  Kornell 

Universitetinin  ―Hesablama  texnikası‖  fakültəsinin  aspirantına  güzəşt  edərək, 

―alim‖ə  üç  il  şərti  cəza  kəsdi.  Həmin  ildə  Kompyuter  Avadanlığı  üzrə  Amerika 

Assosiasiyası  30  noyabr    tarixini  Beynəlxalq  İnformasiya  Təhlükəsizliyi  Günü 

(Computer Security Day) elan etmişdir.  


Yüklə 13,5 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   44




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin