Azərbaycan respublikasi kənd təSƏRRÜfati naziRLİYİ aqrar elm və İnformasiya məSLƏHƏt məRKƏZİ

 
 
 
 

---

96 
Tədqiq edilən hibrid nümunələrin struktur analizlərinin nəticələri 
(Abşeron YTT-2010-2011) 
Cədvəl
 
s/s 
 
 
 
 
Nümunələrin adı. 
B
it
k
in
in
 b
o
y
u
, 
 s
m
 
Sünbülün 
10
00
 d
ən
in
 k
ü
tl
əs
i, 
qr
 
S
ü
nb
ü
lü
n
 
u
zu
n
lu
ğu
, s
m
 
S
ü
nb
ü
lc
ü
k
lə
ri
n

sa
yı
,ə
d
əd
lə
 
əd
. 
D
ən
in
 s
ay
ı, 
əd
əd
lə
 
D
ən
in
 к
ü
tl
əs
, q
r.
 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
Qaraqılçıq 2 ( 
Standart)
101,3 
7,9 
20,2 
43,5 
1,8 
42,3 
1 
Icassyr x Qarabağ 
90,0 
8,2 
17,7 
46,9 
2,1 
44,5 
2 
Icassyr x Mirvari 
91,3 
7,0 
18,4 
46,3 
2,1 
47,7 
3 
Ammov-6 x Mirvari 
98,7 
8,3 
20,6 
61,5 
3,0 
50,4 
4 
Ammov-6 x Zedoni 3d-56 
98,7 
9,4 
22,4 
77,7 
3,5 
45,4 
5 
Ammov-6 x Qarabağ 
113,3 
8,7 
19,9 
63,2 
3,5 
56,4 
6 
Ammov-6 x Bərəkət 
94,7 
8,2 
18,4 
57,1 
2,9 
53,8 
7 
Ammov-6 x Qaraqılçıq 2 
86,0 
7,5 
20,4 
61,6 
3,1 
52,4 
8 
Beltaqy x Qaraqılçıq 2 
84,0 
7,3 
18,1 
61,6 
3,2 
52,4 
9 
Beltaqy x Zedoni 3d-56 
96,7 
7,2 
20,2 
58,3 
2,5 
42,1 
10 Beltaqy x Mirvari 
120,0 
7,2 
17,7 
53,6 
2,9 
50,8 
11 Beltaqy x Qarabağ 
93,3 
7,4 
20,7 
60,2 
3,0 
47,6 
12 Miki 2 x Qarabağ 
91,3 
8,0 
18,9 
60,1 
3,1 
53,7 
13 Miki 2 x Mirvari 
88,0 
7,2 
19,5 
52,5 
2,4 
42,2 
14 Miki 2 x Bərəkət 
80,0 
7,9 
18,8 
48,6 
2,1 
41,0 
15 Miki 2 x Zedoni 3d-56 
101,3 
7,2 
17,1 
33,5 
1,1 
36,3 
16 Fadda 98 x Zedoni 3d-56 
104,0 
7,9 
20,5 
60,1 
3,4 
53,7 
17 Fadda 98 x Qaraqılçıq 2 
110,0 
7,5 
19,7 
62,8 
2,9 
47,3 
18 Fadda 98 x Bərəkət 
126,0 
8,3 
21,0 
57,2 
2,9 
48,9 
19 Fadda 98 x Qarabağ 
90,7 
7,9 
18,3 
62,6 
3,1 
47,4 
20 Fadda 98 x Mirvari 
92,3 
9,8 
22,9 
66,1 
3,7 
56,2 
21 Fadda 98 x Giorgio 12-571 
86,6 
13,6 
21,3 
60,9 
2,6 
41,4 
22 Lahucar x Zedoni 3d-56 
120,0 
7,7 
20,1 
54,9 
2,9 
51,3 
23 Lahucar x Qarabağ 
102,5 
8,7 
21,1 
73,6 
3,8 
54,5 
24 Lahucar x Qaraqılçıq 2 
104,0 
7,9 
19,0 
56,5 
3,0 
55,3 
25 Lahucar x Bərəkət 
91,3 
8,2 
21,8 
62,9 
3,3 
54,7 
26 Gidara 2 x Bərəkət 
113,3 
8,0 
21,3 
62,8 
3,5 
54,2 
27 Gidara 2 x Zedoni 3d-56 
107,0 
7,6 
22,4 
67,9 
3,5 
49,3 
28 Gidara 2 x Mirvari 
98,5 
7,9 
22,7 
65,6 
3,3 
49,2 
29 Gidara 2 x Giorgio 12-571 
93,0 
8,7 
23,9 
73,2 
3,5 
46,3 
30 Gidara 2 x Qarabağ 
91,0 
7,8 
21,1 
61,8 
3,1 
49,7 
31 Gidara 2 x Qaraqılçıq 2 
91,3 
6,9 
19,8 
53,7 
2,3 
40,8 
32 Qaraqılçıq 2 x Kəhraba 
105,0 
8,5 
23,0 
71,7 
2,9 
39,8 
33 Qaraqılçıq 2 x Pərinc (ağ) 
107,0 
8,4 
22,8 
46,9 
2,0 
41,3 
34 Qaraqılçıq 2 x Qarabağ 
84,0 
8,0 
20,8 
60,5 
2,6 
42,0 
35 Qaraqılçıq 2 x Tərtər 2 
99,0 
9,0 
21,7 
65,6 
3,1 
48,2 
36 Qaraqılçıq 2 x Mirvari
93,0 
9,1 
23,4 
61,3 
2,8 
43,4 

---

97 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
37 Qarabağ x Mirvari 
110,0 
8,7 
20,9 
57,3 
3,3 
56,4 
38 Qarabağ x Qaraqılçıq 2 
113,4 
9,8 
22,7 
61,2 
3,5 
61,3 
39 Qarabağ x Tərtər 2 
98,0 
8,6 
21,0 
64,6 
3,4 
58,3 
40 Qarabağ x Kəhraba 
120,0 
9,9 
21,6 
62,8 
2,7 
41,4 
41 Kəhraba x Tərtər 2 
111,0 
9,7 
22,0 
57,4 
3,3 
63,4 
42 Giorgio 12-571 x Pərinc (qır) 
119,3 
8,9 
21,2 
54,1 
2,5 
47,5 
43 Giorgio 12-571 x Pərinc (ağ) 
110,7 
7,8 
18,1 
44,9 
2,2 
51,2 
44 Giorgio 12-571 x Zedoni 3d-56 
112,0 
9,9 
24,0 
64,5 
3,9 
58,3 
45 Əlincə 84 x Mirvari 
119,0 
7,9 
18,8 
52,0 
2,9 
53,2 
46 Əlincə 84 x Tərtər 2 
112,0 
7,5 
18,2 
47,6 
2,3 
47,5 
47 Zedoni 3d-56 x Qarabağ 
117,0 
8,2 
19,3 
48,8 
2,8 
56,3 
48 Zedoni 3d-56 x Giorgio 12-571 
105,0 
9,2 
21,6 
51,2 
3,1 
64,5 
49 Zedoni 3d-56 x Qaraqılçıq 2 
110,0 
7,9 
19,2 
46,1 
2,7 
63,7 
50 Əlincə 84 x Qaraqılçıq 2 x Qaraqılçıq 2
89,3 
6,6 
17,4 
38,9 
2,0 
49,8 
51 Bərəkətli 95 x Qaraqılçıq 2 x Qaraqılçıq 2 
102,0 
6,8 
20,4 
56,7 
2,4 
42,1 
52 Yaqut x Qaraqılçıq 2 x Qaraqılçıq 2 
96,0 
6,8 
17,9 
49,5 
2,1 
40,8 
53 Tərtər x Qarabağ x Qarabağ 
97,0 
8,4 
18,8 
51,3 
2,3 
41,6 
54 Mirbəşir 50 x Qarabağ x Qarabağ 
89,3 
7,9 
21,4 
65,5 
2,6 
37,8 
55 Turan x Giorgio 12-571 x Turan 
120,0 
9,1 
23,5 
60,4 
3,1 
50,7 
56 Turan x Giorgio 12-571 x Giorgio 12-571 
127,5 
10,0 
21,9 
64,1 
3,0 
51,3 
57 Mirvari x Giorgio 12-571 x Giorgio 12-571 
124,0 
8,4 
21,6 
52,6 
2,4 
47,2 
58 Tərtər 2 x Zedoni 3d-56 x Tərtər 2 
125,5 
10,5 
23,4 
57,6 
2,9 
51,3 
59 Yaqut x Vüqar x Vüqar 
95,5 
7,6 
20,1 
67,6 
2,7 
42,3 
60 Bərəkətli 95 x Vüqar x Bərəkətli 95 
126,5 
7,6 
21,1 
58,6 
2,8 
44,8 
61 Kəhraba x Qarabağ x Kəhraba 
122,3 
8,2 
21,6 
53,2 
2,6 
51,0 
Sünbülün uzunluğuna görə ən yüksək göstəricinin (13,6 sm) Fadda-98 x Giorgio 
12-572, ən qısa göstəricinin isə (6,6 sm) (Əlincə 84 x Qaraqılçıq 2) x Qaraqılçıq 2 
xətlərində olduğu müəyyən edilmişdir.Tədqiq edilən hibridlərin 32,8%-i sünbülün 
uzunluğuna görə standartdan az, 54,1%-i standartdan çox və13,1%-i st 
Qaraqılçıq 2 sortu ilə bərabər göstəriciyə malik olmuşdur. 
Sünbülcüyün sayı ən az 17,1 ədəd Miki 2 x Zedoni 3d-56, ən çox isə 24,0 ədəd 
(Giorgio 12-572 x Zedoni 3d-56) hibrid xətlərdə qeydə alınmışdır. Sünbülcüyün 
sayına görə hibridlərin 39,3%-standartdan az, 59,0%-i standartdan çox, 1,7%-i 
isə standartla eyni nəticəyə malik olmuşdur. 
Sünbüldə dənin sayı ən az (33,5 ədəd) Miki 2 x Zedoni 3d-56, ən çox olan isə
(77,7 ədəd) Ammar 6 x Zedoni 3d-56 hibrid xətlərində aşkar edilmişdir. 
Bu əlamətə görə hibridlərin 3,3% - standartdan az, 96,7%- standartdan çox 
dən sayına malik olmuşdur.
 
Sünbüldə dənin kütləsi ən az (1,1 qr)Miki 2 x Zedoni 3d-56, ən çox (3,9 qr) 
Giorgio 12-572 x Zedoni 3d-56 xətlərində qeydə alınmışdır.Standartla müqayisə 
olunaraq müəyyən edilmişdir ki, 1,7%- standartdan az, 98,3%- standartdan çox 
olmuşdur. 
1000 dənin kütləsinə görə ən yüksək göstərici (64,5 qr) Giorgio 12-572 x 
Zedoni 3d-56 hibrid xəttində,ən az göstərici isə (36,3qr) Miki 2 x Zedoni 3d-56 
qr) hibrid xəttində omuşdur
. 
Bu göstəriciyə görə hibridlərin 22,9%- standartdan 

---

98 
az, 1,7%-i standartla eyni, 75,4%-i isə standartdan üstün göstəriciyə malik 
olmuşdur. 
Bərk 
buğdanın növdaxili dördüncü nəsil hibridlərinin struktur 
elementlərinin tədqiqi göstərir ki, Giorgio 12-572 və Zedoni 3d-56 sortlarının 
iştirakı ilə alınan hibrid xətlər digər xəttlərdən daha üstün göstəriciyə malik 
olmuşdur. 
Hal-hazırda makoron, yarma, vermeşil, və digər qənnadı məhsullarının 
istehsalını təmin edə biləcək keyfiyyətli, məhsuldar bərk buğda sortlarının 
yaradılması üçün seçilmiş sabit xətlər üzərində Abşeron Yardımçı Təcrübə 
Təsərrüfatının təcrübə sahəsində, Cəlilabad Bölgə Təcrübə Stansiyasında, Tərtər 
Bölgə Təcrübə Stansiyasında və Milli Elmlər Akademiyasının Naxçıvan Bölməsinin 
Bioresuslar İnstitutunun təcrübə sahəsində bu istiqamətdə tədqiqat işləri davam 
etdirilir. 
ƏDƏBİYYAT 
1.
АлиевДж.А., 
КазибековаЭ.Г. 
Некоторые 
теоретические 
вопросы 
выращивания высокого урожая пшеницы // Вестник с.-х. науки (Баку), 
1982, №2, с. 7-12 
2.
Hüseyn R.Z. Əhalinin ekoloji təmiz ərzaq məhsulları təminatında kənd 
təsərrüfatının rolunun artırılması //Azərbaycan Aqrar Elmi, 2008 №4-5, s. 17-20
3.
MusayevƏ.C, 
H.S.Hüseynov, Z.A.Məmmədov
; 
Dənli-taxıl 
bitkilərinin 
seleksiyası sahəsində tədqiqat işlərinə dair tarla təcrübələrinin metodikası, 
“Müəllim” nəşriyyatı, 2008, 88 səh 
4.
Сангинов А.С. Еров А.Е. Изучение сортообразцов ячменя в условях 
Вахшеской долины Таджикистана/Вестник Региональной сети по 
внедрению сортов пшеницы семеноводству (Алма-аты) 2003, №2(5), с. 81-
82