Əgər qanuna riayət olunması bir çox sanksiyalarla təşkil
edilməsəydi, qanunçuluq prinsipinin tətbiqi çətin ki, mümkün olaydı. Bəs
administrasiya qəsdən və yaxud bilməyərəkdən, səhvən və yaxud pis
niyyətlə qanunçuluğu pozduğu zaman nə kimi məsuliyyət daşıyır?
Mülki sanksiyaların iki kateqoriyasını - siyasi və texniki
xarakterli sanksiyaları fərqləndirmək olar. Birinci kateqoriyada başlıca
sanksiya hökumətin Milli Məclis qarşısında məsuliyyət məsələsinin
qoyulması ilə əlaqədar sanksiyadır. Belə sanksiyalar, şübhəsiz, zəruridir,
lakin aşağıdakı səbəblərə görə az səmərəlidir.
Əvvələn, bunlar olduqca sərt sanksiyalardır və bunları tətbiq
etmək qərarına gəlmək asan məsələ deyildir. Haradasa tikinti
aparılmasına qanunsuz olaraq icazə verildiyinə görə heç kim hökuməti
istefa verməyə məcbur edə bilməz. Burada sanksiyaların və təqsirin
açıq-aşkar uyğun gəlməməsi üzündən tənasübsüzlük aşkara çıxır.
Bundan əlavə, belə sanksiyaların tətbiqi bəzən elə orqanlara
həvalə edilir ki, onlar hüquq tətbiqi məsələlərində heç də həmişə səriştəli
olmurlar. Beləlilkə, aktın qanuni olub-olmaması barədə nəticə çıxarmaq o
qədər də asan deyildir.
Texniki prosedurların işlənib hazırlanması zərurəti də bundan irəli
gəlir. Qeyd etmək lazımdır ki, texniki sanksiyalar heç vaxt avtomatik
tətbiq olunmur. Aktların avtomatik olaraq yoxa çıxması üçün təkcə onun
qeyri-qanuni olduğunu aşkara çıxarmaq kifayət deyildir. Sanksiyalar
tətbiq edilə bilməsi üçün bir sıra addımlar atılması zəruridir. Onların
tətbiqi üçün vətəndaşların təşəbbüsü, idarəretmə orqanının və yaxud
məhkəmənin müdaxiləsi kimi səbəblər də ola bilər.
Texniki sanksiyalar iki qrupa bölünür; qanunsuz aktın ləğv
edilməsi və qanunsuz aktın fəaliyyəti nəticəsində zərərçəkənə cərimə
ödənilməsi üçün tətbiq edilən sanksiyalar.
Dostları ilə paylaş: 
