Tokayda şərabçılığın tarixi. Tokay Ģərabçılığının mövcudlu-
ğuna dair ilk mənbəə 1550-ci ilə aiddir. Məlumdur ki, Tokay
Ģərabları XVII əsrdə Moskvada məlum idi və buraya PolĢadan
gətirilmiĢdi. «Onun Ģirinliyi və tündlüyü insanı oyadır. Bu Ģərab
beynin bütün girinti-çıxıntılarını hərəkətə gətirir və qəlbin
dərinliyində iti zəka və sevinc qığılcımları saçan sehirli çıraq
yandırır» - tokay Ģərabları barədə Volter belə demiĢdir.
XVIII əsrdə rus çarlarının Tokay Ģəhərində saxladığı kazak
dəstəsi macar Ģərablarının Peterburqa göndərilməsi ilə məĢğul
olurdu. 1745-ci ildə Rusiyada tokay Ģərablarının satın alınması ilə
məĢğul olan xüsusi komissiya təĢkil edilmiĢdi.
Macar tokayı. ġərabları sarı-samanı, çay rəngində, bal təravətli
olur. QurudulmuĢ yemiĢ, heyva, az yandırılmıĢ çovdar çörəyinin
ətrini verir. Bu Ģərablar vətənində yüksək keyfiyyətli desert Ģərab-
lar hesab olunur. Az istehsal olunduğuna görə onlara Kral Ģərabları
da deyirlər. Hazırlandığı yerin yüzillik tarixi vardır. Dağa vurul-
muĢ tunellərə, palıd çəlləklər düzülmüĢ və Ģərabı yetiĢdirmək üçün
normal Ģərait yaradılmıĢdır. Bu Ģərablar hazırlanmasının qədim
metodlarına əməl edilməsi vacib əhəmiyyət kəsb edir (Ģəkil 16.10).
Ən yaxĢı tokay üzümlükləri dağ ətəklərində dəniz səviyyəsindən
100-400 m yüksəklikdə yerləĢir. Burada iqlim davamsız yazı, isti
yayı, isti payızı və təsadüfi yağıĢları ilə səciyyəvidir. Üzümlükdə
faydalı kiflərin inkiĢafı üçün Ģərait yaradılır.
Üzümün Botritis Sinerea göbələyi ilə yoluxması gilə Ģirəsində
Ģəkərin qatılığının yüksəlməsinə səbəb olur. SoluxdurulmuĢ
gilələrdə Ģəkərlik ikiqat arta bilir. Belə üzümdən alınan Ģərabda
dadın yumĢalması da bununla izah olunur.
Tokay Ģərabları istehsal etmək üçün yalnız dörd üzüm sortundan
istifadə olunur – Furmint, XarĢlevelyu (lipovina), Sarı muskat və
Zeta. Üzüm yığımı gec – oktyabrın sonu noyabrın əvvəlində
aparılır. Üzümün Ģəkərliyi 28%-dən aĢağı olmamalıdır. Çünki,
Maçar qanunlarına görə kənardan spirt, vakuum Ģirəsi və digər bu
kimi materiallar vurulması qadağandır. YaxĢı yetiĢmiĢ üzümə
~ 398 ~
Botritis sinereya göbələyi yoluxdurulur. Belə üzümdən alınan
Ģərab özünün yüksək keyfiyyət göstəriciləri ilə seçilir. Tokay
Ģərablarında spesifik buket və dadın yaranmasını bu göbələklə
əlaqələndirirlər. Həmin Ģərabların xarakterik xüsusiyyəti, onları
yarımçıq çəlləklərdə 3-4 il, yüksək keyfiyyətlilərdə isə on illərlə
yetiĢdirdikdə yaranır.
Şəkil 16.10. Zirzəmidə şərabın saxlanması
Dostları ilə paylaş: |