Nuriyeva Sevinc Qürbət qızı “Azərbaycanda fəaliyyət göstərən xidmət müəssisələrində işgüzar adaptasiya və kariyera sisteminin formalaşması”

İnsanlar arasında müqayisələr əsasında üsul 
Bu tip qiymətləndirmələrdə idarəçilər, işçinin performansını bir ya da daha çox 
işçinin performansı ilə müqayisə edir. Aldığımız nəticələrlə müqayisə edilir. İcra ən 
asan metodlardan biridir. Amma istifadə sahələri belə subyektiv olma baxımından 
məhdud deyil və yanlış nəticələrə səbəb olur. Bu üsullardan bəziləri aşağıdakılardır. 
1. Sadə Sıralama metodu 

---

- 51 - 
Bu üsulla bütün işçilər təsadüfi şəkildə sıralanır. Daha sonra idarəçi tərəfindən 
bu siyahıdakı çalışanlar üçün bir siyahı daha yaradılır və ən yaxşı qəbul edilən çalışan 
yeni siyahının ən başına, ən pis qəbul edilən çalışan isə siyahının ən sonuna yazılır. 
Bu iki nöqtə arasında bütün digər işçilər dəyərlərinə görə yerləşdirilir. Bütün işçilər 
üçün belə bir qiymətləndirmə əldə edilir. 
Bu üsul sadə olmaqla birlikdə, səthi olması, işçilər arası fərqliliklərin kifayət 
qədər açıq görülə və ədədi olaraq qiymətləndirməyə icazə verməməsi baxımından 
çox seçilən bir üsul deyil. 
2. İkili müqayisə metodu 
İşçilər arası müqayisə əsaslanan bu üsulda bütün işçilər yenə bir siyahıya 
yazılır. Daha sonra isə hər bir çalışan digər bütün işçilər ilə tək tək müqayisə edilir, 
müvəffəqiyyəti digər çalışana nisbətlə daha yüksək olan çalışana hər hansı bir işarə 
simvol verilir. Bütün çalışanlar üçün bu əməliyyat edildikdən sonra işçilərin aldığı 
işarələr toplanır və əldə edilən dəyər nəticəsində ən yüksəkdən ən aşağıya doğru 
sıralanaraq bir qiymətləndirmə edilmiş olur. 
İkili müqayisə, çalışan sayının çox olduğu strukturlarda tətbiq olunması çox 
çox zaman alır və işçilərin arasındakı müvəffəqiyyət meyarlarının fərqlilik göstərə 
bilir. Bu baxımdan çox tətbiq olunan üsul deyildir. 
3. Ümumi Performans Kriterleri və Standartlarına əsaslanan üsul 
Bu üsul, hər işçinin öz performansını bir digər çalışanlardan müstəqil, öz 
xüsusiyyətləri və iş tərifi daxilində qiymətləndirən bir üsuldur. Ayrıca çalışanlar arası 
müqayisəyə əsaslanan üsullardan fərqli olaraq, qiymətləndirmə meyarlarının birdən 
çox və hər çalışan üçün eyni olması da bu üsulun təməl xüsusiyyətlərinin başında 
gəlir. Bu yanaşmaya əsaslanan bəzi metodları nəzərdən keçirmək lazımdır.