Азярбайжан республикасы дахили ишляр назирлийи
Yüklə 268,16 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI DAXİLİ İŞLƏR NAZİRLİYİ P O L İS A K A D E M İ Y A S I
- MÜHAZİRƏ MÖVZU №10: «Hüquq sosial normalar sistemində»
|
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI DAXİLİ İŞLƏR NAZİRLİYİ P O L İS A K A D E M İ Y A S I Kafedra: "Dövlət və hüquq nəzəriyyəsi" Fənn: "Hüquq nəzəriyyəsi -1" MÜHAZİRƏ MÖVZU №10: «Hüquq sosial normalar sistemində» 2 MÖVZU: «Hüquq sosial normalar sistemində» P L A N: Giriş: 1. Sosial normaların anlayışı , əlamətləri və cosial normaların təsnifatı. 2. Hüquq və digər sosial normaların nisbəti. Nəticə: 3 G İ R İ Ş İnsan davranışları hüquqi, dini, əxlaqi, etik ənənə və adət kimi qaydalarla tənzimlənmişdir. Bunlara qısaca sosial normalar deyilir. Sosial normalar tək-tək araşdırmazdan əvvəl bu qaydaların ortaq əlamətlərinə qısaca diqqət yetirək: 1) normativlilik: əmr, (qadağa), yasaq və ya icazə. Bütün sosial normalar ya hər hansı bir davranışı əmr edir, ya qadağan edir, ya da hər hansı bir hərəkətə icazə, səlahiyyət verir. başqa sözlə sosial normalar daim özündə əmr, qadağan və ya icazəni əks etdirən qaydalardır. Bu əmr «qadağa», icarəyə «edilməli olan» (sollen) deyilir. Sosial normaların xüsusiyyətinə «normativlik» deyilir. Belə bir əmr və qadağa qoyulmayan qaydalar, normativ deyillər və «norma» sayılmır. Hüquq, din, əxlaq, etik, adət və ənənə adət qaydaları (normaları) arasında normativlik baxımından bir fərq yoxdur. Hamısı normativ xarakterlidir. Bunlar bir şeyə əmr edir, qadağan edir və ya icazə verirlər. Əxlaq normalarının yalnız əmr etdiyi, səlahiyyət vermədiyi deyilə bilər. Buna əxlaq normalarını açıqlayanda daha aydın görəcəyik. 2) Sosial normaların mövzusu: «İnsanın davranın sosial normaların əmr etdiyi, qadağa qoyduğu, icazə verdiyi hərəkət daim bir insan davranışıdır. İnsandan başqa varlıqların davranışlarını tənzimləyən qaydalar isə sosial norma sayılmır. Aşağıda incəlikləriylə görəcəyimiz kimi hüquq, din, əxlaq, adət və ənənə normaları insan davranışlarını tənzimləyir. 3) Sosial normaların yaradıcısı – insan iradəsi-sosial normaların tərkibi olan əmri, qadağanı və icazəni insanlar qoyur. Digər sözlə, sosial normaların yaradıcısı bəşəri iradədir. 4) Sosial normaların sanksiyası – sosial normalar sanksiyayla bağlı qaydadır. Sanksiya qaydanı pozana qarşı tətbiq olunan, heç də xoş olmayan rea ksiyadır. Hansı qaydanın nə cür sanksiyası olduğunu aşağıda görəcəyik. Hələlik onu deyə bilərik ki, sanksiyası olmayan bir əmr və ya qadağa sosial norma deyil. 4 Yüklə 268,16 Kb. Dostları ilə paylaş:
|