Babayeva d. R

Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar
1
. 
Monologik nutqni shakillantirishning nazariy asoslari nima-
lardan iborat?
2. Monologik nutq qanday shaklda namoyon bo ladi?
3. Gaplami bog ‘lashning eng keng tarqalgan usuli qaysi?
4. Monologik nutqni rivojlantirishning asosiy shartini ay ting?
5. Fikr bildirishning qanday turlari mavjud?
6. So ‘zning til birligi sifatidagi xususiyati haqida nimalarni bi­
lasiz?
7. Monologik nutqni shakllantirish usullarini sanab bering?
136

---

16-§. Turli yosh bosqichlarida monologik nutqni o‘rgatish
ishining mazmuni va uning vazifalari
Reja:
1. 
Bolalarga monologik nutqni о ‘rgatish ishining mazmuni va
vazifalari.
2. Monologik nutqni rivojlantirishga doir mashg ‘ulotlar.
Tayanch tushunchalar: 
monologik nutq, ja r ay on, shaxsiy hayot,
xususiyat, shaxsiy qobiliyat.
1. 
Bolaiarni monologik nutqni о‘rgatish ishining mazmuni
va 
vazifalari. 
Hikoya qilib berish (monologik nutq)ga o‘rgatishdir. 
Ravon nutqni rivojlantirishda monologik nutq katta yordam beri- 
shi 
amaliyotda o‘z isbotini topgan. Tafakkurning rivojlanlanganligi 
lug‘at boyligi, jumla tuzish malakasi, o‘z fikrini e 'kin va ravon bayon 
eta olish ko‘nikmasi bilan chambarchas bog‘liq.
Maktabgacha katta yoshdagi bolalarga muayyan mavzular bo ‘yicha 
ertaklar, rasmlar asosida hikoya tuzish topshirig'i ham berilishi lozim. 
Bunday topshiriq ustida ishlash orqali ularda mustaqillik, ijodiy faol- 
lik rivojlantiriladi. «Bizning oila», «Bahor fasli», «Qo‘g‘irchoq teat- 
rida», «Ertaklar mamlakatida», «Qo‘g‘irchoqlarim-ovunchoqlarim», 
«Uch ayiq», «Quyonlar», «Qovoqpolvon» va boshqa mavzularda 
hikoya tuzishni tavsiya etish bolalami nihoyatda qiziqtiradi.
Jumlani to‘g‘ri tuzish, tovushlami, qo‘shimchalami to‘g‘ri talaf­
fuz etish, yoshiga mos darajada tasviriy vositalardan to‘g‘ri foydalana 
olishiga yordam berib boriladi.
«Bolalar maktabgacha ta’lim muassasalari dasturi»ga binoan 
muayyan mavzular bo‘yicha mustaqil jumlalar tuzish, ona tiliga xos