§ 2.7. Göy sferinin əsas nöqtələrinin koordinatları
Şəkil 2.6-dan göründüyü kimi zenit nöqtəsinin meyli 5z = ZZOQ = ф ; zenit nöqtəsinin qütb məsafəsi
pz =ZZOP = 90o-ф ; şimal nöqtəsinin meyli
dN =ZNOQ' = 90o-ф ; şimal nöqtəsinin qütb məsafəsi
pn =ZPON = ф ;
ekvatorun yuxarı nöqtəsinin zenit məsafəsi
zq =ZZOQ = ф ; ekvatorun aşağı nöqtəsinin zenit məsafəsi zQ' = ZZOQ'=180o- ф ; dünyanın şimal qütbünün zenit məsafəsi zp =ZZOP = 90o - ф ; dünyanın cənub qütbünün zenit məsafəsi zP' =ZZOP' = 90o + ф ;
olacaqdır.
§ 2.8. Koordinat sistemlərinin çevrilməsi
Göy meridianı ilə hündürlük və meyl dairələrinin kə-sişməsindən alınan və təpələrində zenit Z, dünyanın şi-mal qütbü P və М göy cismi olan PZM sferik üçbu-cağına parallaktik üçbucaq deyildir.
1.Əgər göy cismi şəkil 2.8-dəki kimi göy sferinin qərb ya-rımsferində olarsa, PZM parallaktik üçbucağın tərəfləri və bucaqları aşağıdakı kimi təyin olunar:
36
uPZ=90°- ф, uZM=z, uPM=90o - 5, ZP=t, Zz=180o- А .
Əgər göy cismi göy sferinin şərq yarımsferində olarsa, pa-rallaktik üçbucaq şək.2.9-dakı kimi olar.
Şəkil 2.8-də PM tərəfini başlanğıc hesab etməklə sferik triqonometriyanın əsas düsturlarını PZM parallaktik üçbuca-
ğına tətbiq edərək yaza bilərik:
cos(90° - 8) = cos(90° - #?)cos z + sin(90° - ç)sin z cos(l 80° - A), < sin(90° - 8) cos t = sin(90° - qj) cos z - cos(90° - qj) sin z cos(l 80° - Ä), sin(90°-^) sinz sin(180°-^)~ sin/'
Z' Z'
Dostları ilə paylaş: |