Şəhil 7.2. Ulduzların parallaktik sürüşməsi
şərtini ödəyən ulduzlar il ərzində göy sferində kiçik ellips cızır. Ekliptikanın qütbü yaxınlığındakı ulduzlar üçün ellips dairə-yə, ekliptika müstəvisinə yaxın olan ulduzlar üçün isə kiçik
xəttə və ya qövs parçasına çevrilir.
Parallaktik el-lipsin böyük yarı-moxu (dairənin ra-diusu və eləcə də ekliptikada paral-laktik qövsün yarı-sı) ulduzun illik pa-rallaksına bərabər-dir. Onların ölçüsü ulduza qədər olan məsafədən asılıdır.
Ulduz Yerdən uzaq olduqca ellipsin bö-yük yarımoxu (dairə-nin radiusu və qöv-sün yarısı) kiçik olur.
Yer digər planet-lər kimi Günəş ətra-fında fokuslarından birində Günəş olan elliptik orbit üzrə
л л л w Şəkil 7.3. Yerin orbiti
qərbdən şərqə doğru
yəni öz oxu ətrafında fırlanma istiqamətində hərəkət edir.
Yerin Günəşdən orta məsafəsi 1 astronomik vahid (a.v.) adlanır.
= 0.0167.
Yadımıza salaq ki, astronomik vahid a = 149 600 000 km. Yer orbitinin eksentrisiteti
Göründüyü kimi Yerin orbiti dairədən çox az fərqlənir. Yerin orbiti şəkil 7.3-də verilmişdir. Yerin periheli məsafəsi
q@ » 147 000 000 km,
afeli məsafəsi isə
Q@» 152 000 000 km-dir .
Yerin Günəş ətrafında tam bir dolanmasına lazım olan zaman müddətinə Yerin siderik dolanma dövrü və ya ulduz ili deyilir. Ulduz ili
T@ = 365.2564 orta Günəş günü = 365d06h09m10s.
Onda Yerin orbital xətti sürəti
Yerin Günəş ətrafı orbit boyunca illik hərəkəti zamanı onun günlük yerdəyişməsi ücün taparıq ki,
Deməli, Yer illik hərəkəti nəticəsində ulduzlar arasında qərb-dən şərqə doğru öz yerini gündə 1° dəyişir. 2. Aberrasiya sürüşməsi
Dostları ilə paylaş: |