Bakı Texniki Kollecinin müəllimi Hüseynli

z 
səhhətinizə qarşı çox diqqətli olun!
Əgər siz uşağınızın dərisinin get-gedə 
avazımasını görsəniz, o, ümümi zəiflikdən, tez-tez olan baş ağrılarından, 
təngnəfəslikdən şikayət edirsə, onun nəcisinin rəngi qara rəng alarsa və ya nəcisdə 
qan qarışığı qeyd edilərsə, dərhal həkimə müraciət edərək ehtiyat etdiyiniz fikirləri 
onun diqqətinə çatdırmaq lazımdır. 
Alkoqol zəhərlənməsinin əlamətləri:
- “Yüksək əhval-ruhiyyə” , diqqətin zəifləməsi. 
- Hərəkət koordinasiyasının pozulması. 
- Ürəkbulanma və qusma. 
- Depressiya. 
- Səthi və ləng tənəffüs. 
- Şüursuz vəziyyət. 
İlk yardım: 
- 30dəqiqədən çox keçmişsə qusma yaratmağın faydası olmur, qəbul olunmuş 
spirtli içkilərin 80-90% orqanizm tərəfindən mənimsənilmiş olur. 
- Xəstə şüursuzdursa boğulma yaranmasın deyə ona bərpaedici və ya drenaj 
vəziyyəti verin, xəstənin bir qolu açılmış boş qolun üzərində , aşağı ətrafın biri 
dizdən bükülmüş və 90dərəcə bucaq altında qoyularaq xəstə uzandırılır (bükülmüş 
diz xəstənin üzü üstə çevrilməsinə imkan vermir), sərbəst yuxarı ətraf gövdənin 
önündə rahat vəziyyətdə yerləşdirilir. Belə pozisiya tənəffüs yollarının 
keçiriciliyinin və qanaxma və ya qusma zamanı mayenin tənəffüs yollarına 

---

axmamasını təmin edir.
- “Təsili yardım” çağırın. 
- Zərərçəkmişin hər hansı bir travma almadığına əmin olun, alkoqol hətta kiçik 
dozalarda belə ağrı hissiyatının xeyli azalmasına səbəb ola bilir.
Burun qanaxması – travmalar, atmosfer təzyiqinin kəskin dəyişməsi, eləcə də bəzi 
xəstəliklər zamanı yarana bilər. 
İlk yardım: 
- Zərərçəkmişi otuzdurub burun pərlərini 10-15dəqiqə ərzində sıxmaq. 
- Qanaxma dayandıqdan sonra burun nahiyyəsinə əl vurmaq, burni silmək və.s. 
- Qanaxma dayanmırsa “Təcili yardım” çağırmaq. 
- Burunda yad cism olub-olmadığını müəyyənləşdirmək, əgər varsa və 
mümükündürsə onu xaric etmək, mümükün deyilsə həkimə müraciət etmək. 
Baş və onurğa sütunu travmaları: 
- Yaddaş, emosional, nitq hissi və hərəki pozğunluqlara səbəb olur. Pozğunluqların 
dərinliyi travmanın nə dərəcədə ağır olması ilə bağlıdır. 
Əlamətləri: 
- Şüur səviyyəsinin dəyişməsi, itməsi, qarışıqlığı, yuxululuq. 
- Baş, beyin, bel nahiyyəsində güclü ağrı. 
- Yuxarı və aşağı ətraflarda hissiyatın itməsi və ya keyləşmə. 
- Qulaq və ya burundan qan və ya mayenin axması. 
- Baş, beyin, göz və ya kürək nahiyyəsində hematoma. 
- Qıcolmalar. 
- Tənəffüsün çətinləşməsi. 
- Görmənin pozulması, bəbəklərin müxtəlif ölçüdə olması. 
- Ürəkbulanma və qusma. 
- Müvazinətin itməsi. 
İlk yardım: 
- “Təcili yardım” çağırmaq. 
- Zərərçəkmişin başını aşkar olunduğu vəziyyətdə saxlamağa çalışmaq. 
- Tənəffüs yollarının keçiriciliyini təmin etmək. 
- Şüur səviyyəsi və tənəffüsə nəzarət etmək. 
- Xarici qanaxma varsa saxlamaq. 
- Bədənin normal temperaturunu təmin etmək üçün tədbirlər.