Bilimlendiriw ministrligi

Nátiyjelilik dárejesi boyınsha úsh gruppaǵa:
aldınǵı; orta; qalaq. 
Úlken- kishiligine qarap:
iri; orta; kishi. 
Múlkshilik formasına qarap: 
mámleketlik; jámáátlik; jeke usaǵan 
gruppalarǵa bóliw múmkin. 
Quramalı hádiyselerdi úyreniwde kombinacion gruppalaw usılı júdá keń 
qollanıladı. Gruppalaw usılı járdeminde bir-biri menen baylanıslı bolǵan 
tómendegi úsh túrdegi wazıypa sheshiledi: 
-
hádiyseler social-ekonomikalıq tiplerge ajıratıladı; 
-
social-ekonomikalıq hádiyseler strukturası úyreniledi 
-
hádiyseler ortasındaǵı baylanıs anıqlanadı. 
Hár qanday gruppalawdı ámelge asırıw ushın dáslep gruppalaw belgisi hám 
aralıǵı anıqlanadı. Eger bular qáte belgilengen alınǵan bolsa, ol waqıtta gruppalaw 
hám siyasiy, hám ekonomikalıq, hám sociallıq turımıstı boyap kórsetiwshi 
nátiyjelerdi beredi. 
Gruppalaw belgisi degende gruppalaw ushın tiykar etip alınǵan belgi 
túsiniledi. Ulıwma aytqanda gruppalawdıń qaysı belgi tiykarında ámelge asırılıwı 
túsiniledi. Onı tańlawda tómendegi tiykarǵı shártlerge itibar beriliwi lazım: 
-
gruppalaw negizine hámme waqıt hádiyseni tolıq хarakterlep beriwshi 
zárúr belgilerdi tiykar etip alıw kerek; 
-
gruppalaw belgisin tańlawda onıń anıq waqıt hám orın sharayatın, sol 
dáwirdiń mánisin táriplewshi, házirgi zaman ekonomikasın 
хarakterlewshi máselelerdi júzege shıǵara alıwshı belgiler ekenine itibar 
beriw kerek;
-
quramalı hádiyselerdi úyreniwde gruppalawdı tek bir belgi boyınsha 
emes, bálki bir neshe zárúr belgiler boyınsha ámelge asırıw kerek. 
Ańlatılıwına qaray gruppalaw belgileri atributiv hám muǵdarlıq belgilerge 
bólinedi. 
Atributiv belgi
degende san menen kórsetilmeytuǵın, bir-birinen 
mazmunı boyınsha hám sıpatı jaǵınan ayırılǵan belgiler túsiniledi. Adamnıń kásibi, 
milleti, ónim túri, miynet haqı forması bul belgige mısal bola aladı.

---

47