Biokimyadan mühazirələr. MƏRuzəÇİ: prof. Yusifov Nazim Məhəmməd oğlu
Yüklə 1,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5. Karbohidratların və zülalların mübadiləsi arasında əlaqə
- 6. Zülalların və lipidlərin mübadiləsi arasında əlaqə
|
əlaqə: Lipidlər ilə NT-ı arasında birbaşa substrat əlaqəsi yoxdur. Ancaq lipidlərin
(triqliseridlərin) hidroliz məhsulları olan ali yağ turşularının β-oksidləşməsindən downloaded from KitabYurdu.org 180 alınan enerji nukleoziddifosfatların və nukleozidtrifosfatların sintezi üçün əsas enerji mənbələrindən biridir. 5. Karbohidratların və zülalların mübadiləsi arasında əlaqə: Karbohidrat- ların dixotomik parçalanmasından əmələ gələn piroüzüm turşusu zülalların biosintezində mühüm rol oynayır. Piroüzüm turşusu aminləşmə yolu ilə alaninə çevrilir. Həmçinin piroüzüm turşusunun karboksilləşməsindən quzuqulağı sirkə turşusu alınır ki, bu maddədən asparagin turşusu əmələ gəlir. Piroüzüm turşusunun Krebs siklinə qoşulması α-ketoqlutar turşusunun sintezi baş verir. Axırıncının aminləşməsindən isə qlutamin turşusu sintez olunur. Piroüzüm turşusunun başqa yollarla çevrilmələrindən valin və leysin əmələ gəlir, quzuqulağı sirkə turşu- sundan treonin, izoleysin və lizin, α-ketoqlutar turşusundan prolin, arginin əmələ gəlir. Karbohidratların apotomik parçalanma məhsullarından fenilalanin, tirozin, histidin alınır. Demək olar ki, karbohidratların parçalanmasının aralıq məhsullarından alınan aralıq maddələrdən bir çox zülal aminturşuları alınır ki, onlardan da zülallar sintez olunur. Bu əlaqənin digər forması karbohidratların parçalanmasından alınan ATF molekullarının zülalların biosintezində enerji cəhətdən əsas rol oynamasındadır. 6. Zülalların və lipidlərin mübadiləsi arasında əlaqə: Lipidlərin parçalan- masından alınan maddələrin də bəziləri aminturşuların biosintezi üçün əsas mənbədir. Lipidlərin hidrolizindən alınan yağ turşularının β-oksidləşmə məhsulla- rından ayrılan enerji ATF-də toplanır ki, bu enerjidən zülalların biosintezində istifadə olunur. Triqliseridlərin və digər lipidlərin parçalanma məhsullarını Krebs siklinə qoşan və həmçinin aktivləşdirən asetil-KoA molekuludur. Bu maddə dikarbon və trikarbon siklinə qoşulmaqla α-ketoqlutar və oksalat-sirkə turşusunun sintezini təmin edir, piroüzüm turşusunu karboksizləşdirir. Həmin ketoturşulardan da aminturşular sintez olunur. Zülalların tərkibində rast gəlinən aminturşuların çoxusu lipidlərin parçalanma məhsullarından sintez olunur. downloaded from KitabYurdu.org 181 Həmçinin lipidlərin sintezi zülalların parçalanma məhsullarının hesabına baş verə bilər. Belə ki, aminturşuların çevrilməsindən piroüzüm turşusu onun da oksidləşərək karboksizləşməsindən asetil-KoA alınır. Sonuncu alınan asetil-KoA molekulu isə ali yağ turşularının və lipidlərin digər komponentlərinin sintezində başlıca rol oynayır. Yüklə 1,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|