Biznesda buxgalteriya hisobini tashkil etish, predmeti va metodi

Buxgalteriya hisoboti – korxonalarning ma’lum bir davrdagi faoliyati, yakuniy 
ko‘rsatkichlarni aks ettiruvchi jadvallar yig‘indisidir. Xo‘jalik yurituvchi 
sub’yektlarning moliya-xo‘jalik faoliyati haqida xulosa chiqarish uchun xo‘jalik 
mablag‘lari, ularning tarkibi va tashkil topish manbalarini ko‘rsatuvchi 
ma’lumotlarga ega bo‘lgan balansdan tashqari, korxonadagi ayrim bo‘limlar xo‘jalik 
faoliyatining umumiy ko‘rsatkichlari, xo‘jalik faoliyatining maxsus tomonlarini 
tavsiflaydigan ko‘rsatkichlar ham zarur bo‘ladi. Bunday ko‘rsatkichlarga ega bo‘lish 
buxgalteriya hisobi metodining muhim usullaridan bo‘lgan hisobot yordamida 
erishiladi. Ma’lum davr uchun xo‘jalik faoliyatini aks ettiruvchi umumlashtirilgan va 
o‘zaro aloqadorlikni ta’minlaydigan ko‘rsatkichlarni aks ettiruvchi shakllar yig‘indisi 
hisobot deyiladi.
Yuqorida ko‘rib chiqilgan buxgalteriya hisobi metodini tashkil etuvchi usullar 
(elementlar) ning har biri ma’lum darajada mustaqil bo‘lishi bilan birga 
boshqalarining amal qilishlari uchun birlamchi muhim shart-sharoit ham hisoblanadi. 
Bu esa fanning predmeti hisoblangan: mablag‘lar, manbalar va xo‘jalik jarayonlari 
hamda unda sodir bo‘ladigan xo‘jalik muomalalari o‘rtasida sabab-oqibatli dialektik 
bog‘liqlik mavjudligi bilan izohlanadi. Shu bilan birga ularni buxgalteriya hisobi 
tizimida to‘liq, uzluksiz va ob’yektiv aks ettirishga eirishiladi.