Buxoro davlat universiteti jismoniy tarbiya fakulteti sport kafedrasi


-bob. SPORTCHA YURISHNING RIVOJLANISH TARIXI



Yüklə 0,75 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/21
tarix02.01.2022
ölçüsü0,75 Mb.
#39814
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21
sportcha yurishni rivojlanishi va maxsus mashqlari

1-bob. SPORTCHA YURISHNING RIVOJLANISH TARIXI 

 Sportcha yurish  – yengil atletika turlaridan biri bo’lib hisoblanadi. Hozirgi 

vaqtda  sportcha  yurish  bo’yicha  bellashuvlar  barcha  yirik  musobaqalarda, 

jumladan,  olimpiya  o’yinlarida  ham  o’tkaziladi.  Musobaqalarda  qabul  qilingan 

masofalardan (5, 10, 15, 20, 25, 30, 50 km) ikkitasi asosiy  hisoblanadi: 20 km va 

50 km.  


         Sportcha  yurish  bilan  shug’ullanuvchi  sportchilar  soni  yil  sayin  oshib 

bormoqda. Ayollar orasida ham sportcha yurish ommalashib bormoqda.  

         Sportchilarning  sport  texnikasi  natijalarini  o’sib  borishi  yengil  atletikaning 

bu  turiga  yoshlarning  kirib  kelishi,  musobaqalar  soni,  sportcha  yurishning 

ommalashtirilishi,  mamlakatimiz  va  dunyoning  tez  yuruvchi  sportchilarini  mashq 

qilish  tajribasini  umumlashtirish,  sportcha  yurishda  mashq  qilish  va  o’qitish 

uslubiyatini o’rganish hamda ilmiy tadqiq etishga bog’liqdir. 

         Yil davomida va ko’p yillik mashq qilishning uslubiy jihatdan to’g’ri tashkil 

etilishi yutuqlarga erishishda muhim ahamiyat kasb etadi. 

         Mashq qilish jarayonida sportcha yurish texnikasiga asosiy e’tibor qaratiladi. 

Musobaqa  qoidalariga  zid  kelmagan  mukammal  uslubli  texnikaga  ega 

bo’lgandagina, sportchi yirik xalqaro musobaqalarda muvaffaqiyatga erishadi. 

Sportcha yurishda ikkita asosiy shart mavjud:  

1) oyoq yo’lkaga qo’yilgan paytdan boshlab u yyerdan uzilgunga qadar oyoq 

tizza bo’g’imidan tekislangan bo’lishi zarur;  

2) uchish fazasi bo’lmasligi kerak, ya’ni har doim tayanch bilan aloqa bo’lishi 

lozim. Qatnashchi har xil hakamlar tomonidan uch marta ogohlantirilgandan so’ng 

musobaqadan  chetlashtiriladi.  Ogohlantirish  olgan  qatnashchi  hakamning 

ogohlantirishini tushunganligini bildirib, qo’lini yuqoriga ko’tarishi kerak. 

 Chetlashtirilgan  qatnashchi  yo’lkani  tark  etishi  yoki,  agar  musobaqalar 

stadion tashqarisida o’tayotgan bo’lsa, trassadan chiqib ketishi hamda o’z raqamini 

yechib tashlashi zarur. 




Ayrim hollarda, agar qatnashchining chetlashtirilganligi to’g’risida avvalroq 

xabar  berishga  sharoit  bo’lmagan  bo’lsa,  u  musobaqalar  tugagandan  keyin 

chetlashtirilishi mumkin. 

Sportcha  yurish  bo’yicha  dastlabki  musobaqa  1986  yilda  Angliyada 

o’tkazilgan.  Keyinchalik,  sportcha  yurish  musobaqalari  boshqa  mamlakatlarda, 

jumladan  –  Germaniya,  Italiya,  Kanada, Shvestiyada  tashkil  qilinishi  boshlangan. 

Olimpiya  o’yinlari  dasturi  tarkibiga  sportcha  yurish  1906  yilda  Afina  shahrida 

o’tkazilgan  navbatdagi  Olimpiya  o’yinlari  davomida  kiritilgan.  XVI  Olimpiya 

o’yinlaridan boshlab (Melburn shahri, 1956 yil), tez yuruvchi sportchilar o’rtasida 

ayollar guruhlarida 20 km  masofada, erkaklar guruhida 20 va 50 km  masofalarda 

yurish musobaqalari tashkil qilinishi belgilangan.  

Jumladan,  erkaklar  o’rtasida  20  km  masofaga  sportcha  yurish  bo’yicha 

o’rnatilgan  rekord  B.Seguraga  (Meksika)  tegishli bo’lib,  uning  qayd  qilgan  vaqti 

1:17.48 ga teng hisoblanadi, shuningdek 50 km masofaga sportcha yurish bo’yicha 

V.Spistin  (Rossiya)  rekord  natijani  o’rnatgan  bo’lib,  uning  erishgan  natijasi  

3:37.26  ga  teng  hisoblanadi.  Ayollar  o’rtasida  20  km  masofaga  sportcha  yurish 

bo’yicha dunyo rekordi T.Gutkova (Rossiya) tomonidan o’rnatilgan bo’lib, uning 

qo’lga kiritgan vaqti 1:25.18 ga teng hisoblanadi.  

Hozirgi vaqtda erkakalar o’rtasida  sportcha yurish  bo’yicha dunyo rekordi 

20 km masofaga  Bernardo Segura, shu masofa shosseda Vladimir Kanaykinlarqa 

tegishli  bo’lib,  Bernardo  Segura  1:17:25,6  natija,  (Meksika,  1994  yil),  Vladimir 

Kanaykin 1:17:16,7 (Rossiya, 2007 yil) teng natijalarni qayd qilgan bo’lsa, ayollar 

o’rtasida  sportcha  yurish    bo’yicha  dunyo  rekordi  20  km  masofaga    Olimpiada 

Ivanova, shu masofa shosseda Yelena Lashmanovalarqa tegishli bo’lib, Olimpiada 

Ivanova  1:26:52,3  natija,  (Rossiya,  2001  yil),  Yelena  Lashmanova  1:25:02 

(Rossiya, 2012 yil) teng natijalarni qayd qilgan. 

 

 

 



 



Yüklə 0,75 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin