Çağdaş Azərbaycan nəsri
Yüklə 6,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
Mən onun azərbaycanca, belə təmiz danı şdı ğı na məətəl qaldı m, gülümsədim. -Hı ı , niyə bilirəm, sənin heç nəyə lazı m olmayan dilini? -Lazı m oldu ki, budu bax, danı şı rı q, özü də sən pis bilmirsən bizim dili, yaxşı bilirsən. -Bura bax, qəhbəlik eləmə, cavab ver, niyə ermənistanlı ola-ola ermənicəni bilmirsən? Elə bil başı ma vurdular: -Axmaq-axmaq danı şma, - dedim, - ağı llı danı ş, ermənicə az bilirəm ona görə ki, az lazı m olub. -Bəs mən niyə bilirəm sənin dilini, deyim? -De.
-Çünki sən çobansan, çoban dil öyrənə bilməz... Ö z cavabı özünə ləzzət eləmişdi, arxaya sərələnib yerini rahatladı . Mən Sevortyan Sedanı xatı rladı m. Bu fikri o da demişdi... “ Bu köpək uşağı gör, necə eyni yerdən idarə olunur..” -Adı n nədi sənin? -Neynirsən adı mı ? Adı m erməni. Sənin adı n da türk. Hə, sözünü de. -Deyim, eşit, erməni. Sənin indi bildiyin türk dilini sənin atan da bilirdi, babaları n da biliblər, ona görə ki, bu dil onları qoruyub, onlara çörək verı b, sən də ona görə bilirsən ki, bu dildən həmişə ası lı www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
olmusan. İ ndi biz rus dilini niyə bilirik, çünki bu dildən ası lı yı q, bilməsək, öyrənməsək yaşamağı mı z çətin olar, elə deyil? Qaldı çoban məsələsinə, bil, çoban olmaq xalq kimi, millət kimi inkişafı n ilk mərhələsini yaşamaqdı ...Yeri-yurdu, torpağı , bir sözlə vətəni olmayan millətin çobanı da olmaz. Çoban ilk vətəndaşdı ...Bax, bu dağları n-daşları n, elin-obanı n adı nı bircə-bircə türk çobanları qoyub. Sən nə zamansa buralarda olsaydı n, adı nı sən qoyardı n. Maşı n daş yolda buraları n səssizliyinə yaraşmayan hay-küylə yerə mı xlandı , arxadan gələn toz-duman üstümüzdən aşı b qarşı dakı daş yola endi, yolun yan-yörəsi yam-yaşı l olduğu üçün toz-duman yoldan çı xana oxşamadı ...dəvə karvanı kimi əyilə- əyilə xeyli yol getdi. Gün günortadan keçmişdi, dağlar gözümün önündəcə rəngdən rəngə düşürdü, amma mən bu iki daşı n arası nda hiss elədiyim gözəlliyə qarı şa bilmirdim. Bayaqdan səksəkə içində gözləyirəm; “vuracaq...” Yol boyu əlləri gözlərimin qabağnda oynayı b. Əslində döyülməyim, lap ölməyim belə eynimə deyil, amma söz elə yerdən başlayı b ki, orda millət var, xalq var. İ nsanı n özündən qat-qat ucalarda duran məqamlar var. İndicə aranı yumşaltmaq istədim, ayağı daha da yer aldı, elə bildi www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
qorxdum. Universitet illərində mənə məşqşilik eləmiş idman müəllimimi xtırladım...”Sən güclüsən, deyərdi, sən səksən beş çəkiyə də çıxa bilərsən.” Bu, çox olar, azı doxsan kilo var. Elə bu yerdə qapını çırpıb bayıra çıxdı. Bura iki çay arasıdı, kəndimizə üç-dörd kilometr qalıb, neyniyəcəyimi bilmirəm, bir az elə bil keyləşmişəm, oturub heç nəyi vecinə almadan düzü-dünyanı ağzına almış yaşıllığa tamaşa eləyirəm. O, pencəyini bir qırağa tullayıb qol- larını çırmalayır, gəl, deyir mənə, əlinin, ayağının işarəsiylə. Ölsəm də, qalsam da çıxmalıyam, çarə yoxdu. Maşından elə düşdüm, elə bil suya atdanacağam. -Gülürsən yenə, eybi yox, indi gülməyi göstərərəm sənə!
Həə, mən doğrudan da gülürəm. Özümün xəbərim yoxdu amma. Çəkindiyimi hiss elədiyi üçün eşələnir, bağlıdı elə bil. -Gəl, -deyir, - gəəl, gəl görüm, mənim torpaqlarımı əlimnən necə almısan? O sən, bu mən, sən türk, mən erməni, gəl sənin dərsini verim! Pencəyi mən də çıxartdım. -Danaq unes? 49
49 Bı çağı n var? (ermənicə) www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
-Nə tez qorxdun, erməni! - Gülüb üst-başımı göstərdim, -yoxdu bıçağım. -Bıçaqsız türk olmaz. -Yoxdu bıçağım, olsa da türk silahsıza bıçaq çıxartmaz. -Onda ver gəlsin! - Üzündə qurama gülüş dolaşır, özünü itirib, qorxur deyəsən, o boyda adam. Ara-sıra maşınlar keçsə də hamı öz işindədi, fikir verən yoxdu. Yolu keçib dayandım, beş-on addım aramız var: -Düzgün deyil axı, erməni, - dedim, - sən olarsan azı yüz kilo, mənsə, görürsən də altımış beş kilo. O, gülüb yumruğunu mənə doğru uzatdı, başbarmağı da arasında: -Ujee, jım-jım...? Bir şey eləyərəm hər halda, daha doğrusu, nəsə eləməliyəm... Qarış-qarış otuna, çiçəyinəcən tanıdığım, bələd olduğum yamac, adına “Dəvəuçan” dediyimiz yarğan, Subirləşəndəki Orta körpü, qus səsinə bənziyən səsini indi eşitməyə başladığım Əyricay, çiyin-çiyinə vermiş gen sinəli dağlar hamısı mənimdi, mənimlədi, nə isə bir şey eləməliyəm... Bu boyda söz-söhbətdən sonra uduzmaq ölümnən betərdi, elə bir şey olsa kəndə getməyəm gərək. Yalvar-yaxar eləyəm erməniyə ki, öldür məni, o da öldürməz, ölünün nəyini öldürsün...Ya www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
da elə onun gözünün qabağında qayıdım çantadan bıçağı götürüm, soxum qarnıma... Oy, nə gözəl, bunu fikirləşib tapdığıma görə, canlandım əməlli başlı. Birdən-birə belə dəyişməyim onu çaşdırdı, duruxub boynunu irəli uzatdı: -Cibindəki, nədi? -Hec nə,- əlimi cibimə salıb cıxartdım, sevincək halda üstünə yeridim, biləyimnən yapışmaq istədi, mən onun qolundan tutub da çəkdim, əlim sürüşüb çıxdı, arxası üstə göylüyə yıxıldım, o da səntirlədi, amma yıxılmadı, tələsik qalxıb onun hücumunu gözlədim: -Hıı, suplis eləmək istəyirdin, Bakıda öyrənmisən, həə?! İndi mən sənə göstərərəm, suplisi necə eləyirlər. Qollarını açıb üstümə gəldi, əlinə keçməmək üçün gərək qaçam, hara qaçım, çiyinlərimnən yapışdı, mən də onun qollarından tutub büküldüm, ayaqlarımı gen- gen açıb durdum, özümü yamaca mıxlanmış kimi hiss etdim, o məni dartdı, mənim çox asanlıqla gəlməyimi gözləyirdi, bir də dartdı, az qaldı ayaqlarım yerdən üzülsün... Kəndin uşaqları elə burdan atlarımızı sürüb çapa- çapa keçərdik, Dəvəuçana çatanda atın belindən suya atdanardıq. Bir dəfə mən düz atdanmadığımdan suya yox, lilə düşdüm, güclə dartıb çıxartdılar...Həə, orda camış batıran lil var. www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
Yox, hücum eləsəm uduzaram, bir az da gözləyim. Qol-qola tutub bir-birimizi dartışdırırıq, bunun güləşdən heç xəbəri yoxmuş, eşşək kimi güclüdü amma. Nə isə, gözləməyə səbrim çatmadı, qollarını yana atıb arxasına keçmək istədim, alınmadı, necə oldusa, boynumu qoltuğunun altına salıb sıxdı, mən, o da belimdə əyilib ikiqat oldum, qulağımın dibində nəsə deyirdi, anlayası halda deyildim, mən onun ağırlığı altında qalmısdım, yarı bükülü, qanrılıb gözlərimi acanda onun üzünü gördüm, azacıq dikələ bilsəydim, başımdan aşağı sala bilərdim, boğula- boğula onu da fikirləşdim ki, bu niyə türkcəni osmanlı ləhcəsində danışır, dizlərim yerə dəyəndə özümə gəldim, gözlənil- mədən saclarından yapışıb belimi dikəltdim, o, başımın üstündən aşıb yerə dəydi. Özümə gəlməmiş qolumnan tutub fırladı, köynəyimin bir yanı əlində qaldı, mən Dəvəuçan yarğanın qaşınacan yumalandım, göylükdə daş varmış belim daşa dəydi. O, bu dirəşməyi gözləmədiyindən özündən çıxmışdı, qışqıra-qışqıra üstümə yüyrdü, çatan kimi ayaqlarımı qaldırdım, çiyin- lərindən yapışıb başımın üstündən atdim, ikimiz də qucaqlaşmış halda dığarlanıb yarğan aşağı lilliyə yıxıldıq. Mən hələ havadaikən bilirdim ki, o mənim altımda qalacaq, çünki mənnən xeyli ağır idi...
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
Alqış səsi gəldi, hardansa, əl çalırdılar. Yəqin qulağim səsə düşüb. Özüm arxası üstəyəm, yarıyacan lilə girmişəm. Dikəldim, erməni üzü üstə düşüb, qolundan tutub qaldırdım, üz-gözünəcən palçıq içindədi, mənə baxan kimi güldü, əlimi üzümə çəkdim, mən də o gündəyəm, doğrudan da alqış səsi hər tərəfi bürümüşdü, əməlli-başlı əl çalırdılar. Biz suyumuz sü- zülə-süzülə yarğandan çıxdıq, gurultulu alqışlar bir də qopdu. Yolboyu Orta körpünün üstünəcən maşınlar dayanıb, yaylaqdan gələn, yaylağa gedən “urra” qışqırırdılar, o biri maşındasa ermənini tanıyan oldu: -İnçe badahel, Ağacan? 50
-Qorxmayın heç nə olmayıb...- O azərbaycanca cavab verdi. Mən də ermənicə dedim: -Mivaxeçek voçinç ci badahel. 51
irəli çıxdı: -Gəl bir səni öpüm... - dedi, bir- iki addım da irəli yerıdı. -Gör, nə gündəyəm, - gülüb üst-başımı göstərdim. - Nə təhər öpəcəksən məni.
50 Nolub, Ağacan? (ermənicə) 51 Qorxmayı n, heç nə olmayı b...(ermənicə) www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
-Ay sənin başına dönüm, adımızı batırmadın! - Aşıq şərəfimə nəsə oxumaq istəyirdi, üst-başımı belə görüb sazını dınqıldada-dınqıldada aralandı. Aşığın ardınca kim vardısa oğullu-uşaqlı gəlib görüşmək istədilər, bizə yaxınlaşmaq mümkün deyildi, lil, palçıq içindəydik, aralıda dayanıb bir də əl çaldılar. Günün batmağına az qalıb. Maşınlar çəkilib gedib, biz ikimiz də soyunmuşuq, əynimizdə bir tuman qalıb. Yarğanın qırağında oturub hərəmiz bir səmtə baxırıq: -Sən Muquçun oğlusan?- soruşdum. O otla üst-başını silirdi, dönüb baxdı, heç nə demədi, dəyişmişdi birdən birə, yorğun, kədərli. -Kəndə az qalıb, -dedim, - gedək, evdə yuyunarıq, rayona belə qayıtmaq olmaz. Dinməz, söyləməz qalxdı, bir qucaq ot yolub maşının oturacağına sərdi ki, batmasın. Paltarlarımızı yaş-yaş geyindik, dinmməz-söyləməz maşına oturub yola çıxdıq, kəndə çatanacan da danışmadıq. Anam yolumu gözləyirmiş, qapının ağzındaydı. Bayaq gözümün qabağına necə gəlmişdisə eləcə, əli sinəsinin üstündə əynində də mənim şalvarım yaxınlaşdı, yəqin gördüklərinə inanmırdı, gülümsədiyimi görüb özünə gəldi:
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
-Ananız ölsün, maşınıız batmışdımı nədi? Düşün tez...-Birinci erməninin qolundan tutub qapıya apardı. -Ay Güllər, ay Sona, ay qonşu, uşaq gəlib, dostu da yanında... - Erməni boynunu büküb anamın ardınca gedirdi, elə bil anam onu döyməyə aparırdı ki, üstünü niyə batırmısan. -Ay Lala, ay Pəri, gəl hamamı qızdır, gör uşaq dostuyla nə gündədi, gəl suyu qızdır. Erməni mənim paltarlarımı geyinib, amma əyninə dardı, şalvar az qala dizindən, köynəyin yaxası gəlmir, elə o cür gülməli şəkildə də anamın səliqəli qonaq otağında pərt halda oturub paltarlarının qurumağını gözləyir... Mən nə isə aranı açmaq, sıxıntını götürmək istəyirəm. Gətirib bir adyal da verdim, qarnı açıq idi, adyala bükülüb rahatlaşdı. Gedib taxçanı açdım, bir il bundan qabaq aldığım araq eləcə qalmışdı, götürüb stolun üstünə qoydum. Bayırdan anamın səsi gəldi: -Hamam hazırdı. Bir yerdə çıxdıq, paltarlarımız yuyulub asılmışdı. -Gəl, yuyunaq...- Nə deyirdim dinməz söyləməz yerinə yetirirdi, elə bil əsir götürmüşdüm, bu mənim özümə də pis təsir eləyirdi. - Keç, -hamamın qapısını açıb onu içəri ötürdüm... Nə isə, yuyunub çıxmışıq, anam süfrə açıb, keçib əyləşdik, mən araq süzdüm: www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
-Çörək ye. - Bayaqkı kimi adyala bükülüb sakitcə süfrəyə baxır, üz-gözündən bir şey anlaya bilmədim. - Buyur, çörək ye,-dedim, anamın qızartdığı toyuq ətindən qabına qoydum.-Ye. Anamın nəyi var süfrədədi, yağ, pendir, qaymaq, cürbəcür konfetlər, iki dənə nar, bir dənə qurud, kəklik otu, mən fikirləşdim ki, yəqin belə şeylərin çoxunu bilmir bu, ona görə də yemir. -Yrəyin nə istəyir onnan götür.
O gülümsəyib əlini süfrəyə uzatdı, mən çox rahatlaşdım, elə bil üstümdən daş götürdülər, “bir tikə də olsa yesin...” Dinməz-söyləməz yedik, birdən başını qaldırıb soruşdu: -Adın nədi sənin? -Adımı neynirsən, -dedim, -adım türk, sənin adın da erməni, sözünü de... İkimiz də bir-birimizə baxıb gülümsəyirik, badəni götürdüm, o da götürdü, mən birdən-birə hiss elədim ki, sözüm yoxdu, bilmədim nə deyəcəm. O cür də başladım: -Bilmirəm necə deyim, qardaş deyəcəm, düz olmayacaq, axber* deyəcəm, brat, deyəcəm, alınmayacaq, dost deyilik, ola da bilmirik. İndi elə bir söz axtarıram ki, deyəm içək... amma sən bayaq mənim
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
anama ana dedin, yadındadı? Onda mənim tüklərim biz-biz oldu. Yadındadı, ana deməyin? O, başını tərpədib: -Hə, -dedi, - anadı da, bəs nə deyim, sən də mənim anamı görsən, ana, deyəcəksən, elə deyil? -Elədi, - dedim, - onda anaların sağlığına içək...Anaların da yox, bizi doğanların. İçdik... Amma arada get-gedə daha çox üzə çıxan ağırlıq var, heç nəyin, bu yediyimiz çörəyin belə qaldırmağa gücü çatmadığı ağırlıq...Yeyib içsək də bu ağırlığın altındayıq. Taksidə yol gələndə, güləşib bir- birimizi qıranda bunnan səmimiydik, sərbəstdik. Mənim bayaqdan yaratmağa çalışdığım səmimiyyət havası yoxdu, ələ gəlmir, bərpa eləmək istədiyim sınıqlıq artıq tərbiyəmizdəki sınıqlıqdı, tərbiyə də boya-başa çatmış insanın özü, varlığı deməkdi, nə qədər sağdı, qanındadı. İnsanın içi yarar torpaq kimidi, nə əkirsən o da cücərir. Nə isə, heç adını da çəkmədim, özü demiş, adı ermənidi da, biz necə başlamışdıq, elə də qurtardıq, nə o mənim adımı cəkdi, nə mən onun... Pal-paltarı yuyulub təmizlənib. Əynini geyindi, heç kəsə heç nə demədən dinməz-söyləməz qapıdan çıxdı. -Ay oğul, niyə tələsdin, niyə çörək yemədin?- Anam əlindəki işi atıb ona tərəf gəldi.
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
O, maşının qapısını açmışdı, əlini saxladı, yüngülcə baş əyib: -Cox sağ ol, - dedi, - ana! Yuyulub tər-təmiz olmuş sarı rəngli taksi içi dolu yükmüş kimi ağır-ağır tərpəndi, qapıdan çıxa- çıxda dönüb baxdı, o yenə baxışlarıyla soruşurdu: “-Tı yeşo ulıbayeşsya...”
Patavalı toyuqlar... Heç soruşmadım ki, bu nə teleqramdı vurmusuz...Bir də kimdən soruşum, heç kəs yoxdu. Anamdan özüm soruşmadım, qıymadım. Qardaşım yaylağa qalxıb, allah bilir bir də nə vaxt gələcək. Həyətə çıxdım, iki qoşa təpəyə aşırılmış kənd evləri işıq içindədi, havanın seyrək, həm də təmiz olduğuna görə günəşin şüaları daşa-divara bıçaq kimi sancılır. Qoyun- quzu havanın parlaqlığından yerdən aralı kimi görünür. Uzaqlar,- dağların, təpəliklərin ətəkləri, dibləri dalğalana-dalğalana uçur elə bil. Qollarımı həmin səmtə uzatmaq istəyirəm. Şəhərdən özümlə gətirdiyim yorğunluq, irili-xırdalı ağrılar içimdən yuyu-
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
lyb, təmizlənib, şəhər yadımda olsa da xatırlamaq istə- mirəm... Gözümün qarşısında olan hər nə var, o qədər özüdü, hər şey o qədər yerindədi ki, heç kəsdən heç nə soruşmaq lazım gəlmir...Gün kənd diliylə desək, bir çatı boyu qalxıb. Bayaqdan dayanıb tamaşa elədiyim altıyüz evlik kənddə bir dənə də olsun artıq qaraltı, artıq hərəkət yoxdu, uşaqlar da gözə dəymir, ayağı yer tutanın öz işi var, hərə öz işinin ardınca gedib...Biçin vaxtı olduğuna görə yerdən- göydən kərənti səsi gəlir, yəni havada nəbz kimi döyünmək var. Dörd tərəf dağlar, təpəliklər olduğundan bütün səslər qıraqlara dəyib kəndin içinə axır. Kənddə kef eləmək, dincəlmək yoxdu, xüsusən də indiki vaxtda. Elə bu çəmənliyə uzanıb şəhərdə yadına düşməyən göy üzünə baxmağa da ar eləyir adam. Bir söz, dincəlməyə utanırsan...Evdən ona görə çıxdım. Uzaq dağların dibindən baş alıb çoxala-çoxala gələn Əyriçay da öz işindədi, yəni elə bu kəndin adicə bir adamı kimi zümzümə eləyə-eləyə öz işini görür; bostanları suvarır, arxaclarda təhnələr doldurur ki, bir az keçəcək canlı hər nə var su içməyə gələcək. Yaxası boyu gəlinlərin əliylə pal-paltar yuyulmaqdadı... ...kim idi deyən, çayın suyu o biri kəndə çatanacan dönüb bizə baxır...
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
Çaya sarı getdim, anam balaca bostanına balaca cığır açıb, bu balaca cığırla gələn su da çayın balası kimidi, anasından ayrılmaq istəmədiyi hiss olunur, bütün balalar kimi istəməyə-istəməyə gedir, balaca kələm şitillərinin arasında yox olur... Su dupdurudu, əyilib üzümü yuyuram, suyu elə hiss eləyirəm ki, elə bil dərimdən keçir. Dikəlməmiş Seda Sevortyanı xatırlayıram, daha doğrusu, atası mayor Sevortyanın üzümdə tüfəng kimi açılan şapalağı yadıma düşür, təzədən vurur elə bil: -Mən ölərəm, türkə qız vermərəm. Bir də bu qızın dalınca gəlmə! Mən bir anlığa özümü itirdim, əlim üzümdədi, düz vurulan yerə qoymuşam əlimi. Mayor Sevortyan qızının qolundan tutub silkələyir: -Eşitdin? Görüşməyəcəksən türklə! Heç nə olmamış kimi əlim də üzümdə, gülümsəyə - gülümsəyə onlara tərəf getdim: -Seda, sabah yenə orda gözləyəcəm səni, - deyib uzaqlaşdım... Şəhəri xatırladığım üçün birdən-birə əhvalım dəyişdi, bayaqkı duyğularım yoxdu indi. Darıxıb təzədən yuyunmağa başladım. Suyu bayaqkı kimi hiss eləmədim...Üzümə dəyib qayıdır elə bil.
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
Kəndin səssiz vaxtıdı, heç quş səsi də gəlmir, işi- gücü qoyub kimdi səs eləyən, dönüb qonşu evə tərəf getdim. Burda da heç kəs gözə dəyməir, amma hardansa şıqqıltı gəlir. Sarmaşıqlar basmış hasardan başımı uzatdım. Ona qədər toyuğun ayağını bağlayıb otluğa yığmışdılar, bostanı eşməsinlər deyə bir-bir ayaqlarına çəkələk-patava geyindirirdilər, Gülxanım arvad toyuğun ayağını tutmuşdu, gəlin bərk parcadan təzəcə tikdiyi ayaqqabını - şap-şapı toyuğun ayağına keçirdirdi. Bir neçə toyuq artıq ayaqqabılıydı, bostanda gəzişirdi. Şap-şaplı toyuqları mən elə Gülxanımın özünə oxşatdım, toyuqların ikisi də dimdiklərini uzadıb şap-şapların bağını açmaq istəyirdilər. Gəlin başını qaldıranda məni gördü, güldü, ayağı yalındı, baldırları otların, çiçəklərin arasında işıq kimi bərq vurur, özününki deyilmiş kimi məni görəndə də heç yığışdırmadı... Mən bayaq üzümə dəyib qayıdan suyu indi hiss etdim. Gülxanım məni görüb hər əlində bir toyuq ayağa durdu: -Toyuğun dırnağı, dəmirçinin qarmağı, - deyib toyuqları göylüyə tulladı, -bostanı alt-üst eləyirlər. - Toyuqlar yəqin ki, ayaqlarındakı patavaya görə yerə toyuq kimi düşmədilər. –Sarmaşıq basmış hasardan: - Xoş gəlmisən, a bala, -dedi,-həmişə evində-eşiyində. |