Çağdaş Azərbaycan nəsri



Yüklə 5,38 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə10/59
tarix21.03.2017
ölçüsü5,38 Mb.
#12112
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   59

ü

rklər... 

 

İ ndi Kalinino adlanan rayon mərkəzində 



dəyişiklik yoxdu, he

ç

 yanda yenilik hiss olunmur, bir 



neçə bina tikilsə də yarı mçı q qalı b, amma təzə yol 

çəkilib, bir də bu on ildə ağaclar b

ö

y

ü



y

ü

b nə boyda 



olub...Mən ayaq saxlayı b g

ö

z gəzdirirəm. Yerevan 



kimi, buranı n da qədimliyi yoxdu, gəncdi, gənc rayon  

mərkəzi... səbəbi birdən ağlı ma gəldi, gənc 

g

ö

r



ü

nməyinin səbəbi, yəqin ki, daşı ndandı , təzə 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

tapı b çı xartdı qları  alabəzək tuf daşı ndan...ya da 



ö

zlərinin deyil, ona g

ö

rə. 


-

 

Ures qı num



22

Səsə d



ö

nd

ü



m, h

ü

nd



ü

r, dolu bədənli taksi 

şoferiydi, yolun o 

ü

z



ü

ndən əl-qolunu 

ö

lçə-


ö

lçə məni 

səsləyirdi, g

ö

rd



ü

 dinmirəm: 

-Turki dı ğa, hara gedersan? -dedi, azərbaycanca. - 

Gəl gedax. 

Mən yolu ke

ç

ib ona sarı  gəldim... 



   Yayı n ortaları  olsa da, hava sərindi, havanı n 

sərin olmağı nı  daha 

ç

ox i


ç

imdə hiss eləyirəm, 

ruhuma sərinlik 

çö

k



ü

b. G


ö

ü



z

ü

 tutquntəhərdi, bu 



tutqunluq g

ü

n



ü

n  əyilməsindən deyil, sərinliyindəndi, 

deyə düşün

ü

rəm. Bizi araya almı ş dağlardan da ola 



bilər. Papaq-papaq  d

ö

rd yanı mı zı  b



ü

r

ü



y

ü

blər; Dəli-



dağdı , Qa

ç

aqqı rı landı , Kəpənək



ç

i yurdudu, 

Ç

ubuqlu 


yaylaları dı , Ax

ç

alı dı , Ov dərəsidi. Bayaqdan 



dayanı b tamaşa eləyirəm, 

ö

z



ü

mdən ası lı  olmadan 

ü

rəyimdən yalvarı şlar ke



ç

ir, arvad yalvarı şı   osa da, 

ü

z

ü



 dağlara pı çı ldayı ram: 

“...Qabağı nı zda 



ö

l

ü

m...” 

Taksi s


ü

r

ü



c

ü

s



ü

 məni səsləyib də susdu, bilmədim 

hara getdi, necə oldu, həvəsim də yoxdu, bu 

duyğuları , təbiətin bu g

ö

zəlliklərini atı b onu  



                                                           

22

 



Hara gedirsən?  (ermənicə)

 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

axtaram. Olması n he



ç

, hələ axşama 

ç

ox var, maşı n 



tapı lar... 

Dağları n ətəyinəcən uzanı b gedən İ lməzli d

ü

z

ü



 

y

ü



z rəngə calı r, mən havayla, yəni, g

ö



ü

z

ü



ylə bu c

ü



qaynayı b qarı şmı ş yer g

ö

rməmişəm, hardan, hansı  



səmtdən baxı rsan-bax, g

ö



ü

z

ü



n

ü

 İ lməzli d



ü

z

ü



nə 

enmiş kimi g

ö

rəcəksən...Yerlə g



ö

y

ü



n arası ndasa d

ö

rd 



yana qəlpə-qəlpə sancı lan adsı z rənglər oynaşı r... 

Ətəklər boyu beş-altı  kənd sı ralanı b, yaranı şdan 

varmı ş kimi, ilğı m i

ç

ində itir, g



ö

r

ü



n

ü

r... 



“- Müəllim, ordakı  kəndlərdən birinə Qalağalı  

deyirlər, amma elə deyil, 

 istədim əmbə, deyəm, necə  

yazı lı r, he

ç

 kəs bilmir, biri Qaraqala yazı r, biri Qala-



qala... 

- hə, nə uydurmusan yenə? - Balacahunlu balaca, 

d

ü

ymə g



ö

zlərini 


ü

z

ü



mə zillədi... 

Ü

z



ü

l

ü



b lap, elə bil suyu 

s

ü



z

ü

l



ü

r. Bilirəm, bu izahlar onu lap sı ndı rı r. Yəqin, 

bilir ki, d

ü

z deyirəm... Uşaqları n 



ç

oxunun vecinə 

deyil, kim necə istəyir, nə istəyir desin, lap ermənicə 

desinlər, dərs arası  

ü

st

ü



mə t

ö

k



ü

lüşüb məzələnəcəklər, 

indi bic-bic baxı şı rlar. Müəllim əlindəki 

ç

ubuğu 



astaca-astaca elə bulayı r ki, elə bil vurmağa səmt 

axtarı r. Yox, 

ü

st

ü



 getmiş baxı şları nı n alt qatları nda 

istiqanlı lı q işarı r. – Hə, - deyir, 

ç

ubuğunu  oynada-



oynada. - De g

ö

rək...!  



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

-Müəllim, o kəndin əsl adı  Qalağayı ndı ... 



-Nədi? - Balacahunlunun 

ü

z



ü

 balacalaşı b 

ağappaq ağardı .- hardan bilirsən,  bala, hardan 

oxumusan, axı ?! - Belə deyib başı nı  aşağı  saldı  

“Qalağayı n hun tayfası , vpalne vozmojno

23

”, bu 



yerini rusca fikirləşdi. 

Kimsə küçənin o başı ndan  Apedi 

ç

ağı rdı , mən 



xəyaldan ayrı lı b  d

ö

n



ü

b baxdı m. Papaqçı  Apedin 

bala

ç

a d



ü

kanı nı n qabağı na xeyli dəri yı ğmı şdı lar. 

Bir neçə atlı , atları  da yedəklərində, g

ö

zləyirdilər... 



Ətrafı  seyr eləməkdə də təmkinli olan erməni 

arvadları , rayonu onlar qurub, d

ü

zənini onlar vermiş 



kimi, iddialı  baxı şları yla ora-bura boylanı rdı lar ki, 

g

ö



rs

ü

nlər kim hardadı ...Bir baxmaqla da g



ö

rə 


bilirdilər. Davranı şları , g

ö

rkəmləri elədi ki, elə bil 



evləri-eşikləri yoxdu, yəni, əyin-başları nda ailə izləri 

hiss olunmur . Ona g

ö

rə də evə gedənə yox, evdən 



gedənə oxşayı rlar...Geyimləri şəhər geyimidi; 

kənddən gələn də elə geyinib, şəhərdən gələn 

də...Səsləri sərindi, axşam səslərinə bənzər dolu, 

yapı şı qlı ... Kişiləri, qı zları  o qədər yox, qadı nları  

elə bil bir ana doğub, 

ç

oxu Sevortyan Sedanı  



xatı rladı r, hamı sı nı n suyu-suyumu birdi, mərkəzi 

                                                           

23

 

Ola bilər.  (rusca)



 

www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

küçə boyu orda-burda g



ö

zə dəyən irili-xı rdalı  b

ü

t

ü



kişilərdə iz qoya-qoya gedirlər, ətrafı  baxmadan hiss 

eləyəndilər... 

“ Qoyun canavarı  yalnı z qı rxı landa yadı ndan 



çı

xardar, erməni arvadı  da kişini kişiylə olanda”, 

mənim s

ö

z



ü

md

ü



, Sevortyan Seda 

üçü


d

ü



zəltmişəm...hər halda Sedaya ləzzət eləmişdi. -

Qoyun nə vaxt yadı nnan çı xardı r canavarı ? - tez-tez 

soruşardı . - Yaxşı , erməni arvadı  doğrudan da elə 

ola bilər, bəs canavarı  hardan bilirsən, ay 

ç

oban? - 


uğunub gedərdi... - Gə bura, gəl canavarı  yadı mı zdan 

çı xardaq.” 

Rayonun mərkəzindən keçən yolu qaldı rı blar, 

ona  g


ö

rə də evlər aşağı da qalı b, 

ç

oxu malağan 



evləridi, divarları nacan ağardı lmı ş, balaca 

həyətlərində, bizim dediyimiz kimi, “rus 

ç

içəkləri” 



bitən rus evləri...Bax, orda Anna yaşayı rdı , biz niyə-

sini bilmədən qı z Anna deyirdik. Yəqin tək 

yaşayı rdı , ona g

ö

rə. Amma yox, rayona gələnin 



ç

oxu 


onu axtarardı , basları nı  ağappaq rənglənmiş 

çəpərdən uzadı b: 

- Qı z, çı x eşiyə, qı z Anna! 

Anna da evdən çı xı b  yarı çı lpaq 

ç

iyinlərində 



tel-tel 

ö

tən sarı şı n sa



ç

ları yla, açı q qolları , acı q 

ayaqları yla nəzərlərdə əməlli-başlı  bərq vura-vura 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

yaxı nlaşar, kənddən-kəsəkdən gələnlərdən də g



ö

zəl, 


daha doğrusu, incə t

ü

rkcə- azrbaycanca: 



- Ah, xanı m qı zlar, bəy oğlanlar,- deyə s

ö

zə 



başlayardı ... 

-Ay qı z, sən elə danı şı rsan ki, adam 

ö



danı şı ğı nnan utanı r. Vallah, mən azərbaycanca belə 



g

ö

zəl danı şa bilmirəm. 



Sonra da hərə 

ö

z bağlaması ndan çı xardı b bir 



şey verərdi, bazara gələn də, bazardan gedən də: 

- G


ö

t

ü



r, sən ki, bizim dildə belə g

ö

zəl danı şa 



bilirsən, halal xoşun olsun. 

“...Sağı nda t

ü

rk evi, solunda erməni evi, hə, siz 



qı rı n bir-birinizi, qı z Anna da aranı zda oturub 

çı lpaq ayaqları nı  yellədə-yellədə yı ğdı qları nı  

yesin...” 

Bu neçə illərdə malağanlar seyrəlmişdi, evlərini 

satı b getmişdilər.Yeni evlər tikilmişdi, ermənilər hiss 

oluna-oluna artı rdı , yerli deyildilər, biri deyirdi 

İ randan gəlib, biri deyirdi Turandan...He

ç

 kim he



ç

 nə 


bilmirdi, he

ç

 akademik Ulubabyanı n, papaqçı  



Apedin də xəbəri yox idi. Bir də g

ö

r



ü

rd

ü



n, bir gecənin 

i

ç



ində hardansa beş-on ailə gəldi. He

ç

 kəslə də qayna-



yı b-qarı şmı rdı lar...Ona g

ö

rə də, qəribə qaşqabaq 



hiss olunurdu hər yerdə. Artı q küçənin bu başı ndan o 

başı na t

ü

rk sayağı  bir-birini səsləyən erməni yox idi. 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

T

ü



rkcə danı şmadı lar, birdən birə, hər c

ü

mlə başı  



t

ü

rkcə məsəl çəkib atalar s



ö

z

ü



 işlətmədilər,  uzaqlaşı b 

i

ç



lərinə çəkildilər, baxı şları  yı ğı şdı , elə bil hamı  bı -

ç

aq itiləyirdi. Qı z Annanı n 



ü

z

ü



 lap d

ö

nmüşd



ü

, başı nı  

pəncərədən çı xardı b: 

-Paşol von...! - deyirdi, kim gəldi... - Toje mne, 

narod naşelsa.

24

 



B

ö

y



ü

klərimiz olanları  yox, daha 

ç

ox olacaqları  



hiss eləyib: 

-Qarı şqa yenə qanad gətirib, ay camaat, 

çı xmayı n bir yana, g

ö

rək qanı  harda t



ö

k

ü



ləcək ... 

 O ev də malağan Vasilin evidi, aşı q Ayvazla 

dostluq elədiyinə g

ö

rə Ayvaz Vasil dedilər. Radio 



ustası ydı , velosipedlə kənd-kənd gəzib radio 

d

ü



zəldərdi... 

  Ay Vsil, Ayvaz Vasil, 

  Velsopedi saz Vasil... 

Bir s


ü

r

ü



 uşaq velosipedin ardı nca düşərdik. 

Səhərdən axşamacan məzə axtaran kənd arvadları  

Vasilin adı nı  eşidib bayı ra qacardı : 

- S


ö

yd

ü



r

ü

n, g



ü

lək. 


Məzəni g

ö

ydə tutan malağan Vasil velosipedini at 



kimi şahə qaldı rı b s

ö

yərdi: 



                                                           

24

 



İ til burdan...!  Bu da mənə millət olub.  (rusca)

 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

- Sizin ananı zı ... 



Arvadları n hamı sı  

ü

stlərı nə su sı cramı ş kimi 



hərəsi bir yandan çı ğı rı şardı , elə bil “ Ura “ 

deyəcəkdilər: 

-Təkərinnən tutun, təkərinnən, qoyun rusca da 

s

ö



ys

ü

n ! 



-... vaşu mat... 

Kəndi g


ü

lüşmə b


ü

r

ü



yərdi, kişilər ordan-burdan 

çı xı b: 

-Ay başı nı z batsı n, bir bunnarı n işinin adı na 

baxı n. Ay Vasil, gəl qurudnan araq içək, gəl! 

Hamı  bilirdi ki, Vasil qurudu 

ç

ox xoşlayı r, 



qurudla araq i

ç

məyi... 



-Sizi bax, buna g

ö

rə sevirəm, bax, bu quruda g



ö

rə, 


bir də Ayvazı n sazı na g

ö

rə...Hanı  Ayvaz?  



Bir azdan Ayvaz sazı nı  

ç

alacaq, Vasil quruddan 



dişləyib araqdan içəcək, bası nı  yelləyə-yelləyə 

ağladı ğı ndan xəbəri olmayacaq... 

Ne uyezjay, qolub

ç

ik moy, 



Ne pokiday zemlyu radnuyu, 

Tam vstretyat tebya lyudi zlı ye, 

İ  skajut tı  dlya nas 

ç

ujoy, 



Ne uyezjay, qolub

ç

ik moy...-  bayaq  s



ö

yə-s


ö

yə 


g

ü

ld



ü

rd

ü



y

ü

 arvadları   da oxuyub- oxuyub ağladacaq. 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

Nə isə, bir neçə il qabaq dedilər, Vasil də  getdi... 



Hə, baxı ram, doğrudan da, yolun qı rağı  boyu bir rus 

qalmayı b, ermənilər dolub yaşayı r. Azərbaycanlı , 

daha doğrusu, t

ü

rk ev  almı r, almaz da. Evi tikdirər, 



necə ki, tikdiriblər... Quyuya su t

ö

kməklə dolmaz. 



Erməni ordan-burdan axı b gəlsə də, haranı nsa 

hesabı na artı b 

ç

oxalsa da, b



ü

t

ü



n yer-yurd boşluqları  

he

ç



 kəsin xəbəri olmadan azərbaycanlı larla tutulurdu

çü

nki onlar he



ç

 yandan gəlmirdi, 

ö

z evində 



ç

ox idi, 


ö

evindən çı xı rdı lar... Təxminən 



üç

 y

ü



z il qabaq 

malağan rusları  gələndə də burdaydı lar, ona g

ö

rə də 


ruslar yerli camaatı n dilini bildilər, erməni dilini yox. 

Ermənilər də bir g

ü

n yı ğı şı b Ayvaz Vasili saldı lar 



təpiyin altı na ki, bizim dili niyə bilmirsən, t

ü

rkcə 



danı şı rsan: 

-

 



Hala des, rusi merı ... turkeren gide, hayeren 

ç



gidi...

25

 



Yan- y

ö

rədə mal-qoyun otaran azərbaycanlı lar 



gəlib onu ermənilərin əlindən aldı lar, arağı  sı nı b elə 

yanı ndaca otluğa hopmuşdu, qurudu əlindəydi, ağzı  

qanlı -qanlı  qurudu dişləyirdi... 

Hə, ruslar getdi, doğrudan da hiss olunmadan 

getdilər, 

çü

nki 



ç

oban deyildilər, malları , qoyunları  

                                                           

25

 Hələ bax, rus anası nı ....t



ü

rkcə bilir, ermənicə bilmir.  

(ermənicə) 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

qalaydı , əkmirdilər, səpmirdilər. 



Ç

oxu müəllim idi, 

Azərbaycan, erməni məktəblərində rus dili dərsi 

deyirdilər. Müəllimnən də nə qalar, s

ö

z... S


ö

z də indi 

kimə lazı mdı ? Maşı n, televizor, radio ustası ydı lar, 

hə, çı xı b getdı lər, olması n bunlar, kənddə-kəsəkdə 

bir radio işləsə bəsdi,   televizora baxmayaq, 

m

ü



mk

ü

nd



ü

...Qı z Anna olması n, erməni arvadları , 

qı zları  

ö

lməyı b ki, altdan-altdan min oyundan 



çı xı rlar, bizimkilər qı rı lmayı b ki, arvad deyillər...? 

Gecələr ər başı  yarı rlar. Qı z Anna hər gecə qapı sı na 

mxtəlif millətlərdən 

üç

 dəstə kişi yı ğı rdı , 



bizimkilərdi, yəni t

ü

rklər, ruslardı , bir də ermənilər



aləm qarı şı rdı  bir-birinə, he

ç

 k



ü

rsək itləri elə 

boğuşmurdu....Səhər tezdən papaqçı  Aped Qarabo-

ğazoğlunu axtarardı : 

-Sarı  qancı ğı n g

ü

lləri əzilib, ay Qaraboğaz... 



Olması n  rus dili müəllimi, onsuz bazar 

bağlanmı r ki, rusun getməyi bazarı n getməyi deyil ki, 

bağlansa ac qalaq...  Ona g

ö

rə də getməkləri hiss 



olunmadı ,   bir az elə bil küçələrin işı ğı  azaldı , g

ö



g

ö

zl



ü

, sarı  sa

ç

lı  adamlarla bir yerdə. He



ç

 nə olmaz, 

erməninin qarnı  tox olsun, az işiylə 

ç

ox qazana bilsin, 



qarşı sı nda mal-qoyun otaran olsun, pendiri tutulsun, 

yağı  çəkilsin, bir s

ö

zlə, bazarı  işləsin, vəssalam, 



oxuduğu tarix kitabları nı n ardı nı  quraşdı ra-

www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

quraşdı ra yaşayacaq, quraşdı rdı qları na inana-inana 



yerlərini genəldəcəklər, yeməyə bir şey tapmayanda 

g

ö



rəcəklər bazarları  bağlanı b, qalxı b d

ü

nyanı n 



b

ö

y



ü

k-b


ö

y

ü



k bazar 

ö

lkələrinə 



ü

z tutacaqlar, y

ü

kləri də 



he

ç

 nə, 



ü

stlərinə sancdı qları  iynə-sap, əllərində də 

min illər boyu kilsələrin k

ü

nc-bucağı nda 



quraşdı rdı qları , gizlətdikləri tarix kitabları ... 

Eşidirsənmi, Aped kirvə, papaqçı  Aped, b

ü

t

ü



bunları  sənə deyirəm, burda sənə, orda Sevortyan 

Sedaya, sonra b

ü

t



ü

n ermənilərə, ondan sonra da 

bizimkilərə, azərbaycan t

ü

rkcəsində g



ö

zəl danı şan 

malağan rusları na. Ac qalacaqsı z, papaqçı  Aped, 

hələ getməyin nə demək olduğunu bilmirsiz, 

ö

z

ü



n

ü

zlə 



ö

l

ç



məyin ki, bu g

ü

n burdası z, sabah hara daha 



yaxşı dı  orda...  

Çö

rək



çü

n gedib vətən davası  

edəcəksiniz: 

-Qovdular bizi, qı rdı lar bizi! Ey, din qardaşları , 

eey xristianlar... - 

Ü

z-g



ö

zlərini cı rı b 

ü

z

ü



 qanlı  ağlaşı b 

d

ü



nya bazarları nı  inandı rmağa 

ç

alı şacaqlar, tələsə-



tələsə, h

ö

nk



ü

rə-h


ö

nk

ü



rə əllərindəki kitabı  

g

ö



stərəcəklər. - Vətənimizi əlimizdən aldı lar...

Üç

 min 



ildi, vətənimiz yoxdu, vətən axtarı rı q, budu, dədə, 

babaları mı z yazı blar! 

Yəqin ki, kimsə nə vaxtsa soruşacaq: 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

-

 



Məktubdu?  Məktub  yazı blar?  Oranı   sizə 

vəsiyyət eləyibər, həə? 

 Bəlkə də soruşublar....

 Amma vətənin nə demə

olduğunu bilənlər bilirlər ki, vətən başqası nı n olmur, 

ə

lində saxlayammasa, işğal edilsə belə, he



ç

 kəsin, he



ç

 

kimin ola bilmir, he



ç

 kəsə də, oxşamı r, 



çü

nki vətən də 

quş yuvası  kimi dimdikdə daşı nı r, duyğularla 

qurulur, ya da vətən də ata- anası  varmı ş kimi 

doğulur, b

ö

y

ü

y

ü

r, oğlu- uşağı tək daşı na, qayası na, 

dağı na, dərəsinə, suyuna, dənizinə ad verilir. Ona 

g

ö

rə də vətənin 

ö

z dili olur, vətən də yalnı 



ö

z dilində 

danı şı r, yad əllərdə min-min illər ke

ç

sə də başqa dili 

bilməz. Necə ki, İ randan tutmuş Turana, Sibirdə

tutmuş Qafqazacan, 



Ö

t

ü

kən yaylaları ndan Balkan 

dağları nacan  dilini he



ç

 kəs dəyişdirə bilmədi. Hərə 

bir s

ö

z dedi, bizim balacahunlular da sizə qoşuldu, 

yenə bir şey eləyə bilmədilər. Suyun oxşarlı ğı  var, 

Aped, torpağı n oxşarlı ğı  var, ona g



ö

rə də deyirlər, 

suyu, torpağı  bir yerdən g

ö

t

ü

r

ü

lənlər başqasina 

oxşaya bilməz. İ ravana Erebuni dediniz, Uluxanlı ya 

Masis dediniz, Calaloğlyna Stepanavan, Uzunobaya 

Malağan- Kalinino dediniz, noldu? G

ü

mr

ü

yə 

Leninakan, Qarakilsəyə Kirovakan noldu bəs? 

Hamı sı  elə qoltuğunuza alı b gəzdirdiyiniz 

kitablardaca qaldı ...Vətəni olanı n g



ö

z

ü

 orda-burda 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



Yüklə 5,38 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   59




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin