The XXXVI International Scientific Symposium "Multidisciplinary Studies of the Turkish World" The 25 th of March 2023 ISBN: 978-605-72481-0-7 Eskishehir / Türkiye ---107---
qiymətləndirilməsi üsulları istifadə olunur. Ancaq bütün bunlar üçündə riyazi bilik tələb olunur. Analitik üsul
– latent üsuludur (bu formulanı Alman alimi Lazarsfeld təsdiq edib).
∫ 𝒇(𝒙)𝝋
𝒊
(𝒙)𝒅𝒙
∞
−∞
burada
𝑓(𝑥)
-müsbət cavabın ehtimalı
φ
i
(x)- ilkin sosial təsəvvürün funksiyası
-
∞ 𝑣ə ∞
- inteqrallamanın sərhədləri
x – ölçmə sahəsi
i – anketin sualı (müsbət)
dx – inteqrallama elementidir.
Anketdəki suala müsbət cavab vermiş respondentlərin sayı eksperimental şəkildə hesablanarkən
qiymətləndirilir
𝑷
𝒊
= ∫
𝒇
𝒊
(𝒙)𝝋
𝒊
(𝒙)𝒅𝒙
∞
−∞
olur.
𝑃
𝑖
- kəmiyyəti və
𝑓
𝑖
(𝑥)
anketləşdirmə zamanı alına bildiyi üçün funksiya
𝜑
𝑖
(𝑥)
kimi təyin olunur. Lazarsfeld
öz üsulunun modifikasiyasını işləyib və onu latent siniflərin modeli adlandırıb. Bu üsul isə Bədən Tərbiyəsi
və İdman praktikasında ən vacib (yararlı) üsul sayılır.
Latent siniflərin modelini tətbiq edərək tənlik alınır. Onun sol hissəsində anketləşdirmə zamanı
aşkar olunmuş müsbət cavablar, sağ hissəsində isə, müsbət cavabların verilmə ehtimalı qeyd olunur (Bunun
üçün ehtimal anlayışını bilmək lazımdır).
𝒇
𝒊
(𝒙) =
𝒎
𝒏
(1) P
i
(x) = m
i
/n
1
A+m
2
/n
2
B+m
3
/n
3
C+.....m
n
/n
n
D
A,B,C və D-lər yuxarıdakı tənlikləri tapılır.
Misal: İdman Akademiyasının tələbələrindən anketin suallarını cavablandırmaq xahiş olunur.
Sual: Akademiyada öz istəyinizlə təhsil alırsınız? Bəli və yaxud xeyr (variantlardır).
Həlli: Mümkün tələbələrin latent qurğularını aşkar etmək və qiymətləndirmək lazımdır. Tələbələrin
anketləşdirmə nəticələri cədvəldə tərtib olunub.
№
Kurslar
Respondentin sayı (n)
Müsbət cavab (m)
Müsbət cavabın ehtimalı P=m/n
1
I
83
69
0,83
2
II
64
51
0,80
3
III
52
40
0,77
4
IV
41
32
0,78
Σ240
Σ192
𝑷
𝟏
=
𝟔𝟗
𝟖𝟑
= 𝟎, 𝟖𝟑
