The XXXVI International Scientific Symposium "Multidisciplinary Studies of the Turkish World" The 25 th of March 2023 ISBN: 978-605-72481-0-7 Eskishehir / Türkiye ---45---
şeyler öğrenmesini sağladığı için eserleri okuyan çocuklara örnek olabilecek niteliktedir. Romanın başından
sonuna kadar Kıymık’ın ve Aysu’nun gelişimi, farklı bölümler içinde başlarından geçen değişik kurgularla iyi
bir şekilde verilir. Her iki eserde anlatılan olaylar oldukça gerçekçidir ve bu durum kitapla çocuk arasında bağ
kurulmasını kolaylaştırır.
“Vanilya Kokulu Mektuplar” ve “Aysu” Adlı Eserlerde Tema ve Konu Türk çocuk ve gençlik edebiyatı ürünü olan “Vanilya Kokulu Mektuplar” adlı eserde
insanları dış
görünüşüyle yargılamamak, hayatın kıymetini bilmek, ne olursa olsun geleceğe umutla bakmak, yaptığın işi
severek yapmak gibi temalar işlenmiştir. Romandaki ilk mektupta yer alan masal, insanın dünyada her şeye
sahip olsa da mutlu olamayabileceğini ve mutluluğun küçük şeylerde de bulunabileceğini Kral üzerinden
anlatır
(bkz. Ak, 2008: 42). Aynı zamanda bu masalda insanları dış görünüşüyle yargılamamak gerektiği de
anlatılır. Masaldaki Kral, düş satın almak için gittiği kızın evine ilk girdiğinde kızın çirkin olduğunu düşünür
fakat kızla konuştukça bu düşüncesi tamamen değişir: “Kral, kızın önüne dökülmüş kıvır kıvır saçlarının
arasından güçlükle seçilen çipil gözlerine bakmış. İlk düşüncesi ‘Ne çirkin kız!’ olmuş”(Ak, 2008: 47). (…).
“Kral kızın konuşurken yüzünün aldığı şekillere sevgiyle bakmış, ‘Dünyanın en güzel ve akıllı kızı bu,’ demiş
içinden” (Ak, 2008: 50).
Azerbaycan çocuk ve gençlik edebiyatına ait “Aysu” adlı eserde de benzer temaların işlendiği görülür.
Arkadaşlık kavramı, hayata umutla bakmak, azimli ve çalışkan olmak, yardımseverlik gibi konuların yanında
kültürel değerlerin de kurguların içinde yer aldığı fark edilir: “-SƏnƏ tort gƏtirmişik, - dƏ yƏ o, boşqabı
Aysuya uzatdı. Bu qayğıdan mütƏƏssir olan Aysu tƏşƏkkür etmeyi belə unudaraq, boşqabı alıb, stolun
üstünƏ qoydu vƏ tortdan iri bir hissə kəsərək ağzına dürtüşdürdü. Uşaqlar ikisi də ağzını ayırıb ona baxırdı.
Aysu ağzındakını çeynəyib udandan sonra başını tƏrpƏtdi: -Çox dadlıdır, sağ olun” (Yusifqızı, 2019: 22).
Türk kültüründe misafirperverlik ve birinin evine ilk gidildiğinde ikram götürülme geleneği ve ev sahibinin
teşekkür etmesi nazik ve düşünceli bir davranıştır. Ayrıca çocuk kahramanlar üzerinden toplumsal kurallar da
öğretilmektedir: “- Salam, nƏnƏcan! –Fərid bacısından fƏrqli olaraq salam vermƏyi unutmadı. ƏdƏb-
Ərkanla hal-Əhval tutdu (Yusifqızı, 2019: 34). Bir yere girince orada bulunan kişilere selam vermek örf ve
adetlerdendir.
Her iki eser de işlediği konular bakımından benzer olmakla birlikte Azerbaycan çocuk ve gençlik
edebiyatına ait eserin daha pragmatik kurgu ile kültürel yapının daha yoğun bir şekilde ele alındığı dikkat
çeker.
