Çukurova üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ İKTİsat anabiLİm dali
Yüklə 1,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Y
F A K L AK L a a - = = K = Sermaye L = İşgücü Y = Çıktı A = Teknolojik gelişme Burada a 0 ile 1 arasında bir değer almaktadır. Çünkü, fonksiyonda ölçeğe göre sabit getiri vardır. Eğer tüm girdiler iki katına çıkar ise, üretimde iki katına çıkacaktır. Sermaye birikim eşitliği ' K sY dK = - ' K = Sermaye stokundaki değişmeler sY = Bürüt yatırım miktarı dK = Üretim sürecinde meydana gelen aşınma ve yıpranmalar ( Jones, 1991; çev: Ateş, Tuncer). Solow’un modelinde büyüme, üretimde kullanılan girdilerde meydana gelen artıştan veya teknolojik gelişme sonucunda girdilerin daha etkin kullanılmasından dolayı ortaya çıkmaktadır. Ancak sermaye birikiminin toplam üretimi arttırmadaki rolü sınırlıdır. Üretimi asıl arttıran etmen teknolojik gelişmelerdir 12 . Teknolojik gelişme ise, sermaye mallarında belirir ve yatırımlarda kendini gösterir. Yatırımlar durduğu an, teknolojik gelişmede duracaktır. Solow, değişik tarihlere ait makinelerin üretime aynı katkıyı sağlayacağı tezine karşı çıkmıştır. Çünkü her makine yapıldığı yılın son teknolojisini içerir. Solow tipi nötr teknolojik gelişme şöyle gösterilmiştir. ( , , ) Y F K A L = 1 Y AK L a a - = Teknolojik gelişme sabit bir l oranında artış gösterir ise; 1 t Y A K L l a a - = t A t l döneminde l oranında artış gösteren teknolojik gelişmedir. Nötr teknolojik gelişme tanımına ilk olarak Hicks’te rastlıyoruz. Emek ve sermayenin marjinal verimi arasındaki oranın sabit olmasını ifade etmektedir. Hicks’in böyle bir teknolojik gelişmeden söz etmesinin altında yatan düşünce, büyüme sırasında 12 Solow tipi Neo-klasik büyüme modelinde DYY’lerin çıktıyı arttırmadaki gücünün sınırlı olduğu bunun nedeninin ise fiziksel sermayede azalan verimler yasasının geçerli olması olarak gösterilmektedir. DYY’ler sadece kısa dönemde gelir seviyesini etkileyebileceği, uzun dönemde büyüme oranını etkileyemeyeceği ifade ediliyor, Luız R. De Mello, 1997. 67 sermaye ve emek sahiplerinin gelir payını sabit tutmak yani birinin payının diğerinin aleyhine genişlemesine engel olmaktır. Harrod tipi nötr teknolojik gelişme, ürün/sermaye oranını sabit tutup sermayenin marjinal verimini değiştirmeyen bir gelişmedir. Harrod Hicks’ten farklı olarak, ürün/sermaye oranının sabitliği ve sermayenin marjinal veriminin değişmediği üzerinde durmuştur. Bu durum Harrod anlamda nötr teknolojik gelişmenin etkisini yalnızca emek faktörü üzerinde göstereceğini anlatmaktadır. Bu nedenle Harrod tipi nötr teknolojik gelişmeye, emeği çoğaltıcı teknolojik gelişme adı verilir. Harrod’un modelinde teknolojik gelişme tıpkı nüfus artışı gibi ekonomik hayatı etkiler. Kısacası Harrod’un öngördüğü, yalnızca emek faktörünü etkileyen, sermayenin marjinal verimine ilişmeyen yani sermaye malında belirmemiş bir teknolojik gelişmedir. Solow, teknolojik gelişmenin sermaye mallarında belirmemiş türüne karşı çıkar. Ona göre, gerek Hicks gerekse de Harrod’un nötr teknolojik gelişme tanımları sermaye mallarında belirmeyen gelişmeleri konu edindikleri için eksik ve yanıltıcıdır (Erkök, 1977). Neoklasik durgun durum büyümeye olan eleştirilerin başında da emek birikimli teknolojik gelişme gelmektedir. Teknolojik gelişme bir yandan büyümeyi arttırmakta, diğer yandan emek tasarrufu sağlayarak etkin emek başına sermaye stokunu, dolayısıyla fiili yatırımı ve çıktı düzeyini azaltmaktadır. Dolayısıyla aynı emek girdisiyle daha çok çıktı elde edilmesini sağlayan emek tasarruf edici teknolojik gelişme ekonomik büyümeyi yavaşlatır bir hale gelmektedir ki bu mümkün olmayan bir durumdur. Neoklasik düşünceye olan bir diğer eleştiri de, azalan verimler yasasına bağlı olarak zengin ülkelerin zamanla durgun duruma gireceği ve onları takip eden yoksul ülkelerin zamanla onları yakalayacağı iddiası ile ilgilidir. Burada yoksul ülkelerin gelişmenin başında oldukları için daha hızlı büyürken, durgun durumda bekleyen zengin ülkeleri yakalayacakları ifade edilmektedir. Oysa zengin ülkelerin zenginliği; yoksul ülkelerin yoksulluğu devam ederken, çok az yoksul ülke zengin ülkeleri yakalayabilmiştir. Neoklasik düşüncenin eleştirilmesine konu olan bir diğer faktör de emektir. Modelde temel girdi olarak kabul edilen emeğin ileriki aşamalardaki rolü tamamen kaybolmuş hatta emek arzı artışının etkin emek başına sermaye stokunu azaltarak büyümeye zarar verir bir faktör olarak görülmesine neden olmuştur (Demir, 2002). |