Ekoloji-populist qlobalistika. Bu istiqamətin
tərəfdarları qlobal problemlərin kəskinləşməsinin mənbəyini
cəmiyyətlə təbiət arasındakı qarşılıqlı əlaqələrdə görürlər.
Onların fikrinə görə, qlobal problemlərin həlli üçün təbiət
elmlərinin ən son nailiyyətlərinin birləşdirilməsi və onların
siyasi qərarların qəbul olunmasında nəzərə alınması olduqca
vacibdir. Bu da son nəticədə texniki inkişafın antropogen
(insani) nəticələrinin aradan qaldırılmasına kömək
44
edəcəkdir. Onlar belə hesab edirlər ki, əsas çıxış yolu
“alternativ dünyagörüşündə” və yaxud da “üçüncü
yoldadır”.
Beləliklə, bu istiqamətdən aydın şəkildə görünür ki,
yuxarıda sadalanan hər üç istiqamət qlobal problemlərin
həllinə “utilitarpraqmatik” yanaşmanı gerçəkləndirir.
İkinci istiqamət, yəni insana onun ilkin orijinallığının
qaytarılması çərçivəsində isə “ekzistensial-mədəni qlobalis-
tika” (Ekzistensializm hesab edir ki, fəlsəfənin predmeti in-
sandır və onu sadəcə mənəvi başlanğıc kimi nəzərdən
keçirir) və “evolyusion-determinist qlobalistika”
istiqamətləri inkişaf etdirilir.
4. Ekzistensial-mədəni qlobalistika. Bu istiqamətin
nümayəndələrinin genezisə baxışları daha genişdir. Onlar
qlobal problemlərin kəskinləşməsinin əsas səbəbini
mədəniyyətin dehumanizasiyasında görürlər. Müasir
böhranların həlli ilkin humanizmə qayıdışda axtarılır. İnsan
özünün mövcudluğu üçün bütün məsuliyyəti özü
daşımalıdır.
5. Evolyusion-determinist qlobalistika (determina-
siya – bütün hadisələrin qanunauyğunluğu və səbəbiyyət
əlaqəsindən asılılılğı). Bu istiqamətin nümayəndələri hesab
edirlər ki, texnika fenomeni ontoloji (mövcudluq) statusa
malikdir, yəni elmi-texniki tərəqqi təbiətin inkişafının bir
hissəsidir. Bəşəriyyət isə bü inkişaf prosesinə
uyğunlaşmalıdır, yaranmış böhranı isə təbiətin “müdrikliyi”
özü həll edəcəkdir.
