Dərs vəsaiti Bakı 2023

Vakuumlu induksiya sobasında yenidən əridilmə 
prosesi. 
Yenidən əritmə prosesinin adi induksiya sobassnda 
əritmədən fərqi onun vakuum şəraitində aparılmasıdır. Bu halda 
əritmə 10
-3
... 10
-4
mm civə süt. uyğun işçi vakuum şəraitində 
həm maye, həm də bərk şixtə (skrap, fılizdən girdələşdirilmiş 
xam dəmir, ovuntu, parça material və s.) əsasında aparilır. 
Əridilmə prosesində iegirlənmə ardıcıllığı sərbəst olmaqla 
yanaşı uçma qabiliyyətii elementlərln sobaya verilməsi 
əritmənin son mərhəiəsində aparılır. Əridilmə prosesində 

---

poladın kükürdsüzləşməsi üçün əlverişli şərait yaranır; belə ki, 
buxarlanma və ya kükürdiü birləşməiərin dissosiasiyası, 
həmçinin uyğun qatqılar (hidrogen vs ya kükürdə daha həris 
olan elementlər) hesabına dərin təmizləmə apraılır. Əridilmə 
prosesində metalın hərəkətdə olması qazsızlaşma ve legirləmə 
üçün yetərlidir. Texnoloji baxımdan əriailmənin aparılma sxemi 
poladın kimyəvi tərkibindən və yenidən əritmə qurğusunun 
tutumundan asılıdır. Tutumu 27 t maye şixte ve ya 13,5 t bərk 
şixtə olan vakuumSu ınduksiya qurğusunun sxemi şəkil 4.9-da 
göstərilmişdir, qurğunun aşağığıkı xüsusiyyətləri vardır. 
Şək. 4.9. Vakuumlu induksiya sobası ilə yenidən əritmə 
qurğunun sxemi: 
1
-çalov; 2- posa;
 3
- maye polad, 4 - vakuum kamerası; 5 - tökmə 
arabacığı; 6 - kokil yolu; 7 - kokillər;
 8
- induksiya sobası;
 9
- 
çıxan qazlar 

---

Əritmə 5·10
3
mm civə süt. uyğun vakuumda aparılır. 
Maye şixtə ilə əridilmə müddəti 1,5...3 saat, soyuq yükləmədə 
isə 5 saat olur. Poladın əridilməsi və qəliblərə tökülməsi 
bilavasitə eyni qurğuda aparılır. Bu qurğuda presizion töküm aə 
aparmaq mümkündür. 
Poladın qəliblərə tökülməsi tökmə arabacığı ilə 
reallaşdırılır. Bu metod ilə əritmə prosesinin mənfi cəhəti - 
metalın puta materialı ilə reaksiyaya girə bilməsi, uçucu 
komponentlərin buxarlanması, həmçinin poladın adi vakuumsuz 
şoraıtdə olduğu kimi qəliblərə tökulməsı ve metalın bərkiməsi 
sayəsində likvasiyanın əmələ gəlmə xarakteri dəyişməz qalır.