Dərs vəsaiti baki 2016 Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Bakı Biznes Universiteti Kərimov Kərim

Yoxlama sualları:

1. 
   Müəssisələrin mülkiyyətçiləri və işəgötürənlər Əməyin Mühafizəsinə aid hansı tədbirlərin həyаtа kеçirilməsini təmin еtməlidirlər?.
   
2. 
   Giriş təlimatı tətbiqinin məqsədi.
   
3. 
   Növbədən kənar təlimat müəssisədə nə vaxt keçirilir?
   
4. 
   Müəssisələrdə iş və istirаhət vахtlаrının tənzimlənməsi nоrmа və qаydаlаrı.
   
5. 
   Əhalinin sanitariya-epidemioloji salamatlığının təmin olunması vasitəsilə :
   

nələr daxildir?.

6. 
   Antropogen mənşəli təhlükəl hansılardır?
   
7. 
   Riskin mahiyyəti və növlərinin təsnifatı.
   
8. 
   Təhlükəli və zərərli istehsal amilləri.
   

MÖVZU 10. SƏNAYE SAHƏLƏRİNDƏ (KİMYA, NEFT VƏ QAZ SƏNAYESİNDƏ) İŞ TƏHLÜKƏSİZLİYİNİN TƏMİNATI MƏSƏLƏLƏRİ VƏ PROBLEMLƏRİN HƏLLİ YOLLARI

10.1.Ətraf mühit amillərinin insan orqanizminə təsiri

Temperaturun insan orqanizmə təsiri. Temperatur – mühüm limitləşdirici faktorlardan hesab olunur. Temperatur daim təsir göstərən faktor sayılır; onun kəmiyyətcə göstəricisi geniş coğrafi, mövsümi və sutkalıq müxtəlifliyi ilə səciyyələnir. Belə ki, səhrada qum səthində temperatur 90⁰C-yə qalxa bilir, Şərqi Sibirdə isə havanın minimum temperaturu mənfi 70⁰C-yə enir. Ümumiyyətlə, +50-dən -50⁰C temperatur diapazonu biosferdə temperatur şəraitin fundamental xarakteristikası hesab olunur.

Torpaqda temperatur şəraiti daha çox «hamar» (zəif) gedir. Əgər torpağın səthində temperaturun dəyişməsi hava temperaturunun dinamikasını əks etdirirsə, dərinliyə getdikcə mövsümi və digər temperatur tərəddüdü azalır və temperatur rejimi canlı orqanizmlər üçün stabil əlverişli olur.
Qeyd edildiyi kimi, istənilən növ üçün tolerantlıq hüdudu maksimum və minimum letal (öldürücü, məhvedici) temperatur hesab olunur, bu hüduddan kənarda növ istidən və ya soyuqdan insan ölümcül zədə alır.
«Optimal interval»da insan orqanizmi özlərini rahat hiss edir, fəallığı çoxalır və əmək qabiliyyəti artır. Həyatın temperatur hüdudlarının «aşağı həyat fəaliyyəti» kənar sahələrində orqanizmlər özünü sıxılmış hiss edir. Sonrakı soyumada – «dözümlülüyün aşağı sərhədi» hüdudunda və ya istilyin «yuxarı dözümlülük sərhədi» hüdudunda orqanizmlər «ölüm zonası»na daxil olaraq məhv olur. Bu misalla bioloji davamlılığın ümumi qanunu izah olunur (M.Lammottuya görə). İnsanların temperatura adaptasiya olunması aşağıdakı yollarla baş verir:

1.