Sifariz Səbzəliyev 159
10.5. Aralıq maliyyə hesabatlarında informasiyaların tanınması və qiymətləndirilməsi Son illik maliyyə hesabatlarının tərtib olunduğu tarixdən sonra uçot
siyasətində baş vermiş və növbəti illik maliyyə hesabatlarında əks etdi-
rilməli olan dəyişikliklər istisna olunmaqla, müəssisə aralıq maliyyə hesa-
batlarına illik maliyyə hesabatlarına tətbiq etdiyi uçot siyasətini tətbiq
etməlidir. Lakin müəssisə hesabatlarının tərtib olunma tezliyi (illik,
yarımillik və ya rüblük), onun illik nəticələrinin qiymətləndirilməsinə təsir
göstərməməlidir. Bu məqsədə nail olmaq üçün aralıq maliyyə hesabatlarının
tərtib olunması zamanı edilən qiymətləndirmələr ilin əvvəlindən carı tarixə
qədər keçən dövr üçün həyata keçirilməlidir.
Milli Mühasibat Uçotu Standartlarının Konseptual Əsaslarına uyğun olaraq, “tanınma, -element anlayışına uyğun gələn və tanınma meyarlarına cavab verən maddələrin mühasibat balansına və ya mən- fəət və zərərlər haqqında hesabata daxil edilməsi prosesidir.” Aktivlər,
öhdəliklər, gəlir və xərc anlayışları həm illik, həm də aralıq maliyyə
hesabatları tarixində tanınma üçün fundamental əhəmiyyət daşıyır.
Həm aralıq hesabat tarixlərində, həm də maliyyə ilinin sonunda
aktivlər üzrə gələcək iqtsadi səmərələr eyni üsulla yoxlanılır. Xüsusiyyət-
lərinə görə maliyyə ilinin sonunda aktiv anlayışına uyğun gəlməyən xərclər
aralıq hesabat tarixlərində də aktiv anlayışına cavab verməyəcək. Eyni
şəkildə aralıq hesabat tarixinə öhdəlik məbləği, illik maliyyə hesabatlarının
tərtib olunduğu tarixə olduğu kimi, həmin tarixdə mövcud olan öhdəlik
məbləğini əks etdirməlidir.
Gəlir və xərclərin mühüm xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, aktiv və
öhdəliklərin müvafiq daxilolma və xaricolmaları artıq baş vermişdir.
Həmin daxilolma və xaricolmalar baş vermişdirsə, onlarla əlaqədar
gəlir və xərclər tanınır. Konseptual əsaslarda deyilir ki, xərc, aktivlərin
azalması və öhdəliklərin artması ilə bağlı iqtisadi səmərənin azalmasının baş
verdiyi və bu azalmanın etibarlı səviyyədə qiymətləndirilməsinə imkanın
mövcud olduğu hallarda tanınır. Konseptual əsaslar aktiv və ya öhdəlik
anlayışına uyğun gəlməyən maddələrin mühasibat balansında tanınmasına
yol verilmir.
