Maliyyə hesabatı 140
Almaniyada konsolidə edilmiş hesabatların tərtib olunması prak-
tikasına XX əsrin 30-cu illərinə qədər ümumiyyətlə təsadüf olunmurdu.
Yalnız 1965-ci ildə konsolidasiya məcburi uçot proseduru kimi elan edildi.
Konsolidasiyanın başlıca məqsədi necə bir vahid iqtisadi qurum kimi
qrup haqqında informasiyaları təqdim etməkdən ibarətdir. Bunun üçün
təkrar əməliyyatların və onların nəticələrinin istisna olunmasına yönəldilən
konsolidasiyanın müəyyən proseduraları həyata keçirilir.
Konsolidasiya zamanı övlad, birgə nəzarət olunan və asılı cəmiyyətlər
arasında bölgü həyata keçirilməlidir. Hesabatın məlumatları
tam konso- lidasiya metodu, başqa sözlə, onların tam kəmiyyətindən istifadə edilməklə
qrupun hesabatına daxil edilməlidir. İkinci metod
proporsional konsoli- dasiya metodu adlanır. Bu metoda görə hesabatın məlumatlarından ana
şirkətin iştirak payına mütənasib olaraq istifadə olunur. Üçüncü - asılı
cəmiyyət
Equitu metodu- kapitalda pay metodu vasitəsilə konsolidasiya
edilir.
Tam konsolidasiya metodu : Övlad cəmiyyətlərin konsolidasiya
prosesinin əsas tərkib hissəsi konsolidə edilmiş balans və konsolidə edilmiş
maliyyə nəticələri haqqında hesabat tərtib etməkdən ibarətdir. Konsolidə
edilmiş balans tərtib olunduqda ana və övlad cəmiyyətlərin balansları
əvvəlcə maddələr, daha sonra sətirbəsətir birləşdirilir. Bundan sonra konso-
lidasiyanın düzəliş prosedurları həyata keçirilir. Belə düzəlişlərə aiddir:
Kapitalın konsolidə edilməsi;
Öhdəliklərin konsolidə edilməsi;
Aralıq nəticələrin çıxarılması.
Maliyyə nəticələri haqqında konsolidə edilmiş hesabat konsolidə
edilmiş balansa analoji qaydada tərtib edilir. Başqa sözlə, əvvəlcə konsolidə
edilmiş cəmiyyətlərin maliyyə nəticələri haqqında hesabatlar toplanır. Daha
sonra qrupdaxili əməliyyatlar nəticəsində meydana çıxan gəlir və xərclərin
çıxılması proseduruna başlanılır.
Konsolidasiya prosesinin başlanması ilə əlaqədar hesabatlar toplanıl-
dıqda övlad şirkətin kapitalında ana şirkətin iştirak payı balansa düşür,
nəticədə ikili hesab əmələ gəlir. Belə bir halı istisna etmək üçün
